Boston çäy eçüe

Boston çäy eçüe (inglizçä Boston Tea Party) — 1773 yılnıñ 16 dekäberendä Böyekbritaniä xökümäteneñ qararına qarşı uzğan Amerika kolonistlarınıñ protest çaraları näticäsendä Britan Ost-İnd şirkäteneñ çäy yöge Boston portında beterelä. Älege waqiğadan AQŞ bäysezlege öçen suğış başlana.

Fetnäçelär Boston portında çäy beterä, şunnan Amerika inqıylabı başlana. 1846 yıl litografiäse

13 Amerika koloniäse (qızıl töstä) Britaniä çäy qanunına qarşı çığa häm näticädä 1783 yılda Britaniädän bäysezlegen ireşep, AQŞna berläşä

Tarix

1773 yılda Britan parlamentı "çäy qanunı"n qabul itä. Älege qanun Amerika kolonistlarınıñ xoquqların bozğan, çönki britan çäye öçen azraq salım tülänergä tieş bulğan.

Protestçılar öç ştatta çäy yögen buşatunı birmägän, läkin Bostonda patşa gubernatorı Tomas Hatçinson soldatlar yärdämendä salım tülämiçä çäy belän qorablarnıñ Britaniägä kitüenä röxsät birmägän.

Fetnäçelär zur salım tüläwdän baş tartıp, Moxok qäbiläsennän indeyets kostümnärendä kienep, öç qorabqa kergän häm annan 342 çäy tartmanı suğa taşlağan.

Älege waqiğalar Britaniädä säysi krizisnı kiterä, Britan parlamentı Massaçusets-Bey wiläyätendä üzidäräne yuqqa çığara.

Bu qanunğa qarşı barlıq 13 koloniä keşeläre qarşı çığıp, rizasızlıq çaraların oyıştıra häm Berençe Qıytğa kongressın çaqıra. Älege kongress Britaniä patşanı qanunnı yuqqa çığarunı sorıy häm yaña protest çaraların oyıştıra.

Näticä

1775 yılda qarşılıq waqiğaları azat itü öçen suğışqa äylänä.

1775—1783 yıllarda bäysezlek öçen suğış uza.

1783 yılnıñ 3 sentäberendä Böyekbritaniä AQŞnıñ bäysezlegen tanıy. 25 noyäberdä Britaniä ğäskärläre Nyu-Yorktan kitä.

Sıltamalar

• Alexander, John K. Samuel Adams: America’s Revolutionary Politician. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield, 2002. ISBN 0-7425-2115-X.
• Ammerman David. In the Common Cause: American Response to the Coercive Acts of 1774. — New York: Norton, 1974.
• Carp, Benjamin L. Defiance of the Patriots: The Boston *Tea Party and the Making of America (Yale U.P., 2010) ISBN 978-0-300-11705-9
• Ketchum, Richard. Divided Loyalties: How the American Revolution came to New York. 2002. ISBN 0-8050-6120-7.
• Knollenberg, Bernhard. Growth of the American Revolution, 1766—1775. New York: Free Press, 1975. ISBN 0-02-917110-5.
• Labaree, Benjamin Woods. The Boston Tea Party. Originally published 1964. Boston: Northeastern University Press, 1979. ISBN 0-930350-05-7.