Семён Тюляев
Семён Иванович Тюляев (1898 елның 18 августы, Мәскәү — 1993 елның 19 декабре, Мәскәү) — Совет сәнгать белгече, индолог, сәнгать белеме докторы, профессор, Көнчыгыш мәдәниятләре Дәүләт музееның Урта һәм Якын Көнчыгыш бүлеге мөдире, ССРБ Фәннәр академиясенең Азия халыклары институты, ССРБ Мәдәният министрлыгының Сәнгать тарихы институтының чит ил Көнчыгыш һәм Африка сәнгате секторы мөдире, Борынгы Һиндстан, Шри-Ланка сәнгатен өйрәнүче.
| Семён Тюляев | |
|---|---|
| Туган | 18 август 1898 Мәскәү, Россия империясе |
| Үлгән | 19 декабрь 1993 (95 яшь) Мәскәү, ССРБ |
| Ватандашлыгы | Россия империясе  ССРБ  Россия Федерациясе |
| Әлма-матер | Мәскәү көнчыгышны өйрәнү институты |
| Эш бирүче | РФА Шәркыятьчелек институты[d] |
| Гыйльми дәрәҗә: | сәнгать белеме докторы |
| Гыйльми исем: | профессор |
Тормыш юлы
үзгәртүСемён Тюляев Мәскәүдә сәүдәгәрләр гаиләсендә туган. 1927 елда Тюляев Мәскәү көнчыгышны өйрәнү институтының Урта Көнчыгыш факультетын тәмамлый. 1931 елда музей мөдирләре курсларын тәмамлый. 1927—1958 елларда Көнчыгыш мәдәниятләре дәүләт музеенда эшли, 1943 елдан — өлкән фәнни хезмәткәр, 1947—1958 елларда Урта һәм Якын Көнчыгыш бүлеге белән җитәкчелек итә.
1948 елда «Һиндстанның архитектура һәм скульптурасын үстерү чыганаклары һәм борынгы чоры» дигән кандидатлык диссертациясен яклый.
1958—1961 елларда ССРБ Фәннәр академиясенең Азия халыклары институтында эшли. 1961—1993 елларда ССРБ Мәдәният министрлыгының Тарих һәм сәнгать институтының чит ил Көнчыгышы һәм Африка сәнгате секторы мөдире була.
Бер үк вакытта ГИТИСта (1943—1952), МДУда (1948—1956), Тышкы эшләр министрлыгының Югары дипломатик мәктәбендә (1947—1948) укыта.
1963 елда «Һиндстан сәнгате: архитектура, сынлы сәнгать, сәнгать һөнәре борынгыдан бүгенге көнгә кадәр» докторлык диссертациясен яклый[1].
Фәнни эшчәнлек
үзгәртүСемён Тюляевның фәнни мәнфәгатьләр өлкәсе — Һиндстан, күбесенчә Борынгы Һиндстан сәнгате.
«Һиндстан сәнгате. Архитектура, сынлы сәнгать, сәнгать һөнәре» (1968) монографиясе совет сәнгатендә һинд сәнгате тарихын борынгы заманнардан бүгенге көнгә кадәр, палеолит сәнгате рәсемнәреннән, Гандхара сәнгате, урта гасыр архитектурасы һәйкәлләреннән, Аджанта сәнгате һәм Һинд миниатюралары язмаларыннан заманча рәсем һәм сәнгать һөнәренә кадәр үз эченә алган беренче эш була.
Бүләкләр
үзгәртү- РСФСРның атказанган сәнгать эшлеклесе (1958).
- Дж. Неру премиясе (1967)[2].
Төп хезмәтләр
үзгәртү- Архитектура Индии. М.: Изд-во ВАА, 1939. 100 с.
- Памятники искусства Индии в собраниях музеев СССР. М.: Изогиз, 1956. 125 с.
- Искусство Индии. Альбом / Сост. и вступ. ст. С. Тюляева. М.: Изогиз, 1958. 204 с.
- Государство Гупта // Исторический журнал. 1940. № 8. С. 92-105.
- Археологические открытия в Индии // Исторический журнал. 1941. № 2. С. 7-89.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Тюляев Семен Иванович // Милибанд С. Д. Востоковеды России. XX—XXI вв. Биобиблиографический словарь в 2-х книгах. Кн. 2. М.: Изд. фирма «Восточная литература» РАН, 2008. С. 508-509.
- ↑ Сенкевич А.Н. Люди Зазеркалья. Памяти С.И. Тюляева — индолога, искусствоведа (1898-1993) // Аватара. М., 1996. С. 9-17.