Елена Убийвовк
Еле́на (Ля́ля) Константи́новна Убийво́вк 1918 елның 22 ноябре, Полтава — 1942 елның 26 мае, шунда ук) Бөек Ватан сугышында катнашкан, подпольщик, Советлар Берлеге Герое (үлгәннән соң).
| укр. Олена Убийвовк | |
 | |
| Җенес | хатын-кыз |
|---|---|
| Ватандашлык |
.svg){kind=small} СССР |
| Туу датасы | 22 ноябрь 1918[1] |
| Туу урыны | Палтау, Украина Совет Социалистик Республикасы[1] |
| Үлем датасы | 26 май 1942[1] (23 яшь) |
| Үлем урыны | Палтау, Украина Совет Социалистик Республикасы, СССР[1] |
| Үлем төре | үтерелү[d] |
| Һөнәр төре | партизан |
| Эш урыны | Харьков милли университеты[d] |
| Әлма-матер | Харьков милли университеты[d] |
| Сугыш | Алман-совет сугышы |
| Әгъзалык | Непокорённая полтавчанка[d] |
| Бүләкләр |
  |
 | |
 Елена Убийвовк Викиҗыентыкта | |
Биографиясе
үзгәртүТабиб гаиләсендә туа. Ляля бала чагыннан ук кыю кыз була. Полтава мәктәбен тәмамлаганнан соң Харьковта укырга керә. Студент чагында Сергей Сапиго белән таныша (кызыл комиссар мәктәбендә укыйлар), аннары оккупация чорында аның белән Полтава яшерен оешмасында эшли.
1941 елның җәендә, университетның 4 курсын тәмамлап, әти-әнисенә Полтавага кайта, һәм шул чакта сугыш башлана. «Непокорённая полтавчанка» яшерен төркемен оештыра, һәм анда башта тугыз комсомолец була. Ул иптәшләре белән бергә корал җыя, шәһәр халкы арасында антифашистик агитация эше алып бара. Подпольщиклар коммунист Жаров җитәкчелегендә Диканьки урманнарында хәрәкәт иткән партизан отрядлары белән элемтә булдыра. Жаров күрсәтмәләрен үтәп, алар Мәскәү радиосы аша Совинформбюро сводкаларын даими кабул итәләр, листовкалар бастырып тараталар. Моннан тыш, яшерен оешма әгъзаларына кала һәм аңа якын авылларында ирекле йөрү мөмкинлеген биргән төрле документлар һәм белешмә әзерлиләр.
Төркем составы 20 кешегә кадәр арта; яшерен оешманың штаб начальнигы Сергей Сапиго була. Диверсияләр үткәрәләр: электр станциясен сафтан чыгаралар, немец танкларына төзәтү ясаучы механика заводы станокларына зыян китерәләр. Полтаваның Кобылянская урамында урнашкан лагерның хәрби әсирләренә ярдәм оештыралар: аларны кием һәм азык-төлек белән тәэмин итәләр. 18 хәрби әсиргә качырга, партизаннар отрядына кушылырга ярдәм итәләр. Винтовкалар белән гранаталар туплап, Полтавада кораллы баш күтәрүгә әзерләнгәннәр.
Оккупацион власлар подпольщикларны эзләүгә «Цеппелин» төркемен, «Үле баш» эсэс дивизиясенең каратель отрядларын, «Орион-00220» эзләү шпион төркемен җәлеп итә. 1942 елның 6 маенда яшерен оешманың иң актив әгъзаларын бер вакытта кулга алалар һәм язалануларга дучар итәләр. Ляля Убийвовкны, 26 тапкыр сорау алып, җәзага тарттыралар. Гестапо зинданыннан ул җәза алдыннан әти-әнисенә дүрт хат җибәрә.
1942 елның 26 маенда Полтава шәһәренең зираты артында Елена Константиновна Убийвовкны, Сергей Терентьевич Сапигоны, Борис Поликарпович Серганы, тадеуш Сергей Антонович Ильевскийҙы, Валентин Дмитриевич Сорокинды һәм Леонид Пузановны атып үтергәннәр.
Хәтер
үзгәртүССРБ Югары Советы Президиумының 1965 елның 8 май указы белән Елена Константиновна Кубикка үлгәннән соң Советлар Берлеге Герое исеме бирелә.
1967 елның 28 октябрендә «Непокоренные полтавка» хөрмәтенә Полтавада һәйкәл куела, кала урамнарының берсе аның исеме белән атала. Харьковның бер урамы Ляля Биек исемен йөртә, әүвәл мемориаль табличка куелган була, аннары ул югала.
2013 елда Ляля Кубикка 95 яшь тулу уңаеннан һәм Полтавщина немец-фашист илбасарларыннан азат итүнең 70 еллыгы сәбәпле, Полтава мәйдан советының Ляля Биек исемендәге бүләк булдыра.
2013 елның 22 ноябрендә 10 нчы санлы Полтава мәктәбендә премиянең башлангыч лауреатларын бүләкләү тантанасы үтте. Шуларның берсе 10 нчы мәктәпнең укытучысы Антон Мартынов булды, ул «Непокоренные полтавка» оешмасы турында тарихта беренче тапкыр — «Яшьлек сугышка каршы» дигән документаль фильм булдырган өчен.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Убийвовк Елена Константиновна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.