Çanaqqala bäreleşe
Çanaqqala bäreleşe yäki Gallipoli bäreleşe yäki Dardanell operatsiäse (törekçä Çanakkale Savaşı; inglizçä Gallipoli Campaign) — Berençe Bötendönya suğışında 1915-1916 yıllarda bulğan xärbi operatsiä: Winston Çerçill niäte buyınça Antanta illäre, ayıruça Britan imperiäse Törkiä başqalası Stambul şähären basıp alırğa uñışsız tırışa. Töp maqsatı - Rusiägä diñgez yulın açu.
| Çanaqqala bäreleşe | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Berençe Bötendönya suğışı | |||||||||||||||||||
 Dardanell operatsiäse | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Taswir
үзгәртүKöndäşlär:
- Ğosman imperiäse häm Alman imperiäse
- Britan imperiäse häm anıñ koloniäläre, Fransa, öleşçä Rusiä imperiäse
Tarix
үзгәртү
- Berençe çorda 1915 yılnıñ 19 fevrale - 18 martında ingliz-frantsuz flotı Dardanell tışqı kirmännärenä atıp höcüm itä. Töp höcüm uñışsız bulıp çığa: 3 korab yuq itelä, 3 korab zur zıyan kürä, ä Törkiä kirmännäre cimerelmägän diärlek.
- İkençe çorda 25 apreldä frantsuz, ingliz, Yaña Zeland diñgez cäyäw ğäskärläre häm yunan irekle legionı, barlığı 18 meñ keşe Dardanell buğazı yanına desant töşerä.
Qanqoyğıç bäreleşlär näticäsendä 2 Britan linkorı yuq itelä häm ingliz-frantsuz köçläre berni ireşä almağannar.
1916 yılnıñ 9 ğinwarında frantsuz-ingliz köçläre uñışsız bäreleşlärdän çığarıla. Şulay itep, Gallipoli operatsiäse tämamlana, faktik räweştä Törkiä ciñä.
Töp başlap cibärüçe Winston Çerçill bu ciñelüdän soñ ministr xezmät urınınnan otstavkağa kitärgä mäcbür bula.
İstälek
үзгәртү24 apreldä Törkiädä Çanaqqala bäreleşendä ciñü könen bäyräm itälär, 2015 yılda 100 yıllıq yübeleye ayıruça kiñ bilgeläp ütä.
Tışqı sıltamalar
үзгәртү- Дарданелльская операция на сайте Хронос
- Битва при Чанаккале
- 100 лет после Чанаккале. Победа, изменившая историю
- Участие России в Дарданелльской операции(үле сылтама)
- д/ф «Подводные тайны Галлиполи» 2015 елның 2 апрель көнендә архивланган. (Gallipoli´s Deep Secrets, 2010)
- [1] 2015 елның 10 сентябрь көнендә архивланган.
- Зимин А.А. Витязь на распутье. Феодальная война в России XV в. М.,1991.