Зоя Семендуева
Зоя Юноев кызы Семендуева (туадан фамилия - Хаимова; 1929 елның 20 октябрендә, Дербент, Дагстан АССР, ССРБ - 2020 елның 9 апрелендә, Нетания, Исраил) - тау-яһүд совет һәм Исраил шагыйрәсе.
| Зоя Семендуева | |
|---|---|
 Зоя Семендуева | |
| Тугач бирелгән исеме: | Зоя Юноев кызы Семендуева |
| Туу датасы: | 20 октябрь 1929 |
| Туу урыны: | Дербент, Дагстан АССР, ССРБ |
| Үлем датасы: | 9 апрель 2020 (90 яшь) |
| Үлем урыны: | Нетания, Исраил |
| Милләт: | тау-яһүд |
| Ватандашлык: |  ССРБ→ Россия→ Исраил |
| Эшчәнлек төре: | шагыйрә |
| Иҗат итү теле: | тау-яһүд теле |
| Дебют: | 1960 |
Тәрҗемәи хәле
үзгәртү1929 елның 20 октябрендә Дербентта туган. Махачкалада укыган. 1950 елда Дагкитапка мөхәррирә вазифасына эшкә кергән.[1] Һәрвакыт иҗади тирәлектә булып, Зоя бервакыт үз көчен поэзиядә сынап карарга була. Беренче тәҗрибәләр инде Хизгил Авшалумов һәм Сергей Изгияев тарафыннан хупланган.
Беренче язма 1960 елда тау-яһүд телендә чыккан альманахның "Ватан Советиму" ("Совет Ватан") битләрендә узды. Беренче җыентык - «Войгей дуьл» («Йөрәк кушуы») - 1967 елда чыкты, ә Исраилгә репатриациягә кадәр Зоя Семендуева 10 шигырь җыентыгын чыгарды. Ул үзенең халкы, мәхәббәте, дуслыгы, сугыш һәм тынычлык турында яза.
Хизгил Ханукаев, Юно Авшалумов композиторлар, Зоя Семендуеваның шигыренә җырлар яздылар.
Дагстан Язучылар берлеге әгъзасы. Шагыйрьнең әсәрләре Мәскәү әдәби журналларында басылган. Рус телендә ике җыентык чыкты - «Народ-победитель» ("Халык-җиңүче"), «Песня, мечта и любовь» ("Җыр, хыял һәм мәхәббәт"). 1992 елның декабрендә Зоя Юноевна Исраилгә репатриацияләнгән. Исраилдә аның шигырьләре «Говлея - Избавление» җыентыгында басыла, ә 1998 елда ул шәһәр-яһүд телендә язылган әсәрләр һәм аның шигырьләрен рус теленә тәрҗемә иткән «У обелиска» исемле яңа шигырьләр җыентыгын чыгара. 2007 елда бер исемдәге пьеса һәм әкият кертелгән «Духдер эн дуь бебе» китабы чыкты. Зоя Семендуева Израиль әдәби-публицистик альманахында да "Мирвори" ("Энҗе") басылган.
1999 елдан язучылар берлеге әгъзасы - Кавказдан чыгучылар (Израиль).
2008 елдан Зоя Семендуева һәм аның ире Танаханы шәһәр-яһүд теленә тәрҗемә проектында катнаша (текстны редакциялиләр һәм төзәтәләр). Бу проект өстендә моның өчен Израильгә махсус килгән Люси Линкольн җитәкчелегендә АКШтан кешеләр төркеме эшли. Шәһәр-яһүд телендә зур белемнәр һәм Зоя Семендуеваның һәм аның иренең нәшрият эше тәҗрибәсе проектны уңышлы тормышка ашырырга ярдәм итә.[2]
Кфар-Йонада яшәгән. 2020 елның 9 апрелендә Нетаниядә вафат булган.[3]
Әдәбият
үзгәртү
- Мусаханова Г. Б. Татская литература: Очерк истории. 1917—1990. — Махачкала: Дагестанское книжное издательство, 1993. — 356 с.
Сылматлар
үзгәртүИскәрмәләр
үзгәртү- ↑ Интервью с Зоей Семендуевой к ее 85-летнему юбилею(рус.)
- ↑ Зоя Юноевна Семендуева – член Союза писателей Дагестана 2021 елның 21 август көнендә архивланган.//Isroil.info(рус.)
- ↑ Памяти поэтессы Зои Семендуевой//Stmegi.com(рус.)