Зәйнетдин Әхмәтҗанов
Зәйнетдин Низаметдин улы Әхмәтҗанов (1897 елның 9 (21) сентябре, Ялгызкаен — 1990 елның 30 гыйнвары, Уфа, Башкортстан, ССРБ) — Советлар Берлеге каһарманы (1944), Бөек Ватан сугышында катнашучы, 1 нче Украин фронтының 1 нче гвардия танк армиясенең 11 нче гвардия танк армиясенең 134 нче гвардия сапёр батальоны сапёры, гвардия ефрейторы.
| Зәйнетдин Әхмәтҗанов | |
|---|---|
 | |
| Туган | 21 сентябрь 1897 Ялгызкаен, Гафури районы |
| Үлгән | 30 гыйнвар 1990 (92 яшь) Уфа, РСФСР, СССР |
| Күмү урыны | Уфа |
| Ватандашлыгы |  СССР |
| Сәяси фирка | Советлар Берлеге коммунистик фиркасе |
| Катнашкан сугышлар/алышлар | Алман-совет сугышы |
| Бүләк һәм премияләре |  (1944)    |
| Хәрби дәрәҗә | капрал[d] |
Тормыш юлы
үзгәртүЗәйнетдин Әхмәтҗанов 1897 елның 9 (21) сентябрендә Ялгызкаен авылында (хәзер — Башкортстанның Гафури районы) туа. Милләте буенча татар[1]. Башлангыч белем ала. 1944 елдан ВКП(б) әгъзасы. 1919—1921 еллардагы ватандашлар сугышында катнаша. 1921—1929 елларда әтисенең хуҗалыгында игенчелек белән шөгыльләнә, 1930 елдан 1941 елга кадәр Гафури районының «Кызыл яр» колхозында бригадир, аннан склад мөдире булып эшли.
1942 елның гыйнварында Башкорт АССРның Гафури районының хәрби комиссариаты тарафыннан Кызыл Армия сафларына алына.
1944 елның 19 июлендә, Львов өлкәсенең Сокаль шәһәре тирәсендә Көнбатыш Буг елгасын кичкәндә, 134 нче гвардия сапёр батальоны (1 нче Украин фронты, 1 нче гвардия танк армиясе, 11 нче гвардия танк корпусы) гвардия ефрейторы Зәйнетдин Әхмәтҗанов артиллерия атуы һәм һавадан бомбардировка астында тәгәрмәчле транспорт өчен кичү урынын урнаштыру эшен бер минутка да туктатмый. Фидакарь хезмәте ярдәмендә үзенең взвод сапёрларын алып китә, бу үз очракта ротаның хәрби бурычын вакытыннан алда үтәргә ярдәм итә.
1944 елның 23 июлендә Сан елгасы аша күпер төзегәндә, Высоцкий авылы янында Әхмәтҗанов дошман урнашкан сул ярга күчә, урман материалына инженер разведка ясый. 2 сәгать дәвамында автоматлардан һәм дошманның миномётларыннан ату шартларында, суда эшләгән вакытта күпернең күчәрләрен урнаштыра.
Зәйнетдин Әхмәтҗанов Польшаның Көнбатыш Макув шәһәре тирәсендә Висла елгасын кичкәндә аерылып тора. 1944 елның 30 июлендә ике көймәдән торган паромда рульчы сыйфатында ул артиллерия коралларын күчерә һәм өч тәүлек дәвамында паромда кала[1].
ССРБ Югары Шурасы Президиумының 1944 елның 23 сентябрендәге Указы белән Зәйнетдин Әхмәтҗановка Ленин ордены һәм «Алтын Йолдыз» медале тапшырылып, Советлар Берлеге каһарманы исеме бирелә[2].
Сугыштан соң туган авылына кайта һәм 1945 елдан 1960 елга кадәр Ленин исемендәге колхозда эшли. 1981 елдан Уфа шәһәрендә яши. 1990 елның 30 гыйнварында вафат була, Уфада җирләнә[1].
Бүләкләр
үзгәртү- Советлар Берлеге Каһарманы (1944 елның 23 сентябре)[2]:
- I дәрәҗә Ватан сугышы ордены (1985 елның 6 апреле)[3];
- II дәрәҗә Ватан сугышы ордены (1945 елның 13 феврале)[4];
- Кызыл Йолдыз ордены (1945 елның 29 мае)[5];
- «Батырлык өчен» медале (1944 елның 14 феврале)[6];
- «Сугышчан хезмәтләре өчен» медале (1943 елның 10 октябре)[7].
Хәтер
үзгәртү- Ялгызкаендагы урта мәктәптә Зәйнетдин Әхмәтҗанов музее ачылган[1].
- Уфада Зәйнетдин Әхмәтҗанов яшәгән йортта мемориаль такта куелган.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Зәйнетдин Әхмәтҗанов «Илнең каһарманнары» сәхифәсендә
- ↑ 2,0 2,1 Ахметзянов Зайнетдин Низамутдинович. Герой Советского Союза «Подвиг народа» сайтында
- ↑ Ахметзянов Зайнетдин Низмутдинович. Орден Отечественной войны I степени «Подвиг народа» сайтында
- ↑ Ахметзянов Зайнетдин Назамутдинович. Орден Отечественной войны II степени «Подвиг народа» сайтында
- ↑ Ахметзянов Зайнетдин Низамутдинович. Орден Красной Звезды «Подвиг народа» сайтында
- ↑ Ахметзянов Зайнетдин Нигамутдинович. Медаль «За отвагу» «Подвиг народа» сайтында
- ↑ Ахметзянов Зайнетдин Низамутдинович. Медаль «За боевые заслуги» «Подвиг народа» сайтында
