Николай Фомич Борушко (1907 елның 25 марты, Вильнюс, Россия империясе2002 елның 29 мае, Санкт-Петербург, Россия) — рәссам-архитектор, профессор.

Николай Борушко
Туган 1907
Вилнүс, Россия империясе
Үлгән 2002
Санкт-Петербург, Россия
Әлма-матер Витебск сәнгать училищесы, Сәнгать академиясенең рәсем сәнгате, скульптура һәм архитектура институты
Һөнәре мигъмар

Ленинградта (Санкт-Петербургта) XX гасырның утызынчы-сиксәненче елларында эшли.

Дәүләт учреждениеләре интерьерлары авторы, монументаль объектлар архитекторы, рәссам-бакча-парк җиһазларын проектлаучы һәм педагог[1].

Осталыкны үзләштерү вакыты үзгәртү

Николай Борушко һөнәри осталык нигезләрен Марк Шагал нигез салган Витебск сәнгать училищесында ала. Бу вакытта укыту процессы белән Михаил Керзин җитәкчелек итә[2].

Техникумда узган еллар истәлегенә графика укытучысы Зиновий Горбовц ясаган граверланган портрет калган[3]. Портрет 1927 елда «Агачта гравюра» китабында басыла.

1932—1938 елларда Николай Борушко Ленинградта Сәнгать академиясенең рәсем сәнгате, скульптура һәм архитектура институтында(рус.) укый.

Николай Борушконың төп укытучысы — совет архитектурасының әйдәп баручы архитекторы, Сталин премиясе лауреаты Лев Владимирович Руднев (1885—1956).

Сугыш еллары үзгәртү

Бөек Ватан сугышы елларында топограф-разведчик Николай Борушко Ленинград фронтының 131 Укчы Ропша Кызыл Байрак дивизиясендә сугыша. Борушко фронтның алдынгы линиясендә ясаган рәсемнәр буенча дошманның ут нокталарын ачыклыйлар һәм юк итәләр.

II дәрәҗә Ватан сугышы ордены[4], «Ленинградны саклаган өчен» һәм «Батырлык өчен» медальләре белән бүләкләнгән. Кызыл армияче Николай Борушко батырлыгы турында Ленинград фронты сугышчыларын бүләкләү турындагы приказда язма бар.

Архитектура проектлау үзгәртү

Сугыштан соңгы елларда рәссам-архитектор Николай Борушко дәүләт учреждениеләренең интерьерларын һәм декорацияләнгән җиһазларын (утырыш өстәлләре, урындыклар, китап шкафлары) проектлауга күп вакыт бирә[5]. Бакча-парк җиһазларын эшли.

Монументлар ясау буенча Бөтенсоюз конкурсларында катнаша. Аерым алганда, 1968 елда ул Чибәркүл шәһәрендә «Ленин Комсомолының Даны» Обелискын ясый, автордашлары: скульптор Владимир Сычёв һәм архитектор Борис Журавлёв[6].

Алтмышынчы елларда вакытлы матбугатта еш кына рәссам-архитектор Борушко торак киңлеген оештыру турында («Җиһаз турында берничә сүз» һ.б.) язмалар барлыкка килә[7].

Педагогик эшчәнлек үзгәртү

Николай Борушко Вера Мухина исемендәге Ленинград югары сәнгать-сәнәгать училищесында композиция курсын алып бара.[8] Монда ул О. Л. Лялин, В. Д. Кирхоглани, М. А. Шепилевский, И. А. Вакс, Л. Н. Линдрот, Л. С. Катонин, Я. Н. Лукин, В. С. Васильковский кебек танылган Ленинград архитекторлары һәм рәссамнары белән бергә; сәнгать тарихчылары Мариэтта Гизе һәм Пётр Корнилов белән бергә эшли.

Профессор Борушко укучылары — танылган Россия рәссамнары, дизайнерлар-проектлаучылар һәм архитекторлар:

  • Олег Арнольд — Беренче суд архитектурасы бюросы җитәкчесе, дөньяда беренче «Ленин» Атом ледоколы интерьерларын төзегән һәм проектлаган[9];
  • Виктор Данилов (1946—2010) — Совет һәм Россия рәссамы, скульптор һәм дизайнер, «Шувалово-Озерки» иҗат берләшмәсен оештыручыларның берсе[10];
  • Владимир Лукьянов — «Ленинград Герой-шәһәр» Обелискы авторы, Арктика, Себер һәм Ерак Төньяк районнары өчен беренче мобиль комплекслар архитекторы[11];
  • Вячеслав Михайленко — икона язучы рәссам, Россиядә танылган һәм күп еллар дәвамында бу сәнгатькә илдә һәм чит илләрдә белем алган[12];
  • Валентин Ситкин — «Восток» кебек дөньядагы иң зур йөзү базаларының дизайнеры[13];
  • Владимир Ховралёв — Санкт-Петербург Зур курчак театрының баш рәссамы, Россия Федерациясенең атказанган сәнгать эшлеклесе[14].

Әдәбият үзгәртү

  • Ежегодник Общества архитекторов-художников. Выпуск 13. Ленинград. 1930 г..
  • Из истории Советской архитектуры 1941—1945 гг. Документы и материалы. М.: Наука, 1978. 212 с., ил.
  • Ежегодник Ленинградского отделения Союза советских архитекторов. Выпуск 1—2 (XV—XVI). Л.: 1940.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Artchive.ru — Николай Фомич Борушко.
  2. Николай Гугнин , Из истории Витебской художественной школы, archived from the original on 2021-06-04, retrieved 2021-10-03 
  3. Белорусская Энциклопедия — Горбовец, Зиновий Исаакович
  4. Подвиг народа. Борушко Николай Фомич. Орден Отечественной войны II степени.
  5. Деревянная мозаика страны Советов
  6. Исторические и культурные объекты города Чебаркуль
  7. Журнал «Техника - молодёжи», —1960, —№7, стр. 6
  8. Музей прикладного искусства ЛВХПУ, archived from the original on 2011-11-13, retrieved 2021-10-03 
  9. Арнольд О. А.,  Архитектурное оформление помещений атомного ледокола «Ленин», — Журнал «Судостроение», 1961, № 8, с. 14-18.
  10. Выставка Виктора Данилова в Русском музее
  11. Лукьянов В. Девятый обелиск // Трудовая Россия. — № 260., archived from the original on 2020-09-26, retrieved 2021-10-03 
  12. Сайт иконописцев Вячеслава Михайленко и Татьяны Михайленко 2010 елның 19 гыйнвар көнендә архивланган.
  13. Крупнейшие в мире корабли-базы, archived from the original on 2014-09-03, retrieved 2021-10-03 
  14. «Любовью к Петербургу сберечь душу города…» — Всемирный клуб петербуржцев(үле сылтама)

Сылтамалар үзгәртү