Василий Власов

Василий Ефимович Власов (25 декабрь 1902, Нократ губернасы, Россия империясе - Кара Чишмә (Черный Ключ) авылы — 17 октябрь 1978, Краснодар, РСФСР, СССР ) — совет хәрби башлыгы, генерал-майор (06/03/1944, 1953).

Җенес	ир-ат
Ватандашлык	Россия империясе  РСФСР  СССР
Туу датасы	25 декабрь 1902(1902-12-25)
Туу урыны	Россия империясе Нократ губернасы, Россия империясе Алабуга өязе, Нократ губернасы, Россия империясе
Үлем датасы	17 октябрь 1978(1978-10-17) (75 яшь)
Үлем урыны	Краснодар, РСФСР, СССР
Хәрби дәрәҗә	генерал-майор[d]
Сугыш	Русия ватандашлар сугышы һәм Икенче бөтендөнья сугышы
Гаскәр төре	пехота[d]
Бүләкләр

Биография

Власов Василий Ефимович 1902 елның 23 февралендә Татарстанның Алабуга районындагы (хәзер Тарлау авылы) Кара Чишмә (Черный Ключ) авылында туган. Рус . Армиягә алынганчы, ул «Иван» пароходында диңгезче булып хезмәт итә, 1918 елның ноябреннән — Казан һәм Түбән Новгород шәһәрләренең Урта Идел бассейнындагы «Декабрист» пароходында штурвальный булып хезмәт итә

Хәрби хезмәт

Гражданнар сугышы

1921 елның 1 августында ул үз теләге белән Кызыл Армиягә китә һәм 70-нче Самар команда курсларына җибәрелә. Аларның составында 1922 елның язында ул Серов бандасын бетерүдә катнаша.

Сугыш еллары

1922 елның сентябреннән ул 7 нче Казан, һәм 1924 елның сентябреннән —Владикавказ пехота командирлары мәктәпләрендә укый. 1925 елның августында укулар тәмамланганнан соң, 22 нче Краснодар укчылар дивизиясенең 66 нчы укчылар полкына билгеләнә, анда укчылар взводы, полк мәктәбе взводы командиры, рота командиры булып хезмәт итә. 1926 елда, взвод командиры буларак, ул Дагстандагы бандаларны коралсызландыруда катнаша. 1929 елның маеннан ул Кызыл Армиянең Краснодар йортының хәрби кабинеты башлыгы булып эшли, 1931 елның августыннан - 13-нче Дагстан укчылар дивизиясенең 38-нче укчылар полкындагы рота командиры һәм политругы. 1932 елның февралендә - апрелендә ул "Ату" курсы вакытында бронялы химик чараларны тактик куллану курсларында укый. 1933 елның мартыннан ул 39-нчы укчылар полкында батальон белән идарә итә, һәм 1936-нчы елның августында ул 22-нче укчылар дивизиясенең 66-нчы укчылар полкында шул ук вазифага күчерелә. 1937 елның 8 маенда иҗтимагый оешма боерыгы белән ул запаска күчерелә.

Хезмәттән азат ителгәч, ул Новороссийск икмәк пешерү заводында штаб начальнигы булып эшли, 1937 елның октябреннән — Краснодар Крайсобес сәнәгатен тәэмин итү идарәсе башлыгы, 1938 елның маеннан-Краснодар «Коопинпром» фабрикасының коммерция директоры урынбасары, 1939 елның маеннан-Краснодар төзелеш материаллары идарәсе идарәчесе урынбасары

1940 елның мартында янә запастан Кызыл Армия сафларына алына һәм Краснодар крае хәрби комиссариатының башлангыч һәм армиягә кадәр әзерлек инспекторы итеп билгеләнә

