Коры Елга (Казан)
Коры Елга ( Коры Елга бистәсе) — шәһәр бистәләренең берсе-Казанның Авиатөзелеш районында урнашкан микрорайоннар һәм торак массивларның исеме.
| Коры Елга | |
| Нигезләнү датасы | 1600 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Россия |
| Административ-территориаль берәмлек | Казанның Авиатөзелеш районы |
 | |
 Коры Елга Викиҗыентыкта | |
Башта - бу Россия "Әләт юл буенча Нокса елгасы Сухоречная" рус авылы [1] (ул вакытта — авыл) — соңрак Татарстан Республикасы Каймар вулысының Казан губернасы Казан өязенең Коры елга авылы (Богородское)[2] .
Тарих
үзгәртүИсеме, чыгышы турында легенда
үзгәртү_-_1.JPG)
Коры Елга авылы исемен торак пункт нигезләнгән Казанка елгасының уң кушылдыгы (Сухая елгасы) Коры елгасы исеменнән алган.
Танылган туган якны өйрәнүче И. А. Износков үзенең эшендә "Казан өязенең торак урыннары исемлеге, аларның кыскача тасвирламасы" н күрсәткән: ««Җирле халык сөйләвенчә, авыл биләгән урында Казан воеводалыгы Мамонин тарафыннан төрле урыннардан сөрелгән крестьяннар яши. Мамонин, арестантларны күчергән вакытта, алардан сәламәтрәкләрен калдырган һәм Казан шәһәре янында төрле урыннарда урнаштырган, ә җитәкчелегенә аларның юлдан качуларын җиткергән, диләр»[2] .
Шул ук вакытта хәзерге Коры елга авылы территориясендә таш дәвереннән бирле яшиләр. И.А.Износков В.И, Заусайлов коллекциясенә сылтама белән: "Авыл дачаларында яшәүчеләр борыңгы таш коралларын мул табалар" ти билгели[2] .
Халык, ишегаллары саны, җир биләмәләре
үзгәртүБашта Коры Елга авылы Борисоглебское авылының мәхәллә авылы исемлегенә кертелгән, аның нигезе 1600 елдан башлана [2] .
1616 ел даталаучы «күзәтү китабы» исемлегендәге 16 крестьян ишегалды күрсәтелгән[1] .
1642 елның 22 декабрендә бирелгән печән чабу өчен җирләр Коры елга авылы крестьяннарына бирелгән дип әйтелә ... Шул ук вакытта печән чабу җирләре “иске Черемис” дип атала [2] .
1646 елда авылда кырыктан артык ишегалды теркәлгән, алар арасында: монастырь ишегалды, тегермән ишегалды, рухани ишегалды, дьяк ишегалды, 31 крестьян ишегалды һәм 6 буйдак ишегалды (126 кеше, сөрү җирләре 384 уннан бер өлеш) [1] .
_-_3.JPG)
Чиркәү
үзгәртүИ. А. Износков 1885 елда болай дип искә төшерә: «Коры Елгадагы чиркәү беренче тапкыр 1757 елда, булганы - 1845 елда төзелгән" [2] .
1948 елда гыйбадәтханә җимерелә (шартлый).[3]
1999 елда Россия православие чиркәвенең Казан епархиясенә 1920 елда монахлар һәм руханилар өчен төзелгән агач бина тапшырыла[4] (Кече Елга аръягы урамы, 13 а), ул элек гыйбадәтханәнеке булган, аннары мәктәп булып кулланылган, анда даими рәвештә гыйбадәт үткәрелә башлаган. ... Мәхәллә җәмгыятенең активистлары һәм настоятель А. Н.Тогулев тырышлыгы белән, шулай ук хәйриячеләрнең иганәчелек ярдәме белән капиталь ремонт үткәрелә, чиркәү кирәк-яраклары һәм иконалар сатып алына[3][5]
2015 елның 7 февралендә Казан һәм Татарстан митрополиты Анастасий (А.М. Метшин) Смоленск Изге Ана иконасы хакына яңартылган гыйбадәтханәне изгеләндерелә[5]
Е. И. Пугачевның авылда булуы
үзгәртүКоры Елга авылы белән Е.И. Пугачев җитәкчелегендәге 1773—1775 елларда крестьян сугышы эпизодларының берсе бәйле
1774 елның 13 (24) июлендә, Арча кырында Казан өчен беренче (1774)сугыштан соң, Е.И. Пугачев үз гаскәрләрен Коры елга авылына алып китә, анда лагерь кора һәм көч җыя башлый, шуннан соң ул тагын шәһәрне яулап алырга тырыша[6][7]
1774 елның 15 (26) июлендә булган җиңелүдән соң, повстанлылар ашыгыч рәвештә авылдан чыгып китәләр
Е.И. Пугачевның бу урыннарда булуы белән Коры елга янында урнашкан шулай ук Карабай авылының исеме барлыкка килүе дә бәйле.
