Җил

(Cil битеннән юнәлтелде)

Җилһава агымының хәрәкәте.

Җил капчыгы – җилнең тизлеген һәм юнәлешен табу ысулы.

Диңгезләр, кара урманнар, эссе чүлләр өстендә һава бертуктаусыз хәрәкәт итә. Җылы һава өскә күтәрелә, ә салкын һава аста кала. Шулай итен Җир шарында өзлексез һава алмашы бара: һава бер урыннан икенче урынга күчә. Шуннан җил барлыкка килә.[1]

Саба җиле — иртәнге җиләс, йомшак җил. Үтәли җил — ачык тәрәзәдән керен, ачык ишектән чыгын китә торган җил. Көчле җил — зур тизлеккә ия җил. Ул агач яфракларын гына түгел, кешене дә очыртып алын китәргә мөмкин.

Җирле җилләр:

Җилдән муссоннар һәм пассатлар барлыкка килә.

Мифологиядә үзгәртү

Борынгы заманнарда җилне «күренмәс рух» белән тиңләгәннәр. Шуңа аны «Җил Тәңресе», «Җилбәгәй», «Җил иясе», «Җил анасы», «Җилләр патшасы» дип йөрткәннәр. Ә безнең халыкта җилләрнең башлыгы «Ялман» исемле булган, имеш.

Җил энергиясен куллану үзгәртү

Җил көчен кешеләр бик күптәннән кулланып киләләр. Элек җил тегермәннәре булган. Анда бодайдан, арыштан он тарттырганнар. Бүгенге көндә җил ярдәмендә электр энергиясе алалар. «Җил фермасы»ндагы йөзләгән турбина зур-зур шәһәрләргә яктылык алып килә.

Моны да карагыз үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Җил каян килә? бит5, archived from the original on 2016-03-05, retrieved 2013-05-23