Wikipedia

Соры аю

куе йонлы, авыр гәүдәле имезүче ерткыч хайван
(Көрән аю битеннән юнәлтелде)

Соры аю, көрән аю яки гади аю (лат. Ursus arctos) — куе йонлы, авыр гәүдәле имезүче ерткыч хайван.

Соры аю
Сурәт
Кыскача исем U. arctos
Халыкара фәнни исем Ursus arctos L., 1758[1][2][3]
Таксономик ранг төр[1][2][3]
Югарырак таксон Аюлар[1][2]
Таксонның халык атамасы Brown Bear[4][5][6][…], Oso Pardo[5], Ours brun[5], Grizzly Bear[5][7], Mexican Grizzly Bear[5], Braunbär[6], Orso bruno, niedźwiedź brunatny, medvěd hnědý[8], karhu[9], 棕熊 һәм brunbjørn
Макималь гомер озынлыгы 40 ел[10]
Йөклелек чоры 7 ± 1 ay[11]
Төшләү көче коэффициенты 78
Нәрсәнең чыганагы Медвежья желчь[d][12][13]
ХТСБ саклану статусы югалу куркынычы иң аз булган[d][14]
Масса 500 грамм[15]
Башлану вакыты 500 тысячелетие до н. э.
Бүләкләр
Төрләр ареалы харитасы
Яшәү тирәлеге кустарниковая степь[d] һәм урман
Чехия Республикасының юкка чыгу куркынычы булган төрләре Кызыл исемлеге статусы critically endangered[d][8]
Нинди вики-проектка керә ВикиПроект Инвазив биология[d]
CITES Appendix Appendix I of CITES[d]
Оя зурлыгы 2,5 ± 1[15]
Геном төзелеше URL-ы dnazoo.org/assemblies/Ursus_arctos[17]
Commons-logo.svg Соры аю Викиҗыентыкта
Portal icon Зоология порталы
Portal icon Биология порталы

Соры аю — тайга зонасында тереклек итүче ерткычларның иң эресе. Бик хәрәкәтчән хайван: ул тиз йөгерә дә, сикерә дә, агачка да менә, йөзә дә белә. Караңгы урманнарны ярата, шуңа күрә Идел-Каманың төньяграк районнарында яши. Үзенең балаларын ияртеп, ана аюның Татарстан районнарына да керүе билгеле. Мәсәлән, 2014 елның җәендә алар Мамадыш, Балык Бистәсе, Арча районнары урманнарында күренгәләгән.[18] Бу эре ерткыч төрле азык белән туклануы ягыннан башка ерткычлардан аерылып тора, һәм аның рационын күбрәк үсемлек азык тәшкил итә. Кышын аю өнендә йокыга тала. Анда ана аю гадәттә 1—2 бала тудыра. 100—120 кг лы аю нибары 500 г авырлыктагы балалар тудыра. Көрән аю Татарстан Республикасының Кызыл китабына кертелгән. Күрше Башкортстанда меңгә якын аю яши.

Уйнаучы аю балалары

ИскәрмәләрҮзгәртү

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Integrated Taxonomic Information System — 1996.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference / D. E. Wilson, D. M. Reeder — 3 — Baltimore: JHU Press, 2005. — 35, 2142 p. — ISBN 978-0-8018-8221-0
  3. ↑ 3,0 3,1 Smith A. T., Xie Y., Lunde D. P. et al. A Guide to the Mammals of China. / A. T. Smith, Y. Xie — Princeton: Princeton University Press, 2008.
  4. ↑ Wildscreen ARKive — 2003.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Кызыл китап — 1964.
  6. ↑ 6,0 6,1 Cole T. C. H. Wörterbuch der Säugetiernamen - Dictionary of Mammal Names — 2015. — ISBN 978-3-662-46270-6 — doi:10.1007/978-3-662-46270-6
  7. ↑ Idaho Species
  8. ↑ 8,0 8,1 Portál informačního systému ochrany přírody — Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky.
  9. ↑ Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
  10. ↑ Longevity of Mammals in Captivity; from the Living Collections of the World — 1 — 2005.
  11. ↑ Grzimeks Enzyklopädie — 1 — M: Kindler Verlag, 1988.
  12. ↑ http://www.keio-kampo.jp/vc/catalog/herbs/fel-ursi.html
  13. ↑ KEGG
  14. ↑ The IUCN Red List of Threatened Species 2022.2
  15. ↑ 15,0 15,1 Pasitschniak-Arts M. Ursus arctos // Mamm. Species — ASM, OUP, 1993. — ISSN 0076-3519; 1545-1410 — doi:10.2307/3504138
  16. ↑ https://www.deutschewildtierstiftung.de/naturschutz/tier-des-jahres
  17. ↑ DNA Zoo
  18. ↑ ТЯ, 1.7.2014 саны.

ЧыганакҮзгәртү

Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Соры_аю&oldid=3079300