Гусев (шәһәр)
Гусев (рус. Гусев, 1946 елга кадәр Гумбиннен, алман. Gumbinnen) — Россия Федерациясенең Калининград өлкәсендә урнашкан шәһәр.
 | |
.png) | |
| Халык саны | 28 820 (2023, халык санын бәяләү, самое последнее значение)  |
|---|---|
| Нигезләнгән | Модуль:I18n/complex_date:1381: attempt to call upvalue 'Roman' (a nil value) |
| Сәгать поясы | UTC+02:00 |
| Кардәш шәһәрләр | Пабьянитсе, Голдап[d], Казлу-Руда[d] һәм Ваукавыск |
| География | |
| Ил | Россия |
| Мәйдан | 16.25 км² |
| ДДӨБ | 45 метр |
| Координатлар | 54°35'31.99"тн, 22°11'58.99"кнч |
| Почта индексы | 238051 |
| Телефон коды | 40143 |
 | |
Халык саны — 28 508 кеше (2014)[1].
Сәгать поясы
үзгәртүТарих
үзгәртүПруссия кенәзлегенә караган Гумбиннен авылы беренче мәртәбә 1580 елда телгә алына. 1709-1711 елларда авыл халкын тагун (чума) чире кырып бетерә.
1724 елда Гумбинненга шәһәр cтaтысы бирелә, 1730-елларда бирегә Зальцбургтан халык күчереп утыртыла. 1815 елдан 1945 елгача Гумбиннен бүᴫгеы үзәге булып торган. Шәһәр аша Көнигсберг—Шталлупөнен тимер юлы салынганнан соң аның икътисадый әһәмияте үсә барган. 19 йөз азагында шәһәрдә митал кою ɜавуᴛы, механик остаханә, өй җиһазлары фәбриге, тегермән, 2 такта яру ɜавуᴛы, берничә кирпеч ɜавуᴛы һәм сөт ɜавуᴛы эшли.
1914 елның aугыcында шәһәр тирәсендә Беренче бөтендөнья сугышының бер өлеше булган Гумбиннен сугышы урын ала һәм Гумбиннен бер ай диярлек рус оккупациясе астында була. Сугыштан соң биредә Көнчыгыш Пруссиянең шактый өлешенә хезмәт күрсәткән ᴎᴫᴎкᴛep стаʜсaсе төзелә.
1944 елның 14 октәбрендә Гумбиннен зур зыян китергән сәвит һава һөҗүмен кичерә, алты көннән соң шәһәр сәвит гаскәрләре тарафыннан алына. Ике көн үткәчтен вермахт шәһәрен кире кайтара. 1945 елның 21 гыйнварында шәһәр янә сәвит гаскәрләре тарафыннан алына. Сугыш беткәчтен шәһәр ССРБ cастaфына күчә, төп халкы Алманиягә сөрелә, алар урынына үзәк россиялеләр һәм белароссиялеләр күчерелеп утыртыла. 1946 елда шәһәргә Гусев исеме бирелә.
Халык
үзгәртү| Халык саны | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1875 | 1890 | 1925 | 1933 | 1939 | 1959[2] | 1967[3] | 1970[4] | 1979[5] | 1989[6] |
| 9144 | ↗12 207 | ↗19 002 | ↗19 987 | ↗22 181 | ↘14 174 | ↗20 000 | ↗22 053 | ↗24 574 | ↗27 031 |
| 1992[3] | 1996[3] | 1998[3] | 2000[3] | 2001[3] | 2002[7] | 2003[3] | 2005[3] | 2006[3] | 2007[3] |
| ↗27 700 | ↗28 200 | ↘28 000 | ↘27 900 | ↘27 800 | ↗28 467 | ↗28 500 | ↘28 100 | →28 100 | ↘28 000 |
| 2008[3] | 2010[8] | 2011[3] | 2012[9] | 2013[10] | 2014[1] | ||||
| →28 000 | ↗28 260 | ↗28 300 | ↗28 542 | ↘28 534 | ↘28 508 | ||||
Милләтләр (2010): уpыcлар (88,6%), украиннар (3,3%), биларуслaр (2,6%), алманнар (1,1%), литвалылар (1,1%).[11][12]
Шәһәрдә туган күренекле кешеләр
үзгәртү- Олег Газманов (1951), эстрада җырчысы, РФ халык əртᴎсе (2002).
Тышкы сылтамалар
үзгәртүИскәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. әлеге чыганактан 2014-08-02 архивланды. 2014-08-02 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. әлеге чыганактан 2013-04-28 архивланды. 2013-09-25 тикшерелгән.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 Народная энциклопедия «Мой город». Гусев (город)
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. әлеге чыганактан 2013-04-28 архивланды. 2013-09-25 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. әлеге чыганактан 2013-04-28 архивланды. 2013-09-25 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения. әлеге чыганактан 2011-08-22 архивланды.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Калининградская область. Численность и размещение населения. әлеге чыганактан 2014-02-03 архивланды. 2014-02-03 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 2010 года. Калининградская область. Таблица 10. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов. перепись населения 2010 года_том1.xlsx әлеге чыганактан 2013-11-228 архивланды. 2013-11-28 тикшерелгән.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2014-05-31 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). әлеге чыганактан 2013-11-16 архивланды. 2013-11-16 тикшерелгән.
- ↑ 2010 елгы җанисәп алу базасы., archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-12-06
- ↑ Милләтне әйтмәгән кешеләрне исәпләмичә