Иннополис (махсус икътисади зона)

«Иннопо́лис» МИЗ — Татарстан Республикасында шул ук исемдәге шәһәр территориясендә техник һәм инновацион типтагы махсус икътисади зона (МИЗ). Ул Россия Хөкүмәте карары белән 2012 елның 1 ноябрендә төбәктә инвестицияләр җәлеп итү һәм IT-технологияләрне үстерү өчен төзелгән. МИЗ резидентларга һәм партнерларга салым һәм таможня ташламалары, страховка взнослары һәм башка өстенлекләр бирү хокукын тәкъдим итә[1].

"Иннополис" ("Иннополис" ТИТ МИЗ)
Төр
техник һәм инновацион типтагы махсус икътисади зона
Нигезләнгән 2012
Штаб-фатир Югары Ослан, Лаеш районнары Татарстан
Хуҗа Татарстан Республикасы Икътисад министрлыгы
Сайт https://sezinnopolis.ru/

МИЗ мәйданчыкларының гомуми мәйданы 311 гектар, алар Татарстанның Югары Ослан һәм Лаеш муниципаль районнарында урнашкан. 2020 елга 109 компания «Иннополис» МИЗ резиденты статусына ия, 26 сы партнер, 50 — стартап статусын алган[2]. «Иннополис» МИЗда эшли торган компанияләр 3,8 мең эш урыны булдырган һәм якынча 27 миллиард сум акча керткән[3].

Булдыру тарихы

үзгәртү

МИЗ принцибы

үзгәртү

Махсус икътисади зоналар (МИЗ) — федерация кысаларында махсус юридик статуска һәм резидентлары өчен җиңеллекле икътисади шартларга ия булган территорияләр. Алар турыдан-туры инвестицияләр җәлеп итү, эшкуарлыкның тизрәк үсеше һәм төбәк үсеше өчен төзелә. Инвесторларга таможня һәм аренда стимуллары, салым җиңеллекләре, махсус инфраструктура һәм башка мөмкинлекләр бирелә. Чит ил резидентлары бизнес һәм инвестицияләр өчен гадиләштерелгән шартлар ала. 2020 елга Россиядә 33 МИЗ бар, шуларның җидесе — техник һәм инновацион төрдә. Россия Федерациясенең Икътисади үсеш министрлыгы хәбәр иткәнчә, соңгылары «фәнни-техник продуктлар ясау һәм сату, аларны сәнәгать куллануына китерү өчен инновацион эшчәнлек» үсешенә ярдәм итә[4]. Технологик-инновацион типтагы МИЗлар, гадәттә, фәнни-тикшеренү үзәкләрендә урнашкан һәм инновацион бизнесны үстерә[5].

Иннополис

үзгәртү

2012 елның 1 ноябрендә Россия Хөкүмәте Татарстанның Югары Ослан һәм Лаеш районнарында гомуми мәйданы 311 гектар булган «Иннополис» инновацион МИЗ булдыру турындагы 1131 нче карар кабул иткән[6][7]. Иннополистагы МИЗ Россиядә бишенче технология һәм инновацион зона, Татарстанда — «Алабуга» МИЗдан соң икенче махсус икътисади зона булган[8]. 2017 ел азагында якынча 32 миллиард сумлык ике МИЗ акцияләре дә бушлай куллану өчен Татарстан Республикасына күчерелгән[9] 2019 елда Иннополис территориясе республиканың дәүләт идарәсен цифрлы нигездә үстерү министрлыгы карамагыннан төбәкнең икътисад министры контроленә күчерелгән, бу — хөкүмәт әйтүенчә, «үсеш институтларының тизләнешенә» ярдәм итәр. «Бизнес Онлайн» Казан басмасы билгеләгәнчә, практикада «Иннополис» МИЗ җитәкчелеге һәм аның генераль директоры Ренат Халимов икътисади зона өчен җаваплы. Аеруча мөһим карарлар Республика Президенты Рөстәм Миңнеханов җитәкчелегендәге Директорлар советы тарафыннан карала[10].

