Альфред Нобель
А́льфред Бе́рнхард Нобе́ль (швед. Alfred Bernhard Nobel; 1833 елның 21 октябре, Стокһольм, Швеция — 1896 елның 10 декабре, Сан-Ремо шәһәре, Италия) — швед химигы, инженер, динамитны уйлап табучы.
| Альфред Нобель | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | А́льфред Бернхард Нобель |
| Әйтелеш | |
| Туган | 21 октябрь 1833 Стокһольм, Швеция |
| Үлгән | 10 декабрь 1896 (63 яшь) Сан-Ремо, Италия |
| Үлем сәбәбе | мигә кан йөгерү[d] |
| Күмү урыны | Норра бегравнингсплатсен[d][1][2][3] |
| Ватандашлыгы |  Швеция |
| Һөнәре | швед химигы, инженер, уйлап табучы |
| Ата-ана |
|
| Кардәшләр | Нобель, Людвиг Эммануилович[d][4], Нобель, Роберт[d][4] һәм Emil Oskar Nobel[d] |
 | |
 | |
Ул үзенең бик зур байлыгын Нобель премиясе фондына тапшырып кала. Аның исеменә багышлап химик элементка нобелий дигән исем кушалар. Нобельгә багышлап Стокһольмдагы Нобель физико-химия институты ачыла[5].
БиографиясеҮзгәртү
Альфред Нобель 1833 елның 21 октябрендә Стокһольм шәһәрендә Эммануил (Иммануэль) (1801—1872) һәм Андриетт Нобель гаиләсендә дөньяга килә. Ул гаиләдә өченче бала була. Аңардан тыш тагын Роберт, Людвиг һәм Эмиль дә була[6].
Альфред Нобель 1896 елның 10 декабрендә стенокардиядән вафат була. Ул Стокһольм шәһәренең Норра зиратында җирләнгән.
Нобель бүләгеҮзгәртү
1888 елның Француз гәҗитендә ялгыш бастырылган Нобель некрологыннан соң (аны 12 апрелдә Каннада вафат булган абыйсы Людвик белән бутыйлар), ул бик зур тәнкыйтьләүгә дучар була. Шул көнне ул үзенең киләчәккә тагында әйбәтрәк мал җыярга тели.
1895 елның 21 ноябрендә Париждагы Швед-норвег клубында ул үзенең васыятен яза, шуның нигезендә аның мал-мөлкәтенең зур өлеше Нобель премиясенә юнәлгән була.
Нобель премиясе Фонды 31 миллион крона тәшкил иткән.
Шулай ук карагызҮзгәртү
ИскәрмәҮзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Norra begravningsplatsen: Kändisarna
- ↑ 2,0 2,1 https://web.archive.org/web/20200612034806/http://www.svenskagravar.se/gravsatt/45613868 — Svenskagravar.se.
- ↑ 3,0 3,1 Sten nr 66 – Alfred Nobel — Norra begravningsplatsen.se.
- ↑ 4,0 4,1 Alfred B Nobel — 1917.
- ↑ РДУ физика-химия кафедрасы:НОБЕЛЬ (Nobel), Альфред Бернхард, archived from the original on 2013-03-30, retrieved 2010-07-25
- ↑ 41 чыгарылма тарихны үзгәрткән 100 кеше De Agostini журналы
СылтамаларҮзгәртү
- http://www.peoples.ru/finans/undertake/nobel/
- Альфред Нобель. Свен Гедина тәэсире
- Альфред Нобель. Олден Уитмен мәкаләсе
- Альфред Нобель һәм нобель хәрәкәтчеләре 2009 елның 15 апрель көнендә архивланган.
- Рус капиталы. Демидовлардан Нобельга кадәр
- Альфред Нобель (видеоязма)
- Альфред Нобель. Биографиясе 2012 елның 11 гыйнвар көнендә архивланган.
- Игорь Софронов. Беркем дә белмәгән бер кеше 2016 елның 8 март көнендә архивланган.
- Альфред Нобель Биографиясе 2014 елның 8 гыйнвар көнендә архивланган.