Галимҗан Шаһвәлиев
Галимҗан Нургаяз улы Шаһвәлиев (1919 елның 23 декабре — 1982 елның 24 мае) — 2 нче Рымник Кызыл Байрак армиясенең 44 нче аерым моторлаштырылган понтон-күпер батальоны бүлекчәсе командиры, 2 нче Украин фронтының 46 нчы армиясенең понтон-күпер бригадасы Суворов, Кутузов һәм Богдан Хмельницкий орденнары, ефрейтор. Советлар Берлеге каһарманы.
| Галимҗан Шаһвәлиев | |
|---|---|
 | |
| Туган | 23 декабрь 1919 Татар Төгәлбәе, Кошкинское сельское поселение[d], Әлки районы, Татарстан АССР |
| Үлгән | 24 май 1982 (62 яшь) Ярыслау өлкәсе, РСФСР, СССР |
| Күмү урыны | Ярыслау өлкәсе |
| Катнашкан сугышлар/алышлар | Алман-совет сугышы |
| Бүләк һәм премияләре |  (1945) (Ленин ордены) |
Тормыш юлы
үзгәртүГалимҗан Шаһвәлиев 1919 елның 23 декабрендә Татар авылында (хәзерге вакытта Татарстан Республикасының Әлки районы Татар Төгәлбәе авылы) туа. Милләте буенча татар. 1950 елдан СБКФ әгъзасы. 1931 елда әти-әнисе белән Ярославль өлкәсенә күчеп килә. Большесельский районының Варегово бистәсендә яшәгән. Торф эшкәртүдә эшләгән.
1941 елда Кызыл Армия сафларына алына һәм шул ук елның октябрендә немец-фашист илбасарларына каршы сугышларда катнаша. Мәскәү өчен барган көрәштә сапёр Шаһвәлиев хәрби биремнәрне үтәгәндә батырлык күрсәтә. Ул куйган миналарда берничә дошман танкы шартлый. Сугышчының хезмәте «Батырлык өчен» медале белән билгеләп үтелә[1].
Икенче «Батырлык өчен» медален Шаһвәлиев Сталинград янындагы сугыш вакытында алган. Монда Шаһвәлиевкә атыш астында күп тапкыр Идел аша шәхси состав һәм сугыш әйберләрен ташырга туры килә, понтон исәп-хисап белән командаларга туры килә. 1944 елның сентябрендә III нче дәрәҗә Дан ордены белән бүләкләнә, бүлекчә командиры була. Аеруча Маҗарстан территориясендә барган сугышларда ефрейтор Шаһвәлиев аерылып тора[1].
1944 елның 4 декабрендә ефрейтор Шаһвәлиев Эрчи шәһәре янында Дунай елгасы аша катер тартып барган понтонда пехотаның һәм артиллериянең беренче десантын чыгара. Паром уң як ярга якынлашканда дошман көчле корал-пулемёт уты ача. Дошманнар десантчыларга гранаталар белән ташлый башлыйлар. Ефрейтор Шаһвәлиев беренче булып ярга йөгереп чыга һәм фашистлар белән кул көрәшенә керә. Аның артыннан бөтен десант омтыла. Шаһвәлиев 12 дошман солдатын юк иткән. Сугыштан соң үзенең туры вазыйфаларына әйләнеп кайта. Ике тапкыр яраланган килеш, дошманның уты астында ул тагын 10 рейс ясый һәм уң як ярга 2 батальон пехота һәм 4 пушканы китерә[1].
ССРБ Югары Шурасы Президиумының 1945 елның 24 мартындагы Указы белән командование биремнәрен үрнәк үтәү һәм немец-дошман илбасарларына каршы сугышларда күрсәткән батырлыгы һәм каһарманлыгы өчен ефрейтор Галимҗан Шаһвәлиевка Ленин ордены һәм «Алтын Йолдыз» медале тапшырылып, Советлар Берлеге каһарманы исеме бирелә.
Җиңү көнен Чехословакиянең башкаласы Прагада каршы ала. Сугыштан соң демобилизацияләнә.
Ярославль өлкәсенә, туган предприятиесенә әйләнеп кайта. 1979 елга кадәр Варегово торфопредприятиесендә җитештерү участогы монтёры булып эшли. Җирле Совет депутаты була.
Ярославль өлкәсенең Большесельский районының Варегово бистәсендә яшәгән. 1982 елның 24 маенда вафат була. Большесельский районының Шельшед авылы зиратында җирләнгән[1].
