Вийви Луйк
Вийви Луик ( эст. Viivi Luik ; 6 ноябрь, 1946 ел) - Эстония язучысы һәм шагыйрә. Эстония ССРының мактаулы язучысы (1986).
| Вийви Луйк | |
|---|---|
 | |
| Туу датасы: | 6 ноябрь 1946 ел |
| Туу урыны: | Тянассильма, Вильянди, Эстония |
| Ватандашлык: | Эстония |
| Эшчәнлек төре: | шагыйрә, язучы, балалар язучысы |
| Иҗат итү теле: | эстон теле |
Белеме үзгәртү
Вийви Луик 1946 елның 6 ноябрендә Тянассильма авылында хезмәткәр гаиләсендә туган. Ул Тянассильма авылындагы башлангыч мәктәптә, Кальмадагы урта мәктәптә ( Рынгу мәхәлләсе) һәм Таллин корреспонденция мәктәбендә укыган. 1965-1967 елларда Таллинда китапханәче һәм архивчы булып эшли. 1967 елдан ул анда яши һәм профессиональ язучы булып эшли, чит илләрдә (Финляндия, Германия, Латвия, Швеция) озак тору вакытын санамаганда. 1990-нчы елларда ул әдәби эшчәнлек өчен төрле стипендияләргә лаек була.
Эстония ССРының Йохан Смул әдәби премиясе лауреаты (1976, 1977, 1983, 1986).
Поэзия үзгәртү
1962 елда Вийви Луйкның беренче шигырьләре төбәк газетасында басылып чыга. 1965 елда аның беренче шигырьләр җыентыгы басыла. 1970 елдан ул Эстония Язучылар берлеге әгъзасы. Кырык яшендә ул якынча 400 шигырь авторы була.
1988 елда ул Juhan Liiv поэзия премиясенә лаек була. 1992 елда ул Эстония дәүләт мәдәни премиясе иясенә әверелә.
Проза үзгәртү
1985 елның язында аның "Seitsmes rahukevad" лирик-психологик романы ("Седьмая мирная весна") дөнья күрде, анда Сталинизм чорындагы балачак чын күңелдән сурәтләнә. Роман 10 нан артык телгә тәрҗемә ителде һәм язучыны Эстония чикләреннән ераклаштырды. Алты елдан соң, Вийви Луйк үзенең икенче романын - Ajaloo ilu ("Тарих матурлыгы") бастырып чыгарды. Бу роман яшь Эстония интеллигенциясенең 1968-нче елда Прагага Совет гаскәрләрен кертүгә багышланган.
Шәхси тормышы үзгәртү
1974 елдан Вийви Луйк Эстония язучысы һәм сәясәтчесе Яак Джерютка кияүгә чыга (1947 елда туган).
Сәнгать әсәрләре үзгәртү
Вииви Луик 10 шигырь җыентыгы, 3 роман бастырып чыгарды, шулай ук очерклар, радио драмалар һәм балалар китаплары авторы.
- «Pilvede püha» (сборник стихов, 1965)
- «Taevaste tuul» (сборник стихов, 1966)
- «Hääl» (сборник стихов, 1968)
- «Lauludemüüja» (сборник стихов, 1968)
- «Ole kus sa oled» (сборник стихов, 1971)
- «Pildi sisse minek» (сборник стихов, 1973)
- «Leopold» (детская книга, 1974)
- На русском: «Леопольд» (1978)
- «Salamaja piir» (рассказ, 1974)
- «Vaatame mis Leopold veel räägib» (детская книга, 1974)
- «Põliskevad» (сборник стихов, 1975)
- «Leopold aitab linnameest» (детская книга, 1976)
- «Luulet 1962—1974» (антология, 1977)
- «Maapäälsed asjad» (сборник стихов, 1978)
- «Tubased lapsed» (детская книга, 1979)
- На русском: «Домашние дети» (1985)
- «Rängast rõõmust» (сборник стихов, 1982)
- «Kõik lood Leopoldist» (детская книга, 1984)
- На русском: «Все рассказы о Леопольде» (1984)
- «Seitsmes rahukevad» (роман, 1985)
- На русском: «Седьмая мирная весна» (1988)
- «Kolmed tähed» (детская книга, 1987)
- «Ajaloo ilu» (роман, 1991)
- На русском: «Красота истории» (1992)
- «Inimese kapike» (эссе, 1998)
- «Maa taevas: luulet 1962—1990» (антология, 1998)
- «Elujoon: valitud luuletused 1962—1997» (антология, 2005)
- «Kõne koolimaja haual. Artiklid ja esseed 1998—2006» (эссе, 2006)
- «Varjuteater» (роман, 2010)
- «Ma olen raamat» (эссе, 2010); совм. с Хеди Росма