Kriyā (Санскрит телендә: क्रिया, "гамәл, эш, эшләп карау") иң еш "тәмамланган гамәл"гә карый, Йога дисциплинасында билгеле нәтиҗәгә ирешер өчен техника яки практика. Патанджалиның "Йога Сутралары"нда 2.1 крийяның өч типлары билгеләнә: аскетизм, тавыш белән уку һәм Ходайга тугъры булу. Мондый гамәлләрнең йогасы крийя йога дип атала.

Этимология үзгәртү

Крийя ул Санскрит төшенчәсе, Санскрит тамыры kriдан алынган, аның мәгънәсе "эшләргә". Крийяның мәгънәсе "эш, гамәл, эшләп карау". Карма сүзе Санскрит тамыры санскр. (IAST) √kṛ (kri)дан алынган कृ, мәгънәсе "эшләргә, башкарырга, нәрсәнеңдер сәбәбе булырга, йогынты ясарга, әзерләргә, үтәргә".[1][2] Карма вербаль прото-Һинд-Европа тамыры *kwer- га карый ягъни "эшләргә, формалаштырырга".[3]

The root kṛ (kri) сүзе борынгы Санскрит әдәбиятында киң таралган, һәм ул Ригведада, башка Ведада, Упанишадаларда, Пураналарда, Һинд диненең эпосларында фикерләрне аңлату өчен кулланыла.[1][4]

Дини практикалар үзгәртү

Патанджалиның Йога Сутраларында 2.1 крийяның өч тибы билгеләнә, атап әйткәндә аскетизм, джапа медитация, һәм Ходайга тугъры булу Бхакти.

Йогик чистарынулар яки шаткармалар кайвакыт Шаткрийялар дип атала ("алты гамәл").[5]

Искәрмәләр үзгәртү

  1. 1,0 1,1 see:
    • kṛ, कृ Monier Monier-Williams, Monier Williams Sanskrit-English Dictionary (2008 revision), pp 300-301;
    • Carl Cappeller (1999), Monier-Williams: A Sanskrit-English Dictionary, Etymological and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European Languages, Asian Educational Services, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-8120603691]]
  2. Mulla & Krishnan (2009), Do Karma-Yogis Make Better Leaders? Exploring the Relationship between the Leader's Karma-Yoga and Transformational Leadership, Journal of Human Values, 15(2), pp 167-183
  3. John Algeo and Thomas Pyles (2010), The Origins and Development of the English Language, 6th Edition, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 978-1428231450]], pp 54-55
  4. See Rigveda 9.69.5, 10.159.4, 10.95.2, Svetâsvatara Upanishad 2.7.v.1, Mahabharata 1.5141, etc.
  5. Shatkarmas - Cleansing Techniques 2016 елның 13 октябрь көнендә архивланган., in Yoga Magazine, a publication of Bihar School of Yoga