Бөек Ватан сугышы

1941 елның 16 июлендә майор Власов Краснодар краеның Ленинград станицасында урнашкан 302 нче тау атучылары дивизиясенең 725 нче полкы штаб башлыгы итеп билгеләнә. 20 октябрьдән дивизия 56 нчы аерым армия сафларына керә һәм Тамань, Анапа, Новороссийск, Геленджик, Туапсе һәм Сочи районнарында Кара диңгез ярларын саклый. 12 ноябрьдән 14 ноябрьгә кадәр ул Кырымга Көньяк фронтның 51 нче армиясе составына Керчь шәһәре районына күчерелә, анда армияның китүен каплый. 18 ноябрьдә аның частьлары Керчь шәһәрен калдыра һәм Керчь бугазы аша Таман ярымутравына эвакуацияләнәләр. Эвакуация вакытында майор Власов яралана. Декабрь аенда сәламәтләнгәч, ул Грозный шәһәрендә формалашкан Төньяк Кавказ хәрби округының 242 нче тау укчылар дивизиясенең 903 нче тау укчылар полкы командиры итеп билгеләнә. Апрельнең икенче яртысында дивизия Тихорецк районына җибәрелә һәм Көньяк фронт резервына кертелә. 22 майдан ул Көньяк-Көнбатыш фронтның 38 нче армиясенә керә һәм Харьков сугышында, 6 һәм 57 нче гаскәрләрнең әйләнә-тирә боҗрасын өзүдә катнаша. Шул ук ай ахырында 38 нче армия резервына күчә. Июль аенда майор Власов 304 нче укчылар дивизиясе командиры урынбасары итеп билгеләнә. Сталинград фронтының 38 һәм 21 нче армиясе составында Серафимович шәһәре тирәсендә, Усть-Хоперск, Бобровский, Балык Бистәсе торак пунктларында Сталинградка якын сугышларда катнаша. 16 сентябрьдән 22 сентябрьгә кадәр аның частьлары Кама Тамагы районында Дон елгасын кичкән һәм аның сул як ярында плацдармны тота. 8 октябрьдән дивизия 4 нче танк армиясе составына керә (22 октябрьдән — 65 нче армия) һәм 1 ноябрьдән Сухая Перекопка, Вертинский, Кременская өлкәләрендә оборона позицияләрен ала. 19 ноябрьдә ул Клетская районыннан һөҗүмгә күчә һәм 1943 елның 10 гыйнварына кадәр Песковатка районында Вертячий, Дмитриевка утарларында һөҗүм сугышлары алып бара. 10 гыйнвардан аның частьлары Сталинград районында дошманның әйләнә-тирәлеген бетерү буенча операцияләрдә катнаша. 1943 елның 21 гыйнварындагы НКО боерыгы белән, Германия басып алучылары белән Ватан өчен барган сугышларда күрсәткән батырлыгы, ныклыгы, батырлыгы, дисциплинасы һәм оешканлыгы өчен өчен дивизия 67-нче гвардиягә үзгәртелә. Сталинград сугышы тәмамланганнан соң 1943 елның февраль башында ул 21 нче армия составында (1943 елның 1 маеннан 6 нчы гвардия) Курск районына күчерелә һәм Воронеж фронтына буйсына. Аның составында 1943 елның җәендә Курск сугышында, Белгород-Харьков һөҗүм операциясендә катнаша.

1943 елның 12 сентябрендә полковник Власов 90-нчы гвардия укчылар дивизиясе белән идарә итә һәм аның белән Украина Сул ярын азат итүдә катнаша . 30 сентябрь көнне дивизия Югары Команда штабы резервына алына, аннары 6-нчы гвардия армиясе белән Балтыйк фронтына күчерелә (20 октябрь - 2-нче Балтыйк буе ). 30 октябрьдән 12 ноябрьгә кадәр ул Невель шәһәренең Торопец  районыннан 1 нче Балтыйк буе фронтының 4 нче Удар Армиясенә керә һәм дошман группировкасын бетерү, аннары Городок һөҗүм итү операциясендә катнаша. 1944 елның гыйнварыннан май аена кадәр 4 нче удар һәм 6 нчы гвардия (18 февральдән) составында дивизия оборонада була, аннары Белоруссия, Витебск-Оршан һәм Полоцк һөҗүм итү операцияләрендә катнаша. ВГКның 1944 елның 10 июлендәге боерыгы белән дошманның алга китүен өзү һәм Витебск шәһәрен яулап алуы өчен аңа «Витебская» исеме бирелә, ә Полоцк шәһәрен азат иткән өчен ул Кызыл Байрак ордены белән бүләкләнә (23.07.1944). Алга таба аның частьлары Балтыйк буе фронтының 6 нчы гвардия, 43 нче, 4 нче удар армия составында Балтыйк буен азат итүдә, Шяуляй, Балтыйк буе, Рига һәм Мемель һөҗүм итү операцияләрендә, дошманның Курлянд төркемен юк итүдә катнаша. 1945 елның 7 февралендә дивизия 2-нче Балтыйк фронты резервына алына һәм Вайнеде районында туплана, аннары Юге станциясе районына китә һәм Беларусия-Литва хәрби округы составына керәы. 25 апрельдән 1 майга кадәр ул Майсберг өлкәсендәге 2-нче Беларус фронтына күчерелә, анда Җиңү көнен каршылый

