Кеше хокукларының гомуми декларациясе

Кеше хокукларының гомуми декларациясе — Берләшкән Милләтләр Оешмасының ил-әгъзалары өчен киңәш ителгән, БМО Генераль Ассамблеясе 1948 елның 10 декабрендә Парижның Шайо сараенда кабул ителгән документ. Декларациянең тексты дөньяның 375 тенленә тәрҗемә ителгән (шул исәптән татар теленә, сылтамалар бүлеген кара). 30 матдәдән тора һәм Кеше хокукларының гомуми билленең бер өлеше булып тора.

Кеше хокукларының гомуми декларациясе
ингл. Universal Declaration of Human Rights
Нигезләнү датасы	10 декабрь 1948
Кыскача исем	UDHR
Атама	Universal Declaration of Human Rights, Declaración Universal de los Derechos Humanos, 世界人权宣言, Всеобщая декларация прав человека, Déclaration universelle des droits de l'homme, الإعلان العالمي لحقوق الإنسان һәм 世界人權宣言
Юрисдикциягә карый	Берләшкән Милләтләрнең әгъза илләре[d]
Төп тема	кеше хокуклары
Жанр	юридический акт[d]
Басма яки тәрҗемәләре	Universal Declaration of Human Rights (Swedish edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (fo)[d], Universal Declaration of Human Rights (Chinese edition)[d], Q15724269?, Universal Declaration of Human Rights (sk edition)[d], Всеобщая декларация прав человека[d], Universal Declaration of Human Rights (ro edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (pt edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Polish edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Latin edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Italian edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (id edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Hungarian edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Hebrew edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (French edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Esperanto edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Spanish edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Greek edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (German edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Danish edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (cs edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Catalan edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Arabic edition)[d], Universal Declaration of Human Rights (Swedish edition)[d], Tamule N Amḍal N Lxǝqqǝn N Awadǝm[d] һәм Q128902311?
Автор	Berläşkän Millätlär Ğomumi Assambleyäse
Чыгару урыны	Париж
Чыгару датасы	1940
Битләр саны	6
Тасвирланган феномен	неприкосновенность личности[d], Ğäyepsezlek prezumptsiäse, right to an effective remedy[d], правовые гарантии[d], Право на судебную защиту[d], Вөҗдан иреге, Право на свободу выражать[d], право на частную собственность[d], Право на труд[d], сәламәтлек саклауга хокук, right to a social and international order[d], торакка хокук[d] һәм равенство перед законом[d]
Коллекцияләре	Дворец Шайо[d]
Эра	современная литература[d]
Рәсми веб-сайт	un.org/fr/about-us/universal-declaration-of-human-rights​(фр.) һәм un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights​(ингл.)
URL буенча карарга була	ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/eng.pdf​(ингл.), fn.se/wp-content/uploads/2016/07/Allmanforklaringomdemanskligarattigheterna.pdf​(швед.) һәм ohchr.org/en/human-rights/universal-declaration/translations/asturian-bable
Принят законодателем	Berläşkän Millätlär Ğomumi Assambleyäse
Кайда басылган	United Nations General Assembly Resolution 217[d]
Требует	кеше хокуклары
Викиханәдә индекс битенең URL юлламасы	ca.wikisource.org/wiki/Llibre:Declaració_universal_dels_drets_humans.djvu
Кеше хокукларының гомуми декларациясе Викиҗыентыкта

Икенче дөнья сугышы җимерекләреннән арынмаган Европа иң беренче эше итеп кеше хокуклары конвенциясен булдырды. Ул вакытта кеше хокуклары турында үз хартияләре Бөекбритания,Франция һәм Кушма Штатлар кебек кайбер илләрдә була.

1948 елның 10 декабрендә БМОның Парижда үткән Гомуми җыены зур күпчелек белән Гомуми кеше хокуклары декларациясен хуплый. Декларацияне әзерләү өчен җаваплы комиссиянең беренче рәисе Элеонор Рузвельт җыенда катнашучылар алдында чыгыш ясый. ССРБ Кеше хокуклары декларациясенә 40 ел узгач кына таный.

Гомуми кеше хокуклары декларациясе сүз, вөҗдан, матбугат, җыеннар үткәрү иреклекләрен, белем алу, эш, коллыктан һәм эксплуотациядән ирекле булып яшәү хокукларын ассызыклаучы 30 бүлектән тора.

Декларацияне тәнкыйтләүчеләр

Кайберәүләр бу документ күпләр тарафыннан аерылгысыз хокук дип саналган сугышларда катнашмау хокукын искә алмый диләр.

Икенче берәүләр исә үтәлүе мәҗбүри булмаган бу документ тешсез булып кала, кайбер БМО әгъзаларына аны бернинди җәзасыз бозу мөмкинлеге бирә ди.

Пакстан, Согуд Гарәбстаны кебек илләр исә бу документ бездәге мәдәни йолаларны, ислам кагыйдәләрен искә алмый ди.

Чыганаклар

• Гомуми кеше хокуклары декларациясенә 60 ел

Сылтамалар

• № 217 (III) резолюция(үле сылтама)
• Кеше хокуклары Декларациясе (рус.)
• Кеше хокуклары Декларациясе 2012 елның 7 октябрь көнендә архивланган. (тат.)
• БМО Генераль Ассамблеясенең кеше хокуклары Декларациясе кабул ителгән утырыш стенограммасы