Уэльс
Вәлс, Уэлс (велс, әйтелеше Wels) яки Кымры (велсчә Cymru [ˈkəmrɨ], инглизчә Wales [ˈweɪlz], французча Pays de Galles) — ил, Бөекбритания һәм Төньяк Ирландия Бердәм Патшалыгының дүрт төп идарә-сәяси өлешенең берсе, электә бәйсез кельт патшалыклары берлеге.
| Уэльс | |
| Велс. Cymru | |
| Байрак[d] | |
 |  |
.jpg) | |
| Нигезләнү датасы | V гасыр |
|---|---|
| Рәсми исем | Wales һәм Cymru |
| Архивлары саклана | Уэлс милли китапханәсе[d] |
| Демоним | Welsh, Walisier, Walisierin, Cymro, Cymraes, Welshman[1], Welshe[1], walesi, валлиец, валлийка, валлийцы, gallois, galloise, galloises, galez, velšanin, velšanka, ουαλός, ουαλοί, Kembre, gallese, gallese, gallesi, gallesi, gal·lès һәм walesî |
| Рәсми тел | велс теле һәм инглиз теле |
| Гимн | Уэльс һимны |
| Шигарь тексты | Cymru am byth!, Wales Forever! һәм Long live Wales |
| Дөнья кисәге | Европа |
| Дәүләт |
.svg){kind=small} Бөекбритания[2] |
| Башкала | Кардифф[3] |
| Административ-территориаль берәмлек | Бөекбритания |
| Иң көнчыгыш ноктасы | 51°49′30″ т. к. 2°39′00″ кб. о. |
| Иң төньяк ноктасы | 53°26′09″ т. к. 4°26′19″ кб. о. |
| Иң көньяк ноктасы | 51°22′27″ т. к. 3°07′01″ кб. о. |
| Иң көнбатыш ноктасы | 51°51′46″ т. к. 5°23′59″ кб. о. |
| Геомәгълүматлар | Data:Wales.map |
| Иң югары ноктасы | Сноудон[d] |
| Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы | Уэлсның беренче министры[d] |
| Хөкүмәт башлыгы | Марк Дрейкфорд[d] |
| Башкарма хакимият | Уэлс хөкүмәте[d] |
| Канунбирү органы | Уэлс милли мәҗлесе[d] |
| Халык саны | 3 113 000 (2016) |
| Административ бүленеше | Блайнай-Гуэнт[d][4], Бридженд[d][4], Кардифф[d][4], Кармартеншир[d][4], Кередигион[d][4], Конуи[d][4], Денбишир[d][4], Флинтшир[d][4], Гуинет[d][4], Англси[d][4], Мертир-Тидвил[d][4], Монмутшир[d][4], Нит-Порт-Толбот[d][4], Ньюпорт[d][4], Пембрукшир[d][4], Поуис[d][4], Ронта, Кинон, Тав[d][4], Суонси[d][4], Торвайн[d][4], Вейл-оф-Гламорган[d][4], Рексем[d][4] һәм Кайрфилли[d][4] |
| Сәгать поясы | UTC±00:00[d] |
| Акча берәмлеге | Стерлиң фунты |
| Нәрсә белән чиктәш | Англия |
| Кулланылган тел | инглиз теле һәм велс теле[5] |
| Башлану вакыты | V гасыр[6] |
| Мәйдан | 20 779 км² |
| Һәштәге | Wales |
 | |
 | |
| Яклаучы изге | Давид Валлийский[d] |
| Тема җәгърафиясе | Уэлс географиясе[d] |
| Нинди вики-проектка керә | Проект:Уэлс[d] |
| Феноменның икътисады | Уэлс икътисады[d] |
| Феноменның демографиясе | Уэлс демографиясе[d] |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | Төркем:Уэлста җирләнгәннәр[d] |
| Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме | Төркем:Уэлста төшерелгән фильмнар[d] |
 | |
 Уэльс Викиҗыентыкта | |
Уэлс Бөекбритания көньяк-көнбатышында урнашкан, Чешир, Шропшир, Һерефордшир, Глостершир инглиз графлыклары белән чиктәш, көньякта Бристоль култыгы, көньяк-көнбатышта Изге Георгий бугазы, көньякта Ирланд диңгезе урнашкан.
ТарихҮзгәртү
Бүгенге чикләре кысаларында Уэлс беркайчан мөстәкыйль дәүләт булмаган, ләкин 1057-1063 елларда Грифид ап Лливелин бүгенге Уэлс җирләрен биләгән.
1282 елда норман басып алуы вакытында Уэлс берничә патшалыклар арасында бүленгән булган.
1400 елда Уэлснең ике борынгы патша нәселеннән чыккан Оуэн Глиндур инглизләргә каршы баш күтәрүне җитәкли һәм патша итеп игълан ителә.
1542 елга кадәр Уэлс кануннары инглиз кануннары тарафыннан кысрыклап чыгарылмый.
Тик 1955 елда патшабикә рәсми рәвештә Кардифф шәһәрен Уэлс башкаласы итеп игълан итә (моңарчы илнең башкаласы булмаган), ләкин Велс шаһзадәсе инвеститура чарасын Карнарвон шәһәрендә үткәрә.
1997 елда Велс Милли җыены (ассамблеясе) булдырыла, ул кануннар һәм төзәтмәләр кертә ала, аннан соң Британия парламентында раслана.
2006 елда Уэлс белән идарә итү турында канун кабул ителгәннән соң, Уэлс Милли җыенының вазифалары киңәйтелә.
Шулай ук карагызҮзгәртү
ИскәрмәләрҮзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/wales-welsh-welshman
- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ http://www.travel-images.com/wales.html
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 The 1996 Reorganisation // Welsh Democracy: 6. Local Government — Institute of Welsh Affairs.
- ↑ StatsWales
- ↑ Davies J. Hanes Cymru, A History of Wales — Penguin Random House, 1990. — ISBN 0-14-014581-8