Ирина Горячева
Ирина Георгиевна Горячева (1947 елның 30 мае, Свердловск, ССРБ) — совет һәм Россия галиме, деформацияләнә торган каты тән механикасы, контактлы үзара бәйләнеш механикасы һәм трибология өлкәсендә белгеч[1]. Физика-математика фәннәре докторы, Мәскәү дәүләт университеты һәм Мәскәү физика-техника институты профессоры, РФА академигы (2003), әгъза-корреспондент (1997)[2][3].
| Ирина Горячева | |
|---|---|
 | |
| Туган | 30 май 1947 (76 яшь) Екатеринбург, РСФСР, СССР |
| Ватандашлыгы |  СССР Россия |
| Әлма-матер | МДУ механика-математика факультеты[d] |
| Һөнәре | галим |
| Эш бирүче | Институт проблем механики РАН[d] |
| Гыйльми дәрәҗә: | физика-математика фәннәре докторы[d] |
Тормыш юлы үзгәртү
Ирина Горячева 1947 елның 30 маенда Свердловскта туган. 1965 елда Куйбышев өлкәсе Тольятти шәһәренең 17 нче урта мәктәбен алтын медаль белән тәмамлый[4]. 1970 елда Мәскәү дәүләт университетының механика-математика факультетын пластиклык теориясе кафедрасы буенча һәм 1973 елда шул ук факультетның аспирантурасын тәмалый Лев Галин укучысы. 1973 елдан ССРБ Фәннәр академиясенең Механика мәсьәләләре институтында трибология лабораториясендә эшли, 1996 елдан — әлеге лаборатория мөдире[3].
1974 елда «Тирбәлү ышкылуын шуышуны һәм ябышак-сыгылмалылыкны исәпкә алып тикшерү» темасына кандидатлык диссертациясен яклый, ә 1988 елда — «Трибологиядә контакт бурычлар» темасына докторлык диссертациясен яклый. МДУ пластиклык теориясе кафедрасы профессоры, шулай ук Мәскәү физика-техника институтының идарә итү системалары механикасы кафедрасы профессоры[3].
Ирина Горячева җитәкчелегендә 6 кандидатлык диссертациясе яклана, ә аның укучыларының берсе докторлык диссертациясен яклый[4].
РФА трибология буенча Ведомствоара фәнни советы, Россия Мәгариф министрлыгы һәм Фәнни һәм инженерлык берләшмәләре берлеге (җәмгыятьләре) рәисе[5][6].
2011 елдан — теоретик һәм гамәли механика буенча Россия милли комитеты рәисе[7].
«Прикладная математика и механика» (2019 елдан баш мөхәррир), «Вычислительная механика сплошных сред», «Трибология и износ» журналларының редколлегияләр әгъзасы.
1997 елның 30 маенда Россия Фәннәр академиясенең Машина төзелеше, механика һәм идарә итү мәсьәләләре бүлеге әгъза-корреспондентларына сайлана. 2003 елның 22 маенда Россия Фәннәр академиясенең Энергетика, машина төзелеше, механика һәм идарә итү процесслары бүлеге буенча гамәлдәге әгъзасы итеп сайлана[3].
Фәнни мәнфәгатьләр үзгәртү
Ирина Горячева деформацияләнә торган каты тән өлкәсендә эшли, нигездә, элемтә һәм трибология механикасының төп бурычлары белән шөгыльләнә. Ул дискрет бәйләнеш нигезләре механикасының һәм бер төрле һәм төрле кытыршы тәннең контакт характеристикаларын исәпләү методларын эшләүгә, сыгылмалы һәм ябышак-сыгылмалы тәннәрнең табигатьнең төрле адгезион көчләрен исәпкә алып, үзара хезмәттәшлеге теориясен үстерүгә, сыгылмалылык һәм ябышак-сыгылмалылык теориясенең кайбер катнаш мәсьәләләрен хәл итүнең аналитик методларын булдыруга зур өлеш кертә[4].
Ул 150 дән артык мәкалә, шул исәптән өч монография авторы булып тора.
Бүләкләр үзгәртү
- 2006 ел өчен фән һәм техника өлкәсендә Россия Федерациясе Хөкүмәте премиясе лауреаты — «машина төзелешенә югары технологик үзлекләргә ия булган югары ресурслы зур күләмле экологик чиста төеннәр булдыру һәм гамәлгә керткән өчен»[8].
- 2005 елда Россия Бизнес һәм эшкуарлык академиясенең «Олимпия» хатын-кызлар казанышларын иҗтимагый тану милли премиясе лауреаты.
- Трибология өлкәсендә алтын медаль (2009)[9].
- Ленин комсомолы премиясе лауреаты (1979).
Китаплар үзгәртү
- Горячева И. Г. Механика фрикционного взаимодействия / Отв. ред. А. Ю. Ишлинский. — М.: Наука, 2001. — 478 с. — ISBN 5-02-002567-4.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Ирина Георгиевна Горячева. К юбилейной дате//ПММ.2017. Т.81,вып.3
- ↑ Члены Российского национального комитета по теоретической и прикладной механике. // Сайт Института проблем механики им. А. Ю. Ишлинского РАН.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Горячева Ирина Георгиевна. Историческая справка. // Официальный сайт РАН.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Горячева Ирина Георгиевна. Направления деятельности. // Официальный сайт РАН.
- ↑ Бюро межведомственного научного совета по трибологии. әлеге чыганактан 2009-10-15 архивланды.
- ↑ Горячева Ирина Георгиевна. Общая информация. // Официальный сайт РАН.
- ↑ Российский национальный комитет по теоретической и прикладной механике
- ↑ Постановление Правительства Российской Федерации от 22 февраля 2007 г. № 121 «О присуждении премий Правительства Российской Федерации 2006 года в области науки и техники»
- ↑ Посол Великобритании вручила золотую медаль в области трибологии российскому учёному, академику РАН Ирине Георгиевне Горячевой, РФА.
Сылтамалар үзгәртү
- Ирина Горячева профиле РФА рәсми сайтында