Совет сугышчылары истәлегенә һәйкәл
үзгәртү_-_2.JPG)
Коры Елга авылында, Зур Заречный һәм Кече Заречный урамнары киселешендә, биш очлы кызыл йолдыз белән таҗланган кызыл кирпечтән стела бар, аның өстенә: "1941— 1945 елгы Бөек Ватан сугышы вакытында үлгән солдатларга. Коры Елга авылы кешеләреннән" дип язылган
Җиңү көнен бәйрәм иткән вакытта аның янында рәсми истәлекле чаралар үткәрелә.[8]
Немец хәрби әсирләренең каберлекләре
үзгәртүБөек Ватан сугышы вакытында һәм аннан соң Коры Елга бистәсе тирәсендә Казанда төрле объектлар төзүдә катнашкан немец хәрбиләре яшәгән төрмә булган.
Аларның исемсез туганнар каберлекләре сакланып калган, хәзерге вакытта алар җимерелә[9]
Хәзерге торышы
үзгәртү"Коры елга" заманча торак мәйданы 2-нче Зур, 2-нче Колхоз, Вересаев. Верхоянская, Колхоз, Леонид Черкасов, Песочная, Пихтовая, Поперечно-Колхозная, Пролетарская һ.б.урамнарны үз эченә ала[10]
2014 елның 25 июлендәге 21-34 Казан шәһәр Дума карары нигезендә "Коры Елга" торак территориясе территориаль үзидарә чикләрен билгеләү турында "Коры Елга" территориаль иҗтимагый үзидарәсенең түбәндәге чикләре билгеләнде: Зур Заречная урамнары белән чикләнгән торак биналары. Заречная (2нче йорттан 86 йортка кадәр), Челюскин (116 нчы йорттан 132 йортка, шул исәптән Поперечно-Большая урамындагы 22 нче йортка), Большая 2-я (5-нче йорттан 15 нче йортка кадәр), 15 "GSK" Мотор-4 "тышкы чиге буйлап), Пихтовая (72нче йорттан 72нче йортка кадәр," Элекон "SNT чит чиге буйлап, 73нче йорттан 11нче SNT тышындагы" КМПО " 23нче йортка кадәр), Песочная (77нче йорттан 69нчы йортка кадәр "КМПО" 7нче СНТның тышкы чиге буйлап, аннары 66нчы йорттан 50нче йортка 50нче йортка "Тасма"), Песочная юл ( 15 нче йорттан 3нче номерлы йортка, торак мәйданның тышкы чигендә), Поперечно-Колхозная урамы (6, 4, 2 йортлар), Колхозная (33нче йорттан 46нчы йортка кадәр) һәм 2нче Колхозная урамнары, Полевая, Речная, Сосновая 1-я, Песочная, Сухая, Луговая, Придорожная торак мәйданның тышкы чикләре буйлап, аннары тышкы чик аша Камчатка урамына машина юлына кадәр[11]
Сухорецк зираты
үзгәртүБистә читендә (торак массив) Коры елга шәһәрнең иң зур некропольләреннән берсе — «Коры елга» («Сухорецк зираты») зираты (Песочная ур., 1 а) урнашкан[12][13]
Сухорецк зираты территориясендә 2004 елдан бирле барлык изгеләр хөрмәтенә часовня эшли.[14]
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 Султанов Р. И. Историческая география Казани (город и его предместья в XVI — XVII веках). — Казань: Издательство Магариф, 2004. — С. 222.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Износков И. А. Список населённых мест Казанского уезда, с кратким их описанием. - Казань: Типография губернского правления, 1885. — С. (1), 7, 8 (VII. Каймарская волость).
- ↑ 3,0 3,1 Храм Смоленской иконы Божией Матери, город Казань (посёлок Сухая Река)
- ↑ Храм Смоленской иконы Божией Матери города Казани отметил престольный праздник
- ↑ 5,0 5,1 Митрополит Анастасий освятил Смоленско-Богородицкую церковь в поселке Сухая Река. әлеге чыганактан 2017-08-16 архивланды. 2017-08-15 тикшерелгән.
- ↑ Штурм Казани
- ↑ Подавление восстания
- ↑ Программа празднования 71 годовщины Победы в Великой Отечественной войне 1941 — 1945 годов. әлеге чыганактан 2017-08-16 архивланды. 2017-08-15 тикшерелгән.
- ↑ В Казани на кладбище немецких военнопленных устроили свалку
- ↑ Жилой массив Сухая Река на карте Казани, archived from the original on 2017-08-15, retrieved 2020-12-30
- ↑ Об установлении границ территориального общественного самоуправления на территории жилого массива «Сухая Река», archived from the original on 2017-08-15, retrieved 2020-12-30
- ↑ Сухая река, кладбище
- ↑ Кладбище Сухая река
- ↑ Часовня в честь всех святых на Сухорецком кладбище
