Abel Alarkon

Abel Alarkon, Abel Alarkon de la Penya (isp. Abel Alarcón de la Peña; 1881 yılnıñ 10 oktäbre, Boliviä, La-Pas — 1954 yılnıñ 20 oktäbre, Argentina, Buenos-Ayres) — Boliviä säyäsätçese, yuristı, yazuçısı, şağire häm tärcemäçese. Anıñ icatı törle janrlarnı, şul isäptän tarixi eşlärne häm tärcemälärne, säyäsi esselarnı, şulay uq şiğriät häm fantastikanı^[en] qolaçlıy.

Abel Alarkon isp. Abel Alarcón
Tuu datası	10 oktäber 1881
Tuu urını	Boliviä, La-Pas
Ülem datası	20 oktäber 1954 (73 yäş)
Ülem urını	Argentina, Buenos-Ayres
Watandaşlıq	Boliviä
Eşçänlek töre	säyäsätçe, intellektual[en], yazuçı, tärcemäçe[en], şağir
Janr	roman, novella[en], şiğriät, esse[en]
Äsärlär tele	ispan tele

İrtä tormışı

Abel Alarkon 1881 yılnıñ 10 oktäbrendä La-Pasta La-Pas yuğarı xökeme dekanı Benedikto Alarkon häm Klementina de la Penya ğailäsendä tuğan. Ul La-Pas seminariäsendä belem alğan, ä annarı San-Andres yuğarı universitetında^[en] uqığan, anda 1898 yılda sänğät bakalavrı^[en], 1900 yılda — xoquq häm säyäsi fännär bakalavrı, 1902 yılda — xoquq häm säyäsi fännär litsensiatı^[en], ä 1903 yılda — xoquq doktorı däräcäsen alğan.

Karyerası

Alarkon üz karyerasın 1903 yılda, Milli senat^[en] materiallarınıñ möxärrire bulğaç başlağan. Liberal’ firqa äğzası, 1904 yıldan ul La-Pas ictimaği kitapxanäse direktorı bulğan. Bu waqıtta, 1905 yılda, Alarkon Palabras Libres ädäbi tügärägeneñ äğzası bulğan. Palabras Libres öç atnağa ber tapqır El Diario irtänge gäcitendä kolonka yazğan. Alarkon üz publikatsiälären ispan telen öyränügä häm Boliviä belän Paragway arasında Çako^[en] töbäge öçen territorial’ bäxäskä tuplağan. Monnan tış, ul kollegası-liberal Xose Luis Texada Sorsano^[en] belän bergä çit illärdän yaña avangard ädäbi häm sänğät äsärlären yaqtırtqan.

1906 yılda Alarkon Çit il eşläre ministrlığında arxiv direktorı itep bilgelängän häm bu wazifada ike yıl eşlägän, şunnan soñ 1913 yılğa qädär konsullıq bülege citäkçese itep bilgelängän. 1916 yılnıñ iyünennän 1917 yılnıñ avgustına qädär ul San-Andres yuğarı universitetınıñ general’ särqätibe bulğan. Xose Gutyerres Gerra^[en] prezidentlığı waqıtında ul mäğärif ministrı Klaudio Sanxines qarşındağı ictimaği mäğärif mäs’äläläre buyınça särqätib yärdämçese bulu öçen otstavkağa kitkän.

1920-yıllardan alıp 1930-yıllarnıñ urtalarına qädär Alarkon çit illärdä säyäxät itkän, Santyago (1920—1922), AQŞ (1923—1925) häm Avstriä (1932—1934) universitetlarında professor bulıp eşlägän. 1935 yılda ul Boliviägä qaytqan. 1954 yılnıñ 20 oktäbrendä Buenos-Ayresta wafat bulğançı, ul Boliviä tel akademiäse^[en] särqätibe wazifasın başqarğan.

Publikatsiäläre

• Alarcón, Abel (1904) (in es). Pupilas y cabelleras. La Paz: Imp. y litografía artística. https://www.google.com/books/edition/Pupilas_y_cabelleras/nX0NAAAAYAAJ?hl=en&gbpv=0. 
• Калып:Loop (1905) (in es). Insomnio. Impr. Velarde. https://www.google.com/books/edition/Insomnio/-w76tgAACAAJ?hl=en. 
• Калып:Loop (1906) (in es). De mi tierra y de mi alma. La Paz: Imp. Velarde. https://www.google.com/books/edition/De_mi_tierra_y_de_mi_alma/ydApAAAAYAAJ?hl=en&gbpv=0. 
• Калып:Loop (1909) (in es). El Imperio del Sol: Canto a la confraternidad de Hispano-América y homenaje al pueblo de la Paz en el centenario de la independencia. Santiago: Impr. La Ilustración. https://www.google.com/books/edition/El_Imperio_del_Sol/fV08ngEACAAJ?hl=en. 
• Калып:Loop (1919) (in es). Relicario. La Paz: González y Medina. https://www.google.com/books/edition/Relicario/kJoSAAAAYAAJ?hl=en. 
• Калып:Loop (1926) (in es). California la bella. Madrid: Renacimiento. https://www.google.com/books/edition/_/7AMzAQAAIAAJ?hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiwyoPD_NvzAhUhSDABHTXhAIQQre8FegQICRAD. 
• Калып:Loop (1929) (in es). En la corte de Yahuar-huacac: novela original incaica. Valparaíso: Editorial Nascimento. https://www.google.com/books/edition/En_la_corte_de_Yahuar_huacac/fZoSAAAAYAAJ?hl=en&gbpv=0&bsq=En%20la%20corte%20de%20Yahuar-Huacac. 
• Калып:Loop (1935) (in es). Érase una vez: historia novelada de la Villa Imperial de Potosí. Editorial Nascimento. https://www.google.com/books/edition/%C3%89rase_una_vez/p-nQjgEACAAJ?hl=en. 
• Калып:Loop (1936) (in es). Cuentos del viejo Alto Perú. Editorial Arno. https://www.google.com/books/edition/Cuentos_del_viejo_alto_Per%C3%BA/OuBJAAAAIAAJ?hl=en&gbpv=0&bsq=Cuentos%20del%20viejo%20Alto%20Per%C3%BA. 
• Калып:Loop (1948) (in es). A los genios del Siglo de Oro. Centenario. https://www.google.com/books/edition/A_los_genios_del_Siglo_de_Oro/65kSAAAAYAAJ?hl=en.