Икътисад

үзгәртү

Салым режимы һәм ташламалар

үзгәртү

«Иннополис» МИЗ Казан иярчен шәһәренең бизнес эшчәнлеге үзәге һәм инновацион шәһәрдә IT-эшкуарлык өлкәсенә финанс һәм интеллектуаль ресурсларны җәлеп итү өчен икътисади корал булып эшләнгән[1]. Аның инвесторлары һәм резидентлары төбәк һәм федераль бюджетларга иминият кертемнәре һәм керем салымы, транспорт, милек һәм җир өчен махсус шартлар ала. МИЗ шулай ук махсус таможня режимын күздә тота, ягъни импорт һәм экспорт тарифларсыз. 2020 елның гыйнварыннан резидентлар гадиләштерелгән салым схемасы буенча салым түли торган (IT-индустрия компаниясе) «керемнәр минус чыгымнар» режимын сайласа гомуми керемнең 1% яки 5% күләмендә салым түләргә мөмкин. Бу шартлар 2023 елга кадәр бирелә. МИЗ җитәкчелеге салым ставкасының кимүе кече һәм урта бизнес (КУБ) проектларына инвестицияләр җәлеп итәр дип саный. 2019 ел ахырыннан Иннополиска 39 яңа стартап күчкән. 10 ел эчендә 100 яңа резидент һәм 380 кече һәм урта бизнесны җәлеп итү планлаштырыла. Моннан тыш 2020 нче елдан җиңеллекле пакет резидентларга коворкингта җиңеллекле урын яки технопаркта үз офис, тору урынын җиңеллекле аренда тәкъдим итә. Иннополис бизнесны тизләтү бушлай программасын, бушлай мобиль интернетны һәм онлайн күңел ачу хезмәтләренә бер еллык язылу тәкъдим итә.

2012 елның җәендә Калифорниядә чит ил белгечләрен һәм инвесторларын җәлеп итү өчен Иннополис МИЗ офисы ачылган Филиал шулай ук Россия эшкуарларына халыкара бизнес инфраструктурасына керергә һәм чит ил белгечләрен гадиләштерелгән схема буенча эшләргә чакырырга булыша[8][11]. 2020 елда Иннополиста 37 илдән студентлар һәм укытучылар яши[12].

2020 елның августында Татарстан президенты Рөстәм Миңнеханов һәм Россия почтасының генераль директоры Максим Акимов чикара интернет сәүдәсе өчен Россиянең беренче борд зонасын Иннополиста булдыру турында килешүгә кул куйган. Ноябрь аена компания яңа таможня складын төзергә һәм Ауропа белән Азия арасында халыкара почта транспортын тизләтү өчен «үзәк» булдырырга уйлый[13] [14].

Резидентлар һәм партнерлар

үзгәртү

2020 елга 109 компаниядә резидент статусы бар, тагын 26 сы — «Иннополис» МИЗ партнерлары[2]. Алар арасында Acronis, Cognitive Technologies, Schneider Electric, MTS, Yandex, Gazprom Neft, Alfa-Bank, Sberbank, Tinkoff Bank, Magnit IT Lab һәм башкалар бар[15]. Докладлар буенча резидентлар һәм партнерлар Иннополиста 3,8 меңнәнән артык эш урыны булдырган[3]. 2020 елның ноябрендә 9 компания яңа резидентлар һәм «Иннополис» МИЗ партнерлары булган, алар 250 дән артык эш урыны булдырылыр. Эшләнмәләргә һәм инновацион инфраструктурага игълан ителгән инвестицияләрнең гомуми күләме рекордка әйләнгән һәм 43 миллиард сум тәшкил иткән[16].

Инфраструктура

үзгәртү

МИЗ республиканың Югары Ослан һәм Лаеш муниципаль районнарында урнашкан ике мәйданнан тора. Иннополис үзәгендәге төп мәйданчыкның 192 гектар мәйданыда IT-компанияләр офислары һәм лаборатория корылмалары урнашкан. 118 гектарлы икенче мәйданчыгы компанияләр продуктларын җитештерү һәм чыгару өчен бүлеп бирелгән һәм «Казан» халыкара аэропорты янында урнашкан. МИЗ кысаларында Иннополис мэриясе нигез салган «IT-белгечләр туплау үзәге» бар, бу — резидентларга базарны бушлай күзәтергә һәм регионда кадрлар тупларга булыша[17].

