Ибраһим Сәләхов: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Рашат Якупов (бәхәс | кертем) Яңа бит: «'''Ибраһим Салахов''' — татар шагыйре, язучы. Ул 1911 елның 30 августында Казахстанның К...» |
Рашат Якупов (бәхәс | кертем) кТөзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1:
{{Шәхес
| исем = Ибраһим Салахов
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем =
| һөнәр =
| туу датасы = [[1911 ел|1911 елның]] [[30 август|30 августы]]
| туу җире = [[Казакстан|Казакстанның]] [[Күкчәтау]] шәһәре
| гражданлык =
| милләт =
| үлем датасы = [[1998 ел|1998 елның]] [[7 июль|7 июле]]
| үлем җире = Күкчәтау өлкәсенең Кызыл Яр авылы
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр = [[Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе]], Күкчәтау шәһәренең Почетлы Гражданины, Казахстан Җөмһүрият ордены
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
'''Ибраһим Салахов''' — [[татар]] [[шагыйрь|шагыйре]], [[язучы]].
Ул [[1911 ел|1911 елның]] [[30 август|30 августында]]
Хәрби хезмәттә булып кайтканнан соң [[ТДГПУ|Казан педагогия институтының]] тел һәм әдәбият факультетына укырга керә. Шушында уку чорында «Ярату» повесте, «Постта» пьесасы, «Дуэль» исеме белән шигырьләре аерым китап булып басылып чыгалар.
Институтның дүртенче курсында укыганда җитди авырып китә һәм Татарстан язучылар берлеге юлламасы белән Ялтага дәваланырга килә. Монда ул авыру сәбәпле шушында яшәүче Галимҗан Ибраһимов белән очраша һәм аралаша. И.Сәлахов Казанга кайткан арада Г.Ибраһимов «халык дошманы» ярлыгы тагылып кулга алына һәм яшь язучыны «контрреволюционер» белән элемтәдә торуда гаепләп кулга алалар. Ул ун елга каты режимлы төрмәгә хөкем ителә.▼
И.Сәлахов төрмәдән бер аяксыз калган хәлдә, сынган кулы һәм начарайган күзләре белән 1947 елда чыга. Аннан соң да әле аңа туган җире — Күкчәтау шәһәрендә яшәү хокукы бирелми. Күкчәтау тирәсендәге Кызыл Яр авылында яши һәм иҗат итә башлый, шунда төпләнеп кала. 1956 елда СССР Югары суды тарафыннан тулысынча реабилитацияләнә.▼
▲Институтның дүртенче курсында укыганда җитди авырып китә һәм [[Татарстан язучылар берлеге]] юлламасы белән
Язучы Казахстанның чирәм җирләрен үзләштерүчеләр тормышыннан алып иҗат ителгән «Күкчәтау далаларында» романы белән киң таныла. Татар казаклары тормышын чагылдырган «Имәннәр тамыр җәйгәндә» исемле роман-эпопеясы да татар халкы тарихын барлауга кертелгән зур өлеш буларак кабул ителде. Бер-бер артлы күп кенә повесть-хикәяләре басыла. Һәм менә ниһаять иҗатының иң биек ноктасы — автобиографик повесте «Тайгак кичү» («Черная Колыма») укучыларга ирешә. Бу әсәр өчен аңа Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе бирелде.▼
И.Сәлаховның ике дистәдән артык китабы басылып чыкты. Аның әсәрләре казах, рус, әрмән, калмык, төрек, инглиз телләренә тәрҗемә ителде. Райондашыбыз Л.Минһаҗева И.Сәлахов иҗатына багышлап филология фәннәре кандидаты гыйльми дәрәҗәсе алу өчен диссертация яклады. 2002 елда аның «Ибраһим Сәлахов» исемле монографиясе басылып чыкты.▼
▲
▲Язучы Казахстанның чирәм җирләрен үзләштерүчеләр тормышыннан алып иҗат ителгән «Күкчәтау далаларында» романы белән киң таныла. Татар казаклары тормышын чагылдырган «Имәннәр тамыр җәйгәндә» исемле роман-эпопеясы да татар халкы тарихын барлауга кертелгән зур өлеш буларак кабул ителде. Бер-бер артлы күп кенә повесть-хикәяләре басыла. Һәм менә ниһаять иҗатының иң биек ноктасы — автобиографик повесте «Тайгак кичү» («Черная Колыма») укучыларга ирешә. Бу әсәр өчен аңа [[Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе]] бирелде.
▲
Инде өлкән яшьтә булуына карамастан, якташыбыз Күкчәтауда яшәүче татарлар җәмгыятен оештырды һәм аңа җитәкчелек итте. Балтачка еш кайта, безнең якны үзенең туган җире дип саный иде.
И.Сәлаховка Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре исеме бирелде. Ул - Күкчәтау шәһәренең Почетлы Гражданины. Күкчәтаудагы Татар милли мөхтәриятенең Почетлы Президенты иде. 1997 елда Казахстан хөкүмәте аны иң югары бүләк — Җөмһүрият ордены белән бүләкләде.▼
1998 елның 7 июлендә Күкчәтау өлкәсенең Кызыл Яр авылында вафат булды, шунда җирләнде.▼
▲
{{Rq|wikify|person|image}}▼
▲[[1998 ел|1998 елның]] [[7 июль|7 июлендә]] Күкчәтау өлкәсенең Кызыл Яр авылында вафат булды, шунда җирләнде.
[[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар шагыйрьләре]]
| |||