Крестьян (ир, җирдән файдаланучы, игенче, авыл кешесе) — авыл хуҗалыгы культуралары һәм авыл хуҗалыгы хайваннарын үрчетү белән шөгыльләнүче кеше.

Крестьяннар
Сурәт
Бу һөнәрнең өлкәсе терлекчелек, земледелие[d] һәм натуральное сельское хозяйство[d]
 Крестьяннар Викиҗыентыкта
Николай Ярошенко. Крестьянин урманда. 1880

Крестьянның аерылгысыз билгеләре: җирдә эшләү, авылда яшәү, ул тормышның барлык өлкәләрен дә гореф-гадәтләр нигезендә көйли.

Фермердан аермалы буларак, крестьян җитештергән продукциянең күп өлешен сатмый, ә үз гаиләсендә куллана.

Этимология үзгәртү

«Крестьянин» сүзе татар теленә бор. слав. хрестиѩнинъ, хрьстиѩнинъ, крьстиѩнинъ, крьстианинъ, крьстьѩнинъ, крьстиѩнъ, крьстиѩнъ, крестианъ, крестьꙗнъ, бор.-рус. крьстьꙗнинъ[1][2][3] — «кеше; христианин»[3] буларак рус теле аша үтеп кергән.

Икенче версия буенча, «крестьян» сүзе дин белән бәйле түгел, ә борынгы русчадан «кресать/кресить огонь» («ут кисү») гыйбарәсеннән дип уйланыла. Рус крестьяннары урман ягып җир эшкәртә торган булганнар.

Россия үзгәртү

XV—XVII гасырларда нәкъ менә рус крестьяннары хәзерге рус халкын формалаштырган нигезе булып тора. XVI-XVII йөзләрдә рус булмаган крестьян халкын, ясаклы татарлардан тыш, «чуашлар» дип атаганнар. Рус дәүләтенең көнбатыш өлкәләренең рус булмаган халкы — поляклар, литвалар, эстонлылар, белоруслар һәм украиннар дип аталган.

Искәрмәләр үзгәртү

Чыганаклар үзгәртү

  • Крестьянин // Этимологический словарь русского языка = Russisches etymologisches Wörterbuch : в 4 т. / авт.-сост. М. Фасмер ; пер. с нем. и доп. чл.‑кор. АН СССР О. Н. Трубачёва. — Изд. 2-е, стер. — М. : Прогресс, 1986. — Т. II : Е — Муж. — С. 374.
  • Крест : Крестьянин // Толковый словарь живого великорусского языка : в 4 т. / авт.-сост. В. И. Даль. — 2-е изд. — СПб. : Типография М. О. Вольфа, 1880—1882.