Ак гөмбә́ (лат. Boletus edulis) — агариклар рәтендәге болетчалар гаиләсеннән көпшәле гөмбә. Күбрәк Җирнең Төньяк ярымшарында киң таралган. Ашарга яраклы.
Ак гөмбә |
|
Кыскача исем |
B. edulis |
Халыкара фәнни исем |
Boletus edulis Bull., 1782[1][2] |
Таксономик ранг |
төр |
Югарырак таксон |
Boletus sect. Boletus[d] һәм Имән гөмбәләре |
Таксонның халык атамасы |
wicsen gron[3], 美味牛肝菌[4], Gewoon eekhoorntjesbrood[5], cep[6], hřib smrkový[7], herkkutatti[8] һәм jesenski goban |
Таксон синонимы |
B. clavipes[d][1], B. elephantinus[d][1], B. olivaceobrunneus[d][9], B. persoonii[d][9], B. quercicola[d][9], B. slovenicus[d][9], B. solidus[d][9], B. venturii[d][10], Boletus edulis var. clavipes[d][1], S. citrinus[d][1], Boletus edulis subsp. trisporus[d][1], L. edule[d][1], L. elephantinum[d][1], Boletus edulis subsp. clavipes[d][1], Boletus edulis var. albus[d][1], Boletus edulis var. citrinus[d][1], Boletus edulis subsp. betulicola[d][1], Boletus edulis subsp. slovenicus[d][1], Boletus edulis var. abietis[d][1], Boletus edulis var. arcticus[d][1], Boletus edulis var. arenarius[d][1], Boletus edulis var. betulicola[d][1], Boletus edulis var. communis[d][1], Boletus edulis var. grandedulis[d][1], Boletus edulis var. laevipes[d][1], Boletus edulis var. ochraceus[d][1], Boletus edulis var. piceicola[d][1], Boletus edulis var. pseudopurpureus[d][1], Boletus edulis var. quercicola[d][1], Boletus edulis var. quercus[d][1], Boletus edulis var. tuberosus[d][1], B. betulicola[d][1], Boletus reticulatus var. albus[d][1], Boletus reticulatus var. citrinus[d][1], Boletus edulis f. betulicola[d][1] һәм D. edulis[d][1] |
Тип гимения |
трубчатый гименофор[d] |
Форма грибной шляпки |
выпуклая грибная шляпка[d] |
Тип прикрепления гимения |
широкоприросшие пластинки[d] |
Тип грибной ножки |
голая ножка[d] |
Цвет спорового порошка |
көрән |
Экологический тип гриба |
Микориза[d] |
Съедобность |
деликатесный гриб[d] һәм ашарга яраклы гөмбә[d][11] |
ХТСБ саклану статусы |
югалу куркынычы иң аз булган[d][12] |
Нинди веб-биттә тасвирланган |
wildfooduk.com/mushroom-guide/cep/[13], first-nature.com/fungi/boletus-edulis.php(ингл.)[14] һәм finefoodspecialist.co.uk/porcini-mushrooms-fresh(ингл.)[15] |
Базионим у |
D. edulis[d], L. edule[d] һәм Dictyopus edulis var. edulis[d] |
Нинди вики-проектка керә |
ВикиПроект Инвазив биология[d] |
Полученный цвет |
mustard[d][16] |
Ссылка на авторов таксона |
Bull.[2] |
Ак гөмбә Викиҗыентыкта |
Яшь гөмбәнең эшләпәсе ярымшар рәвешендә, үсә төшкәч, кабарынкы җәенке формага керә, 4-20 см диаметрлы, өске ягы - аксылдан караңгы-коңгырт төскә кадәр, аскы ягы - яшь гөмбәнеке ак, өлгергәненеке - яшькелт-соргылт төстә. Буе 4-15 см биеклектә, түбәнге өлешендә киңәйгән яисә кечкенә мичкәсыман рәвештә. Төсе аксылдан көрәнгә кадәр үзгәрә, өске өлеше ак яисә ачык көрән челтәрсыман сурәтле.
Ак гөмбә кайбер агач токымнары белән микориза булдыру сәләтенә ия.
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 Index Fungorum
- ↑ 2,0 2,1 Australian Fungi ID
- ↑ Gwefan Llên Natur
- ↑ Catalogue of Life in Taiwan — 2003.
- ↑ Nederlands Soortenregister
- ↑ Mushroom Observer — 2006.
- ↑ Portál informačního systému ochrany přírody — Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky.
- ↑ Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Index Fungorum
- ↑ Index Fungorum
- ↑ Standard list on edibility of mushrooms in Norway
- ↑ The IUCN Red List of Threatened Species 2022.2 — 2022.
- ↑ Penny Bun
- ↑ Boletus edulis, Cep, Penny Bun Bolete mushroom
- ↑ Buy Fresh Ceps/Porcini Mushrooms Online
- ↑ http://mushroom-collecting.com/mushroomdyeing.html