Иннополиста җирле үзидарә органнары, резидент-компанияләр хезмәткәрләре өчен әзерләнгән социаль һәм рекреацион инфраструктура бар. 2020 елга шәһәрдә балалар бакчасы, мәктәп, 153 укучы өчен IT-лицей, спорт комплексы, медицина үзәге, почта бүлекләре һәм банклар, супермаркетлар, барлар, кафелар, рестораннар һәм башка объектлар эшен алып бара[18]. 2020 елның августында Иннополиста республика президенты Рөстәм Миңнеханов катнашында 2,2 мең квадрат метр мәйданлы ArtSpace ике катлы мәдәни үзәге ачылган[19] [20].

МИЗның төп мәгариф проекты — Иннополис Университеты[21]. Университет IT һәм робототехника буенча 800 дән артык бакалавр, мастер һәм аспирантны укыта. Татарстан Премьер-министры урынбасары Роман Шәйхетдинов әйтүенчә, университетны тәмамлаучыларның күбесе МИЗда яки университетның үзендә эшли[22].

Технопарклар

үзгәртү

МИЗ инфраструктурасы офислары, үсеш үзәкләре һәм конференцияләр заллары булган Александр Попов исемендәге күп функцияле технопаркны үз эченә ала. 2020 елга гомуми мәйданы 40 мең квадрат метр булган җирдә 1500 дән артык эш урыны бар. Беренче технопарк биналары тыгызлыгы аркасында 2016 елда Иннополис җитәкчелеге икенче мәйдан төзергә булды[23]. Николай Лобачевский исемендәге яңа технопарк өстәмә 1500 эш урыны өчен эшләнгән һәм 2021 елда тәмамланырга тиеш[24][7].

Транспорт

үзгәртү

Иннополис шәһәре Казаннан 40 км ераклыкта урнашкан һәм аның агломерациясенең бер өлеше була. Иярчен шәһәрнең транспорт өчен ачыклыгы М7 федераль автомагистраленең өлеше булган автомобиль юллары челтәре, елга транспортының якынлыгы (Зөядә) һәм вертолет мәйданчыклары булуы белән тәэмин ителә. Иннополис Казан халыкара аэропортыннан 60 км һәм төп тимер юл вокзалыннан 33 км ераклыкта урнашкан. 2020 ел вакытына Казаннан Иннополиска ике автобус маршруты бар[25] [26] [27].

2018 нче елда Иннополис Ауропада йөртүчесез Яндекс таксиларын җибәргән беренче шәһәр булган. Пассажирларны утырту һәм төшерү өчен биш тестлы пункт төп шәһәр объектлары янында урнашкан: университет, стадион, медицина үзәге, «Зион» торак комплексы һәм технопарк. 2020 елга шәһәрдә көн саен алты йөртүчесез машина йөри, уртача сәяхәт вакыты 7-10 минут ала. 2020 ел августында Татарстан Татарстан Премьер-министры урынбасары Роман Шәйхетдинов Иннополис университеты һәм КАМАЗ йөртүчесез авыр йөкле машиналарны эшләтеп җибәрү уртак планнары белән бүлешкән[28][29].

Инженерлык инфраструктура

үзгәртү

Иннополисның җылылык белән тәэмин итүе 32 МВт сыйдырышлы автомат казан белән тәэмин ителә, ул 2015 елда төзелгән. Иннополиста үз су ресурслары булмаганлыктан, су алу Иделдә үткәрелә. МИЗда даими су белән тәэмин итү өчен, өч ай эчендә яңа чистарту корылмалары һәм насос станцияләре төзелгән[30] [31]. 2013 елның августында Иннополиста 3,29 км озынлыкта газүткәргечнең беренче өлеше төзелә. Ике елдан соң, «Газпром Транзгаз Казан» Казан-Горький газүткәргечнең Иннополиска филиалы төзелешен тәмамлаган[32] [33]. 2016 елда Мегафон МИЗда 10 Гбит/с тизлектәге тоташу тәэмин итә торган җепселле-оптик элемтә оештырган[34].

