Али Кәмал
.svg){kind=small}
Али Кәмал (төр. Ali Kemal; 1867 ел, Истанбул, Фатих — 1922 елның 6 ноябре, Измит) — Госман сәясәтчесе, публицисты һәм шагыйре. 1919 елда берничә ай эчке эшләр министры булган. Аны Төркия бәйсезлеге өчен сугыш[ru] вакытында милләтчеләр үтергәннәр.
| Али Кәмал | |
|---|---|
 | |
| Туган | 1867[1][2][3] Фатиһ, Истанбул[d], Госман империясе |
| Үлгән | 6 ноябрь 1922 Измит, Төркия |
| Үлем сәбәбе | Тупас җәрәхәт |
| Ватандашлыгы | .svg){kind=small} Госман империясе |
| Һөнәре | сәясәтче, журналист, язучы, университет профессоры, шагыйрь, гәҗит мөхәррире |
| Эш бирүче | Дар ул-Фунун[d] |
| Җефет | Уинифред Брун[d] һәм Sabiha Hanim[d] |
| Балалар | Осман Кемаль Уилфред Джонсон[d] һәм Зеки Кунеральп[d][3] |
| Ата-ана |
|
Али Кәмалның беренче хатыны инглиз булган. Британия сәясәтчесе Борис Джонсонның карт бабасы.
Тәрҗемәи хәле
үзгәртүАли Кәмал 1867 елда Истанбулда туган. Әнисе — чыгышы буенча чиркәс[5].
Кемаль журналист булган һәм чит илләргә күп сәяхәт иткән. Үзенең либераль карашлары аркасында ул берникадәр вакыт солтан Габделхәмит II идарә иткән вакытта сөргендә яшәгән. Швейцариядә ул инглиз-швейцарияле Винифред Брун белән танышкан. 1903 елда Лондонда аңа өйләнгән[6][7].
1908 елгы яшь төрекләр инкыйлабыннан соң Али Кәмал Истанбулга кайткан. Ул иҗтимагый-сәяси тормыш танылган фигураларының берсе булган. Ул Бердәмлек һәм прогресс комитеты сәясәтен либераль позициядән тәнкыйтьләгән. «Икдам» либераль газетасының мөхәррире һәм Азатлык һәм килешү фиркасе лидерларының берсе булган[8]. 1909 елдагы контр-кискен борылыш уңышсыз омтылышына китергән конфликт үзәгендә булган. Илдән яңадан китәргә мәҗбүр булган.
Али Кәмал киләсе елларын Англиядә ул вакытта вафат булган хатыны гаиләсе белән үткәргән. 1912 елда ул Истанбулга кайткан. 1919 елның маенда ул Дамад Ферид-паша хөкүмәтендә эчке эшләр министры булган. Париж тынычлык конференциясендә Госман вәкилләренең берсе булган. Җәй көне үз вазифасыннан киткән[9][10][11].
Яшь төрекләрне[ru], кемалистларны[ru] һәм әрмәннәр геноцидын иң актив тәнкыйтьләүчеләрнең берсе. Бәйсезлек өчен сугыш башында Али Кәмалны милләтче Госман җәмәгать эшлеклеләре бик яратмаган. 1922 елның 4 ноябрендә ул башкала урамында милләтчеләр тарафыннан урланган. Алар аны хыянәт итү өчен хөкем итәр өчен үзләре контролендә булган Әнкарага алып китәргә теләгәннәр. 6 ноябрьдә Измитта генерал Нуреддин Ибраһим-паша оештырган халык төркеме Али Кәмалны үтергән.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Swartz A. Open Library — 2007.
- ↑ Faceted Application of Subject Terminology
- ↑ 3,0 3,1 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Pas L. v. Genealogics — 2003.
- ↑ Andrew Gimson, Boris: The Rise of Boris Johnson, 2012, p. 1957
- ↑ Zeki Kuneralp, Ali Kemal: (1869 – 1922); a Portrait for the Benefit of His English Speaking Progeny (1993), p. 7
- ↑ Stanley Johnson, Stanley I Presume (2009), p. 88
- ↑ Turkey. Banquet Of Ottoman Liberals, The Times (27 януари 1909), бит 5.
- ↑ New Turkish Cabinet, The Times (26 май 1919), бит 11.
- ↑ Turk Mission Leaves For Paris, The Times (11 юни 1919), бит 14.
- ↑ C.U.P. Intrigue, The Times (3 юли 1919), бит 14.