Гөлҗамал
.svg){kind=small}
Гөлҗамал — борынгы татар халык лирик җыры, озын көй. Татарлар яшәгән күп төбәкләрдә таралган.
| Гөлҗамал | |
| Сәнгать формасы | җыр |
|---|---|
| Жанр | озын көй |
| Чыгыш иле | татарлар |
| Чыгару датасы | 1960 |
| Кайда басылган | 1965 ел |
Эчтәлеге үзгәртү
Җырның бер строфасы гына сакланып калган. Җырлаганда, ул һәрберсе ике юлдан торган ике өлешкә бүленә, аннары кушымтасы җырлана.
Җырның эчтәлеге татарлар тормышына хас булган вакыйгаларның берсенә нигезләнгән: авыл йортында кияүгә чыгар яшьтәге кызлар багуга җыелган. Шәмдәлләрдә шәмнәр янып тора һәм тирән хисләр белән тулган җыр яңгырый.
Сүзләре үзгәртү
Шәмдәлләрдә генә утлар яна, Гөлҗамал,
Җиткән кызлар киндер җеп эрлиләр.
Энҗе дә мәрҗән кызларның кул бавы,
Авыр җан сөйгәннәрнең булмавы.
Нинди генә егеткә барырбыз, дип, Гөлҗамал,
Колактан колакка алар сөйлиләр.
Энҗе дә мәрҗән кызларның кул бавы,
Авыр җан сөйгәннәрнең булмавы.
Тарихы үзгәртү
Бу җыр мөстәкыйль әсәр буларак И. Н. Надыйров тарафыннан 1960-нчы елда "Татар халык җырлары" җыентыгында басылган ("Татар халык җырлары", 1965).
Соңгы дистә елларда "Гөлҗамал" күп кенә танылган татар һәм башкорт профессиональ җырчылары репертуарында киң кулланыла[1].
Әдәбият үзгәртү
- Нигметзянов М. Н. Татарские народные песни. М., 1970.
Кайбер язмалары үзгәртү
YouTube сайтында Песня «Гульджамал» в исполнении Саиды Мухаметзяновой (2019)
Моны да карагыз үзгәртү
- Гөлҗамал — Сәхибҗамал Гыйззәтуллина-Волжская тормышы турында Нәкый Исәнбәт пьесасы.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Ф. И. Урманчеев. Гульджамал(рус.) // институт татарской энциклопедии и регионоведения Академии наук Республики Татарстан.