Рәсми мәгълүматлар буенча, көн саен 5000 нән артык кеше МИЗда тора, шуларның 3781е монда даими яши. 2019 ел ахырында Иннополисның торак фондында аренда өчен 1572 фатирлы 22 торак йорт булган[35]. Резидентлар өчен гомуми мәйданы 16 мең квадрат метрдан артык булган 21 таунхаус төзелде. 2017 елда шәһәр хакимияте арендага гына түгел, сату өчен дә коммерцияле торак төзү планнары турында игълан иткән[36]. 2020 елның мартында дүрт төзү компаниясе Иннополиста коммерция торак һәм шәһәр инфраструктурасына инвестицияләр салырга теләк белдергән[37].

Бүләкләр һәм казанышлар

үзгәртү

2018 нче елда «Иннополис» МИЗ төбәкнең бизнес-экосистемасын үстерү өчен «Социаль мохит» номинациясендә «Махсус икътисади зоналар» дәүләт компаниясеннән премия алган. 2019 һәм 2020 елларда инновацион зона fDi Magazine журналының 2019 елның Global Free Zones of the Year 2019 Awards рейтингы берьюлы берничә номинациясенә кертелгән[38]. «Иннополис» МИЗ шулай ук World Free Zones Organization катнашучысы һәм Россиянең Кластерлар һәм технопаркларны үстерү ассоциациясе әгъзасы була[39] [40].

