Yunıs Mirğäziän

Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.
Yunıs Mirğäziän (Mirğäziän Zakır ulı Yunısov, 1927-2014) — dönyanıñ törle qıytğalarında, okeannarında, diñgezlärendä bulğan, yözlägän danlı qalalarnı üz küze belän kürgän ädip.

Mirğäziän Yunıs tatar uquçısın bötenläy yaña dönyağa alıp kerde. Anıñ äsärlären uqığan keşe üzen bütän dönya keşese dıp xis itä kebek. Bu äsärlärdän tuğan telne, tuğan ilne-cirne sağınu, yaratu xise börkelep tora.

M. Yunıs 1927 yılda Tatarstannıñ Bawlı yağında tua. 1944. yılda armiägä alına häm xärbi aviatiä mäktäbendä uqıy, annarı eskadriliada xezmät itä. 1955. yılda xärbi xezmättän azat itelä häm Mäskäw Universitätenä uqırğa kerä. Ul çittän torıp tel beleme bülegendä uqí. Şul uq yıllarda Qara diñgez paraxodçılığında, säwdä qorablarında kapitan yärdämçese bulıp eşli. 1968–1977. yıllarda Mäskäwdäge diñgez transportı fänni-tikşerenü institutında ğilmi xezmätkär, "Наука и религия (Nauka i religiya)" jurnalında bülek mödire bulıp eşli. Läkin diñgez anı üzenä haman çaqırıp tora: 1977. yılda yañadan säwdä qorablarında yözä başlí.

Dönya kürü, yaña tä'sirlär, tormış üze anı ädäbi dönyağa alıp kerä: ul ber-ber artlı povestlär yaza ("Tozlı cil", "Teläp alğan dawıl", "Tañda Bospor aşa"). Äsärläreneñ isemnäre ük mawıqtırğıç: "Timer fil", "Zanzibar zäñgär bolıtlar artında"...

Yazuçınıñ "Tabu häm yuğaltu", "Şämdällärdä genä utlar yana", "Yulda uylawlar" kebek äsärläre – oçuçı, diñgezçe xezmäte turında.

Mirğäziän Yunıs sınlı sänğät belän dä mawığa. Anıñ sınnarı ("Bezneñ yıraq babalarıbız", "İrdäwkä", "Diñgezçe cirsüe" h.b.) tamaşaçını uylandıra, yıraq taríxıbıznı iskä töşerä.

Päräwezdä

• Kitapxänädä äsärlär(үле сылтама)