Wikipedia

Абд ар-Рахман ибн Мөэмин: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
к →‎Тышкы сылтамалар: {{Идел буе Болгары хәкимнәре}} Идарәчеләр, соңгысы Шәхесләр төркемнәренә керә, - кабатлануны юк итү
Ильвир (бәхәс | кертем)
5291 үзгәртергә
к Викиләштерү
Юл номеры - 1:
{{Шәхес
| исем = Абд ар-Рахман ибн Мөэмин<br> ﺋﺎﺒﺩ ﺋﺎﺭ-ﺭﺎﺣﻣﺎن ﺋﻳﺒن ﻣوُﺀﻣﻳن
| рәсем = Болгар эмире.jpg
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы = Абд ар-Рахман ибн Мөэмин әмир
| тулы исем = Абд ар-Рахман ибн Мөэмин
| һөнәр = сәясәтче, гаскәри
| туу датасы = [[X гасыр]]
| туу җире = [[Болгар]] шәһәре
| гражданлык = [[Идел буе Болгары]]
| милләт = болгар
| үлем датасы = [[1006 ел]]
| үлем җире = [[Болгар]] шәһәре
| әти = [[Мөэмин ибн Әхмәд]]
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| башка мәгълүмат = [[Файл:Bolgar tamgase.jpg|right|100px|thumb|Идел Болгары хәкимнәре тамгасы]]
}}
'''Абд ар-Рахман ибн Мөэмин''' яки '''Габдерахман ибн Мөэмин, Абд ар-Рахман ибн Мөэмин әмир''' (ﺋﺎﺒﺩ ﺋﺎﺭ-ﺭﺎﺣﻣﺎن ﺋﻳﺒن ﻣوُﺀﻣﻳن, tat.lat. ''[http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Абд_ар-Рахман_ибн_Мөэмин Abd ar-Raxman ibn Mö'min]'') (Х[[X гасыр -]]&nbsp;— [[1006]] ел]], [[Болгар]] шәһәре) &nbsp;— [[Идел буе Болгары]] хәкиме, [[Мөэмин ибн Әхмәд]] әмир улы.
 
Абд ар-Рахман ибн Мөэмин хәкимлеге чорында [[Идел буе Болгары]] дәүләте Болгар шәһәре тирәсендә үзәкләштерелә.
==Болгар-Рус мөнәсәбәтләре яхшыртуы==▼
Болгар-Рус мөнәсәбәтләре яхшыртыла, хәтта берничә чыганак буенча Киев Русе кенәзе Владимир-1 Абд ар-Рахман ибн Мөэмин кызына өйләнә, бу гаиләсендә мәшһүр Изге Борис һәм Глеб туалар. Шулай итеп Святополк Мәлгун (Окаянный) тарафыннан үтерелгән Владимир-1 уллары Борис һәм Глеб - Абд ар-Рахман ибн Мөэмин нәселеннән дә булган.▼
 
▲== Болгар-Рус мөнәсәбәтләре яхшыртуы ==
==[[Казан]] салынуы==▼
▲Болгар-Рус мөнәсәбәтләре яхшыртыла, хәтта берничә чыганак буенча Киев Русе кенәзе Владимир-1 Абд ар-Рахман ибн Мөэмин кызына өйләнә, бу гаиләсендә мәшһүр Изге Борис һәм Глеб туалар. Шулай итеп Святополк Мәлгун (Окаянный) тарафыннан үтерелгән Владимир-1 уллары Борис һәм Глеб - &nbsp;— Абд ар-Рахман ибн Мөэмин нәселеннән дә булган.
 
▲== [[Казан]] салынуы ==
[[Файл:Medal 1000 years Kazan.JPG|thumb|300px|right|[[Казанның меңьеллыгы]] медале]]
Болгар-Рус мөнәсәбәтләре яхшыртудан соң ([[985 ел]] елдандан), соң болгар-рус сәүдәсе киңәеп китә, шуңа күрә Абд ар-Рахман ибн Мөэмин [[Идел буе Болгары]] дәүләте төньяк-көнбатышында яңа сәүдә (соңрак хәрби дә) үзәге нигез салган -&nbsp;— [[Казан]] шәһәре. Кайбер чыганак буенча [[Әхмәд ибн Җәгъфәр]] әмирен Хасан (Казан) да атыйлар һәм Казан шәһәре нигез салуы боерыгы белән бәйлиләр ([[940 ел|940]]-—[[950 ел]] еллардаларда), ләкин бу турында капма-каршы фикерләр бар: теге вакытта анда кече көймәләр торуы ноктасы гына булуы ихтимал. Абд ар-Рахман ибн Мөэмин хәкимлеге чорында ([[980- ел|980]]—[[1006 ел|1006]]) анда чын сәүдә шәһәрчеге килеп чыга. Шулай итеп, Казан шәһәре башта кече сәүдә факториясе буларак болгарлар көнбатыш дәүләтләре арасында сәүдә мөнәсәбәтләрендә катнашкан. Казан Кирмәнендә үткәргән казу эшләре Казан шәһәре [[1000]] ел]] тирәсендә сәүдә үзәге булганлыгын исбатлады (керамика, чүлмәкләр, савыт-саба, тәңкәләр).
 
Абд ар-Рахман ибн Мөэмин исеме белән [[Болгар]] шәһәрендә дирһәмнәре сугылган ([[997 ел|997]]/[[998 ел|998]]).
 
== Хәтирә ==
[[Файл:Kazan 1000 logo.jpg|thumb|300px|right|Бәйрәм чаралары эмблемасы]]
[[2005 ел]] елдада [[Казан]] шәһәрендә [[Казанның меңьеллыгы]] бәйрәме үткәрде. Казанга күп кунаклар килде, Русия президенты, БДБ президентлары килделәр. [[Русия]], [[Татарстан]], [[Казакъстан]] президентлары&nbsp;— -[[Владимир Путин]], [[Минтимер Шәймиев]], [[Нурсолтан Назарбаев]] Казан метросы ачылу тантанасында катнашты. Күп Казан тарихи биналары [[Казанның меңьеллыгы]]на яңадан торгызылган иде.▼
 
 
▲[[2005]] елда [[Казан]] шәһәрендә [[Казанның меңьеллыгы]] бәйрәме үткәрде. Казанга күп кунаклар килде, Русия президенты, БДБ президентлары килделәр. [[Русия]], [[Татарстан]], [[Казакъстан]] президентлары - Путин, Шәймиев, Назарбаев Казан метросы ачылу тантанасында катнашты. Күп Казан тарихи биналары [[Казанның меңьеллыгы]]на яңадан торгызылган иде.
 
== Шулай ук карагыз ==
Строка 57 ⟶ 56 :
* [[İdel Bolğarı ictimaği-säyäsi tözeleşe]]
 
== Тышкы сылтамалар ==
* [http://www.bolgar.info/ Идел Болгар иле]
* Повесть временных лет. М.-Л., 1950. Ч. 1-2; Полное собрание русских летописей. М., 1949. Т. 2; М., 1962. Т. 1, вып. 2.
* Волжская Булгария и Русь. Казань, 1986.
 
 
{{Идел буе Болгары хәкимнәре}}
 
 
[[Төркем:Татарстан тарихы]]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Абд_ар-Рахман_ибн_Мөэмин