Xarbin sovetı

Xarbin eşçe häm soldat deputatları sovetı

Bayraq 1917 yılnıñ sentäbre — 1917 yılnıñ dekäbre
Başqala	Xarbin
Tellär	urıs tele
İdärä itü forması	sovet respublikası[en]
Sovet räise	Martemyan Rütin[en]

Xarbin sovetı yäki Xarbin eşçe häm soldat deputatları sovetı — Xarbinda waqıtlıça xakimiätne alğan häm 1917 yılnıñ sentäbrennän dekäbrenä qädär eşlägän inqilabi üzidärä organı. Xarbin garnizonı soldat deputatları sovetın häm QKTYda^[en] xezmät itüçelär arasınnan eşçe deputatlar sovetın berläşterü yulı belän bilgelängän. Sovet räise itep M. Rütin^[en] saylanğan.

Tarixı

Monarxiä bärep töşerelüwe turında xäbär alğaç, Xarbinnıñ urıs xalqı^[en] elekkege patşa idärä organnarın alıştıru öçen sovetlar oyıştırğan. 1917 yılnıñ sentäbre başında bolşevik M. Rütin^[en] eşçe häm soldat deputatlarınıñ berläşkän sovetı räise itep saylanğan. 1917 yılnıñ 26 oktäbrendä Xarbinğa Oktäber inqilabı turında xäbär kilgän häm şähärdä «Böten xakimiät Sovetlarğa!» digän çaqıru belän massaküläm demonstratsiä uzğan.

Xarbin sovetı sorawına cawap telegrammasında Vladimir Lenin böten xakimiät tulılığın alırğa, D. Xorvatnı^[en] QKTY citäkçelegennän, şulay uq Xarbin, Kuaçenzı häm Xaylardağı iske konsullarnı çitläşterergä çaqırğan.

1917 yılnıñ 29 noyäbrendä (12 dekäbrendä) Xarbin sovetı barlıq oyışmalarnı taratqan häm üzen QKTYda berdänber xakimiät organı dip iğlan itkän. 4 (17) dekaberdä Xarbin sovetı general D. Xorvatnı timer yul belän idärä itüdän çitläştergän häm yulnıñ komissarı itep B. Slavinnı bilgelägän. 1917 yılnıñ 13 (26) dekäbrendä Xarbinğa D. Xorvat üteneçe buyınça Cañ Zuolin^[en] citäkçelegendäge Qıtay ğäskärläre kergän häm Xarbin sovetın tar-mar itkän: sovetqa Xarbin garnizonınıñ inqilabi qaraşlı öleşlären häm şäxsän bolşeviklar M. Rütin häm B. Slavinnı sörgen turında ulimatum birep, Qıtay xakimiätläre Sovetnıñ berniçä totılğan äğzasın atıp ütergän.