Ма́тсья (санскр. मत्स्य — «балык») Һинд динендә — Вишну Ходаеның Дашаватарның беренче аватарасы.

Матсья, Вишнуның беренче аватарасы
Матсья-аватара,1870.

Пураналар буенча соңрак Ману буларак мәгълүм булган борынгы Дравидларның патшасы һәм Вишну тарафдары елгада кулларын юган, шул вакытта аның кулларына кечкенә балык йөзеп килгән һәм аны тормышын коткарырга ялварган. Ул аны комганга салган, ләкин балык комганнан зуррак итеп үскән. Соңрак ул аны бакка, елгага һәм ниһаять океанга салган, ләкин файдасызга. Соңыннан, балык үзен Вишну буларак ачкан һәм Мануга җиде көн дәвам иткән су басу булачак һәм бөтен терелек юк булачак дип әйткән. Вишну Мануга үзе белән коткарыр өчен көймәгә барлык үсемлекләр сортларын һәм барлык хайваннар төрләрен җыярга тиеш дип кушкан. Вишну бу очракта бөек балык формасында пәйда була һәм Мануны, беренчел кешене, яңа кеше расасының бабасын коткара. Иске Гаһәдтәге Нух кебек үк, Ману беренче кеше ролена бөтен кеше гөнаһ кылган вакытта изге буларак сайлана. Су басуның төрле юрамалары китерелә. Пураналарда әйтелгәнчә, Манудан кала шулай ук хатыннары белән бергә Брахманың акылга ия балалары җиде риши Сапта-риши коткарылган булган, шуңа күрә җир янә кешеләр яши торган булган. Бу Вишну аватары Иконографик чагылышында ул ярымбалык-ярымкеше образында килә, аның аскы өлеше балыкныкы.[1] Ике кулында ул кабырчык һәм көпчәк тота, башка ике кулы игелек бирүче һәм саклаучы позициядә. Ул Кирита таҗын һәм Вишну өчен башка традицион бизәнү әйберләрен кия.

Искәрмәләр үзгәртү

Әдәбият үзгәртү

  • Жуковский, Владимир Ильич, Копцева, Наталья Петровна, Искусство Востока. Индия: Учеб. пособие., Красноярск, Красноярский государственный университет, 2005

Шулай ук карагыз үзгәртү

Сылтамалар үзгәртү

  1. Жуковский, Копцева, 2005