Маңгытлар (монгол. Мангуд, Mangud) Үз исеме монгол халкын аңлата. Алар XIV гасырда Алтын Урданың Мангыт йорты өчке олысында һәм Алтын Урданың башка төбәкләрендә Кыпчак Төрки халыклар белән киң элемтәгә кергән халык. 1785-нче елда Бохара әмирлеген идарә итәр өчен Мангыт династиясен булдырдылар. Алар Чыңгызхан токымы булмаганлыкка, идарә итүен легитимлыгына нигезләнеп, Хан исеме урынына Әмир яки Би титулын алдылар. Ислам динен кабул итәләр. Клан исеме Монгол авангардлары өчен дә кулланылган. Аларның токымнары элеккеге Монгол империясенең берничә төбәгендә яшиләр. Татар, нугай һәм үзбәк халыкларында өз калдырганнар. Маңгытларның татар, нугай халкының бер токымы дип санала.

Тарихы үзгәртү

Маңгытларның килеп чыгышы турында һәм телләре буенча төгәл мәгълүмат юк. В.В. Трепавлов фикере буенча җаек буе маңгытлары төркиләшкән татарлар.[1]

XIII гасырда Шәйбән олысы, Алтын Урданың баклыкка килүендә зур роль уйныйлар. Алар Чынгысхан һәм аның оныклары гаскәрләрендә хәрби халык.

Марселя Ахметзянов фикеренчә нукрат бәкләренең Баҗманы ыру башлыгы Маңгыт зөрриятеннән

Чыганаклар үзгәртү

Тышкы сылтамалар үзгәртү

  1. Трепавлов, Вадим Винцерович. История ногайской орды. Institut arkheologii im. A. Kh. Khalikova AN RT, 2016.