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. 1,0 1,1 Юсупов, Сагдиева, 2015
  2. 2,0 2,1 В ОЭЗ «Иннополис» разработают систему беспилотного движения в метро и единую платформу для зарядки электромобилей. C-News (2020-11-30). 2020-12-08 тикшерелгән.
  3. 3,0 3,1 В Татарстане разработчики беспилотного метро пришли в ОЭЗ. РИА Новости (2020-11-30). 2020-12-08 тикшерелгән.
  4. ОЭЗ технико-внедренческого типа. Министерство экономического развития РФ. 2020-10-30 тикшерелгән.
  5. Технологический тип ОЭЗ. Россия. Особые Экономические Зоны. әлеге чыганактан 2019-01-28 архивланды. 2020-10-30 тикшерелгән.
  6. Дмитрий Медведев (2012-11-07). Постановление Правительства Российской Федерации от 1 ноября 2012 г. N 1131 г. Москва "О создании на территориях Верхнеуслонского и Лаишевского муниципальных районов Республики Татарстан особой экономической зоны технико-внедренческого типа". Российская газета. 2020-10-30 тикшерелгән.
  7. 7,0 7,1 ОЭЗ “Иннополис”. Innopolis. Официальный сайт. әлеге чыганактан 2020-10-28 архивланды. 2020-10-30 тикшерелгән.
  8. 8,0 8,1 Кирилл Антонов (2012-11-02). Программисты взяли Казань. В Татарии создана особая экономическая зона "Иннополис" для IT-компаний. Коммерсант. 2020-10-30 тикшерелгән.
  9. Татарстану передали 100% акций ОЭЗ «Иннополис» и «Алабуга» на 32 млрд рублей. «БИЗНЕС Online» (2018-01-16). 2020-10-30 тикшерелгән.
  10. Наталья Голобурдова, Линар Фархутдинов, Ксения Соколова, Алексей Лучников, Максим Кирилов (2019-10-23). Новая гавань Иннополиса: Шайхутдинов и Хайруллин оформили развод?. «БИЗНЕС Online». 2020-10-30 тикшерелгән.
  11. Кирилл Антонов (2012-08-30). Кремниевая долина по-татарски. Коммерсант. 2020-10-30 тикшерелгән.
  12. Екатерина Ларионова (2020-08-20). «Иннополис стал новой точкой развития России»: Шайхутдинов о резидентах, беспилотниках и пандемии. События. 2020-11-03 тикшерелгән.
  13. В Иннополисе подписали соглашение о создании первой в РФ бондовой зоны. РБК (2020-08-24). 2020-10-30 тикшерелгән.
  14. Почта России» откроет в Иннополисе первую в стране бондовую зону. Россия. Татарстан (2020-08-24). 2030-10-30 тикшерелгән.
  15. ОЭЗ «Иннополис» составила каталог успешных ИТ-компаний. Министерство экономического развития РФ (2019-12-19). әлеге чыганактан 2020-08-10 архивланды. 2020-10-30 тикшерелгән.
  16. Новые резиденты ОЭЗ «Иннополис» вложат в проекты 43 млрд рублей. Коммерсант (2020-11-30). 2020-12-08 тикшерелгән.
  17. ОЭЗ «Иннополис» получила три награды в мировом рейтинге особых экономических зон. Хайтек (2020-10-16). 2020-12-08 тикшерелгән.
  18. Сергей Подгорнов (2017-08-14). Иннополис - будущая IT-столица России. Элита Татарстана. әлеге чыганактан 2020-02-20 архивланды. 2020-11-03 тикшерелгән.
  19. Новый культурный центр ArtSpace открыли в Иннополисе с участием Минниханова. Татар-информ (2020-08-24). 2020-11-03 тикшерелгән.
  20. Ксения Соколова (2019-12-26). «Средняя зарплата – под 90 тысяч»: Роман Шайхутдинов о том, как «газанул» Иннополис. «БИЗНЕС Online». 2020-11-03 тикшерелгән.
  21. Елизавета Приставка (2020-10-28). Университет Иннополис стал третьим среди вузов страны по качеству приема абитуриентов. Хайтек. 2020-11-03 тикшерелгән.
  22. Екатерина Ларионова (2020-08-20). «Иннополис стал новой точкой развития России»: Шайхутдинов о резидентах, беспилотниках и пандемии. События. 2020-11-03 тикшерелгән.
  23. Технопарк Иннополис. Индустриальные парки и технопарки России (2013-04-12). 2020-10-30 тикшерелгән.
  24. В Иннополисе возобновляют строительство второго технопарка. RusCable.ru (2020-05-21). 2020-10-30 тикшерелгән.
  25. Расписание автобусов Казань — Иннополис. Автовокзалы.ру (2020). 2020-11-03 тикшерелгән.
  26. Дорога в Иннополис: миллиард за 2 километра. «БИЗНЕС Online» (2014-11-07). 2020-11-03 тикшерелгән.
  27. Дмитрий Медведев и Рустам Минниханов открыли Иннополис. РБК (2015-06-10). 2020-11-03 тикшерелгән.
  28. Беспилотник до работы и обратно. Яндекс.Go (2018-08-28). 2020-11-03 тикшерелгән.
  29. «Иннополис стал новой точкой развития России»: Шайхутдинов о резидентах, беспилотниках и пандемии. События (2020-08-20). 2020-11-03 тикшерелгән.
  30. Как устроена инженерная инфраструктура Иннополиса. Издательский дом Гелион. 2020-11-03 тикшерелгән.
  31. Ведется монтаж очистных сооружений СБО-2000 для ОЭЗ "Иннополис" в Республике Татарстан. 345 Механический завод. әлеге чыганактан 2020-11-25 архивланды. 2020-11-03 тикшерелгән.
  32. До "Иннополиса" довели газопровод. РБК. 2020-11-03 тикшерелгән.
  33. «Газпром» подключил Иннополис к газопроводу «Казань-Горький». Коммерсант. 2020-11-03 тикшерелгән.
  34. «Мегафон» подключил к скоростному интернету резидентов «Иннополиса». Cnews. 2020-11-03 тикшерелгән.
  35. Беспилотник до работы и обратно. Реальное время. әлеге чыганактан 2020-09-23 архивланды. 2020-11-03 тикшерелгән.
  36. Талгат Абдуллин застраивает Иннополис: арендные панельки и «коммерческие» кварталы. «БИЗНЕС Online». 2020-10-30 тикшерелгән.
  37. В Иннополисе появятся гостиничный комплекс и коммерческое жилье. РБК. 2020-10-30 тикшерелгән.
  38. fDi’s Global Free Zones of the Year 2019 – the winners. fDi Intelligence. әлеге чыганактан 2020-07-02 архивланды. 2020-10-30 тикшерелгән.
  39. ОЭЗ «Иннополис» стала членом Ассоциации развития кластеров и технопарков России. Газета Республика Татарстан. 2020-10-30 тикшерелгән.
  40. ОЭЗ «Иннополис» вошла в международный рейтинг особых экономических зон. Татар-Информ. 2020-10-30 тикшерелгән.

Әдәбият исемлеге

үзгәртү
  • Юсупов Т. З., Сагдиева Р. Р. Юсупов, Сагдиева // Вопросы современной юриспруденции. — № 7—8 (48). — С. 81—86.