Далем Сампранган
Далем Сампранган Бали патшасы булган, ул Ява Маҗапаһит Империясе (1293-як. 1527) сюзеренитеты астында хөкем иткән һәм Явадан иммигрантлар династиясенә карый. Аның хөкеменең төгәл датасы ачык билгеле түгел; чыганаклар я 14-енче гасырның икенче яртысына, я 16-ынчы гасыр башына ишарә итә.
Хөкеме үзгәртү
18-енче гасыр хроникасы Бабад Далем буенча,[1] Далем Сампранган Бали 1343 елда яулап алынганнан соң Маҗапаһит вассал патшасы тарафыннан куелган әтисе Шри Аҗи Кресна Кепакисанның варисы булган. Аның резиденциясе патша урыны Бедаулудан көньяк-көнчыгышта хәзерге Гианьяр регентлыгында Сампранган булган.[2] Хроника аны компетент булмаган кеше буларак сыйфатлый. Ул күп вакытны тышкы кыяфәтенә сарыф иткән һәм министрларын киңәшмә залында көттергән. Бу үз-үзен тотыш патшалыкның аксөякләрен ачуландырган. Бер иртә белән заяга сәгатьләр буена көткәннән соң, аларның берсе Кубон Клапа сарайдан ярсуланып киткән һәм мәшһүр комарлы уен уйнаучы буларак мәгълүм Далем Сампранганның энесе Кетутка барган. Ул патшазадәне патша титулын алырга ризалаштырган һәм аңа көньяк ярда хәзерге заман Клунгкунг резиденциясендә авылда Гелгелда резиденция тәкъдим иткән. Шулай итеп, Сампранган сарае тиз караңгыланган, ә Гелгел яңа патша Далем Кетут астында утрауның сәяси үзәге буларак калыккан.[3] Бабад Далемда Сампранган турында бүтән бернәрсә дә ишетелми, ул Гианьярдан көнчыгышка кечкенә авыл булып киткән.[4]
Далем Тарукан белән конфликт үзгәртү
Бабад Пуласари дип аталган риваять текстлар комплексында Далем Сампраганның башка ир туганы Далем Таруканның байлыклары турында сөйләнә, аның хәзерге Убуд янында резиденциясе булган. Ул патша ир туганы белән ачулашкан, нәтиҗәдә утрауда үзара сугышлар булган. Алар барышында Далем Тарукан җиңелгән булган һәм аның токымнары Кшатрия кастасыннан төшерелгән булган. Билгеле Бали текстлары Таруканның җиңелүен 1502 ел белән даталый.[5] Бу Бабад Далем белән туры килми, ул Далем Сампранганны 1343 Маҗапаһит яулап алуыннан соң якынча бер буын узгач дип күрсәтә. Бу кешеләрнең һәм вакыйгаларның тарихи килеп чыгышы шулай итеп билгеле түгел.
Бали хөкемдарлары исемлегендә урын үзгәртү
Үзәк Бали гыйбадәтханәсе Пура Бесакиһта иң әһәмиятле гыйбадәтханә Пура Падһарман Далем Гелгел, анда алты борынгы Бали патшасына дан бирелә. Дева Тегал Бесунгтан соң (еш Далем Кетут буларак күрсәтелә), ул 11 түбәле меру (манара сыман структура) дип күрсәтелә, 9 түбәле меру белән Дэва Сампранган бара, аннан соң Дэва Энггонг (Далем Батуренггонг) һәм өч соңрак патша бара.[6] Далем Сампранган шулай ук иртә дини Усана Бали текстында Кен Ангрок варисы һәм Далем Батуренггонгның алдан килүче патша буларак искә алына.[7] Болар бөтенесе Бали хөкемдарлары сызыгында аның чын урыны турында сорауны катлауландыра.
Шулай ук карарга мөмкин үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ I Wayan Warna et al. (tr.), Babad Dalem. Teks dan Terjemahan. Dinas Pendidikan dan Kebudayaan Daerah Tingkat I Bali.
- ↑ Margaret J. Wiener, Visible and invisible realms: Power, magic, and colonial conquest in Bali. Chicago & London: Chicago University Press 1995, p. 110.
- ↑ C.C. Berg, De middeljavaansche historische traditië. Santpoort: Mees 1927, pp. 123-4.
- ↑ Adrian Vickers, "Central Bali: Gianyar Regency", in Eric Oey (ed.), Bali: Island of the gods. Berkeley: Periplus, p. 113.
- ↑ http://vxu.diva-portal.org/smash/get/diva2:206791/FULLTEXT01 , p. 20.
- ↑ David Stuart-Fox, Pura Besakih: Tempel, religion and society in Bali. Leiden: KITLV Press 2002, p. 118.
- ↑ R. Friederich, "De Oesana Bali", Tijdschrift voor Neerland's Indië 9-3 1847, p. 286. Кен Ангрок башкача is otherwise known as the founder king of Явада Сингһасари нигезләүче патшасы буларак мәгълүм.
| Элгәре: Sri Aji Kresna Kepakisan |
King of Bali 14th century or c. 1502 |
Аннары: Dalem Ketut |