Джапа
Джа́па (санскр. जप, санскр. (IAST) japa) — Һинд динендә Ходай Исемнәрен һәм Мантраларны кабатлау (рецитация) рухи практикасы. [1]. Джапа кычкырып, шыпырт яки акылда гына укылырга мөмкин, медитатив позициядә яки атлап барганда, һәм шулай ук кешеләр төркеме белән формаль йола өлеше буларак. Догаларны кабатлауның охшаш йоласы төрле формаларда дөньяның барлык диннәрендә дә бар, әмма Һиндстан диннәрендә бу практикага аеруча зур игътибар бирелә.
_of_Tulasi_wood_with_108_beads_-_20040101-02.jpg)
Этимология
үзгәртүСанскрит сүзе «जप»(санскр. (IAST) japa) джап- тамырыннан килә, бу «шыпырт әйтергә, эчтән укырга, мыгырданып укырга».[2]
Джапа-мала
үзгәртүКүпчелек джапа төрләрендә кабатлау өчен "джапа-мала" исемле тәсбих кулланыла. Вайшнавизм тарафдарлары джапаны туласи яки ним агачыннан ясалган тәсбихта укыйлар; шул ук вакытта Шиваизм тарафдарлары рудракша агачы җимешләре төшләреннән ясалган тәсбихны кулланалар. Джапа тәсбихында бөртекләр саны гадәттә 108 булып тора һәм ике традициядә дә сакраль мәгънәгә ия. Гадәттә джапа-маланы муенга асалар, гәрчә кайберәүләр (мәсәлән, Кришнаитлар) аны махсус капчыкларда йөртергә сайлыйлар, бу аны чисталыкта тотар өчен.
Джапа практикасы
үзгәртүДжапаныж өч төп формасы бар, монда мантра яки дога өч төрле ысул белән кабатлана: кычкырып уку (вачика), пышылдап уку (упамшу) һәм акылда кабатлау (манасика).[3][4]
Вайшнавизмда, джапаны утырып, торып яки йөреп укырга мөмкин, иң мөһиме мантра тавышларында концентрацияләнгә кирәк. Йоглар бер генә позициядә укыйлар. Гаудия-вайшнавизмда джапаны "Брахма-мухурта"да кабатларга киңәш ителә - бу иртәнге сәгатьләр, алар бу практика өчен иң яхшы тәүлек вакыты буларак карала.
Джапаның максатлары кулланган мантрага һәм аны гамәл итүченең дини фәлсәфәсенә карап нык аерыла. Буддист традицияләрендә дә, Индуист традицияләрендә дә, мантралар өйрәнчекләренә аларның гуру тарафыннан махсус форма рухи кабул итүдән соң бирелә. Ахыргы максат булып "Даршан" (яныңа ниндидер булса рухи җан иясе килү), "Сиддхи" (өстен-мөмкинчелеккә ия булу), нирвана (туулар-үлүләр әйләнүеннән азат булу), бхакти (Ходайлар белән мәхәббәт һәм хезмәт итү мөнәсәбәтләрен төзү), яки гади рәвештә генә Ходай белән шәхси рухи әңгәмә.
Башка традицияләрдә аналоглар
үзгәртүМоңа охшаш традицияләр, Христианлыкта да, Исламда да бар. Джапа-медитация шулай ук Тибет Буддизмының әһәмиятле рухи практикасы булып тора.Сикхизмда ул шулай ук бар.
Популяр мантралар
үзгәртүДжапа практикасында еш кулланыла торган кайбер мантралар:
- Ом
- Ом намах Шивая
- Һаре Кришна
- Ом мани падме хум (Буддизм практикасында)
Шулай ук карагыз
үзгәртү- Джапа-мала
- Рудракша
- Медитация
- Намасмарана
- Гайсә догасы (Католик дине)
Искәрмәләр
үзгәртүӘдәбият
үзгәртү- Индуизм. Джайнизм. Сикхизм: словарь, М., Республика, 1996, 576, под общ. ред. Альбедиль М.Ф. и Дубянского А.М., isbn =5-250-02557-9, Индуизм. Джайнизм. Сикхизм: словарь
Сылтамалар
үзгәртү- ↑ Индуизм. Джайнизм. Сикхизм: словарь, 1996
- ↑ V. S. Apte. A Practical Sanskrit Dictionary. p. 447.
- ↑ Абхинавагупта. Паратришикха-виварана.
- ↑ Глава 1 // Шандилья-упанишада. — шлока 2.