Vaduts
Vaduts (alman. Vaduz, almança [faˈduːts] yäki [faˈdʊts] dip äytelä) — Lixtenşteyn kenäzlegeneñ başqalası häm milli parlament[en] urnaşqan urın. Vaduts Reyn başında urnaşqan. Şähärdä 5741 keşe yäşi (2022 yılnıñ ğinwarı)[1], alarnıñ kübese katoliklar. Şähärneñ kafedral’ soborı[en] Rim-katolik çirkäwe arxiepiskobı[en] rezidensiäse bulıp tora. Vaduts mäydanı — 17,3 km².
Lixtenşteyn başqalası häm munitsipalitet
|
Tarixı үзгәртү
Tarixi qulyazmalarda Vaduts berençe tapqır XII ğasırda Fardutses iseme astında iskä alına. Şulay da şähärgä XIII ğasırda Verdenberg[de] grafı nigez salğan dip sanala. 1342 yılda üzäge Vadutsta bulğan möstäqil graflıq[en] bülenep çıqqan. 1499 yılda graf zamogı şveytsariälelär höcüme[en] belän cimerelgän.
Bay Bogemiä feodalları Lixtenşteynnar[en] küp cirlärgä iä bulğan, läkin bu territoriälärneñ barısı da Bogemiä tacına buysınğan. İzge Rim imperiäseneñ reyxstagında urın alu öçen, kenäz Xans Adam fon Lixtenşteyn[en] 1699 yılda imperatorğa turıdan-turı buysınğan[en] Şellenberg bilämäsen[en] häm 1712 yılda Vaduts graflığın[en] satıp alğan.
Bu satıp aludan soñ imperator Karl VI’nıñ[en] 1719 yılnıñ 23 oktäbrendäge ukazı belän Şellenberg[en] sinyoriäse häm Vaduts graflığı[en] Lixtenşteyn kenäzlegenä berläşterelgän, anıñ berençe kenäze Anton Florian fon Lixtenşteyn[en] bulğan. Kenäz ğailäse borınğı Vaduts zamogında[en] urnaşqan, ä anıñ yanındağı şul uq isemdäge şähär waqıt uzu belän kenäzlek başqalası statusın alğan.
Xalqı үзгәртү
| 1999[2] | 2000[2] | 2001[2] | 2002[2] | 2003[2] | 2004[2] | 2005[2] | 2006[2] | 2007[2] | 2008[2] | 2009[2] | 2010[2] | 2011[2] | 2012[2] | 2013[2] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 5 106 | 5 043 | 4 927 | 4 949 | 5 038 | 5 005 | 5 053 | 5 047 | 5 070 | 5 104 | 5 111 | 5 204 | 5 207 | 5 236 | 5 229 |
Fotogalereya үзгәртү
Şähär belän bäyle keşelär үзгәртү
- Albert Şedler[de] (1848—1922), Lixtenşteyn säyäsi eşleklese, Lixtenşteyn landtagı räise.
İskärmälär үзгәртү
Ädäbiät үзгәртү
- Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2.
Sıltamalar үзгәртү
- Vaduts kommunası räsmi saytı (алм.)