Сугыш вакытында комдив Власов Югары Баш командующийның рәхмәт хатларында дүрт тапкыр телгә алына

Сугыштан соңгы вакыт

Сугыштан соң, генерал-майор Власов 1946 елның 15 мартыннан 1947 елның 24 гыйнварына кадәр К. Е. Ворошилов исемендәге Югары хәрби академиянең Югары аттестация комиссиясендә әзерлек уза, аннары Көньяк-Урал хәрби округына 16 нчы аерым укчы Витебск Кызыл Байрак бригадасы белән җитәкчелек итә. 1948 елның 21 октябрендә ул запаска китә. 1953 елда ул СССР Эчке эшләр министрлыгы структурасында хезмәткә керә, һәм анда Эчке эшләр министрлыгының генерал-майоры дәрәҗәсе бирелә.

Ул Краснодарда яши. Ул 1978 елның 17 октябрендә үлә һәм Краснодардагы Славянское зиратына күмелә .

Бүләкләр

Ленин ордены (05.11.1954)
өч Кызыл Байрак ордены (02/04/1943 , 02/29/1944, 11/03/1944 )
Икенсе дәрәҗә «1941-1945 елларда Бөек Ватан сугышында Алманияне җиңгән өчен» мидәле Суворов ордены (19.09.1944)
Беренче Ватан сугышы ордены (25.07.1943)

медальләр:
«Сталинградны саклау өчен» (1943)
«1941-1945 елгы Бөек Ватан сугышында Германияне җиңү өчен» (1945)
«СССР Кораллы Көчләре ветераны» (1976)

В. Е. Власов билгеләп үтелгән Югары баш командующий боерыклары (рәхмәт хатлары) .

Витебск шәһәренең төньяк-көнбатышында, Витебск шәһәренең төньяк-көнбатышында, Витебск ныгытылган районының көчле, тирән эшелонлы оборонасын өзү өчен, һөҗүм итү сугышларының ике көнендә 20дән 40 километрга кадәр тирәнлеккә алга китү, өзүне фронт буенча 80 километрга кадәр киңәйтү, һәм Көнбатыш Двина елгасына 35 километр өлештә барып җитү. 24 июнь, 1944. No. 115.
Шәһәрне һәм Полоцк тимер юл үзәген - Двинскка таба юнәлешне үз эченә алган немецлар оборонасының көчле ныгытылган районын штурм белән алу өчен, 4 июль, 1944. №129.
Рига шәһәренең көньяк-көнчыгышында дошманның тирән эшкәртелгән оборонасын өзү өчен, Германия оборонасының мөһим ныгытмаларын - Бауска, Иецава, Векмуйжа һәм Көнбатыш Двина елгасы - Яунелгава һәм Текаваны, шулай ук 2000 дән артык торак пунктны яулап алу өчен. 1944, 19 сентябрь. № 189.
Төньяк-көнбатыштан һәм көньяк-көнбатыштан Шяуляй (Шавли) районыннан һөҗүмгә күчү, дошманның нык ныгытылган оборонасын өзү, немецларның Тельшяй, Плунгян, Мажейкяй, Тришкяй, Тиркшляй, Седа, Ворни, Кельма мөһим терәк пунктларын үзләштерү өчен. 1944 елның 8 октябре. № 193.

Сылтамалар

• «Память Народа» — информационный проект

Әдәбият

• Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь / Ред. колл.: Н. Б. Акбердин, И. И. Басик, С. А. Боцвин, Н. И. Никифоров, И. А. Пермяков, М. В. Смыслов. — М.: Кучково поле, 2014. — Т. III. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. — С. 483—485. — 1000 экз. — ISBN 978-5-9950-0382-3.
• Коллектив авторов: к.и.н. М. Э. Морозов (руководитель), к.и.н. В.Т. Елисеев, к.и.н. К.Л. Кулагин, С.А. Липатов, к.и.н. Б.Н. Петров, к.и.н. А.А. Черняев, к.и.н. А.А. Шабаев. Великая Отечественная война 1941-1945 гг. Кампании и стратегические операции в цифрах. В 2-х томах. — М: Объединенная редакция МВД России, 2010. — Т. 1. — 608 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-8129-0099-1.
• М. Л. Дударенко, Ю. Г. Перечнев, В. Т. Елисеев и др. Освобождение городов: Справочник по освобождению городов в период Великой Отечественной войны 1941–1945 / под общ. ред. генерала армии С. П. Иванова. — Институт военной истории МО СССР. Центральный архив МО СССР. — М: Воениздат, 1985. — 598 с. — (Справочник). — 50 000 экз.