Анатолий Иванович Чехов (1923—1967) - Бөек Ватан сугышы елларында Сталинград фронты 62 нче армиясенең 13 нче гвардия укчы дивизия снайперы, Кызыл Йолдыз ордены кавалеры[1]. Анатолий исәбендә дошманның 265 юк ителгән солдат һәм офицеры.

Җенес ир-ат
Ватандашлык  СССР
Хезмәт итүе СССР
Туу датасы 2 май 1923(1923-05-02)
Туу урыны Менделеевск, Алабуга кантуны, Татарстан АССР, РСФСР, СССР
Үлем датасы 6 июнь 1967(1967-06-06) (44 яшь)
Үлем урыны Түбәншәһәр, РСФСР, СССР
Җирләнгән урыны Арча зираты
Сугыш Алман-совет сугышы
Гаскәр төре пехота[d]
Бүләкләр
Кызыл Байрак ордены медаль «За оборону Сталинграда»

Биографиясе үзгәртү

Анатолий Иванович Чехов 1923 елның 2 маенда Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы Чаллы кантонының Бондюг авылында туган. 1939 елның июненнән Анатолий Казан тасма фабрикасының монтаж цехында слесарь ярдәмчесе булып эшли[2][3].

1942 елның 5 апрелендә Анатолий армиягә чакырыла, анда снайпер-инструкторлар әзерләү буенча Мәскәү мәктәбенә юллама ала, аннан соң, 1942 елның сентябрендә Сталинград сугышында тамыр сынуга нигез салган генерал Александр Родимцевның Ленин орденлы дивизиясенең 13-нче гвардия укчылар полкының 39-нчы гвардия укчылар полкына билгеләнә. 1942 елның 21 сентябреннән 10 октябренә кадәр урам сугышлары вакытында 39нчы полкның 1нче батальонының 3нче укчы ротасы снайперы Анатолий Чехов утыз солдатны һәм бер офицерны юк итә, шуның өчен Кызыл Байрак орденына тәкъдим ителә, аны 1942 елның 6 ноябрендә ала. Бу вакытта аның исәбендә 55 үтерелгән солдат һәм дошман офицеры булган. Сталинград снайперының батырлыгы турында ил 16 ноябрьдә «Красная звезда» газетасында бастырылган Василий Гроссманның «Сталинградская быль» хикәясеннән белә. Сталинград сугышында җиңүгә китергән батырлыгы һәм югары хәрби осталыгы өчен, 62-нче армиянең дүрт хәрби хезмәткәре арасында Анатолий Чехов Советлар Берлеге каһарманы исеменә тәкъдим ителә, ләкин бүләккә һәм исемнәргә тәкъдим ителгән документлар белән самолёт бәреп төшерелә һәм Мәскәүгә барып җитми.

Сталинградтан соң Анатолий Чехов Курск, Орел, Белгород өчен сугышларда катнаша. 1942 елның октябреннән 1943 елның 28 гыйнварына кадәр булган чорда снайпер Чеховның снайпер исәбендә дошманның 265 (кайбер чыганаклар буенча 256[4] -Сталинград сугышы өчен исәп), юк ителгән солдатлар һәм офицерлар[5]. 1943 елда, Киев янындагы сугышларда, Анатолий икенче җәрәхәт ала, шартлау белән аның аяк табанын өзә (кайбер чыганаклар буенча Курск янындагы сугышта Чеховның ике аягы да яралана[4]). 1944 елда Чехов дәваланганнан соң, табиб-хезмәт эксперт комиссиясе (ВТЭК) карары белән инвалидлыкның 3 нче төркемен ала һәм Казанга кайта, анда җирле электромеханика заводында газ белән эретеп ябыштыручы булып эшли[6]. 22 ел дәвамында Анатолийның иптәшләре һәм хезмәттәшләре Анатолийны һәлак булган дип саныйлар, бары тик 1965 елда гына атаклы снайпер Анатолий Чехов турында документаль фильмнар төшерелүе, матбугатта басмалар пәйда булуы мәгълүм була. Анатолий Иванович 1967 елның 6 июнендә Горькийда үлә, ул анда абыйсына кунакка килгән була. Чехов Казанда Арча зиратында җирләнә[7].

Хәтер үзгәртү

  • Волгоградның Кызыл Октябрь районы Вишневая Балка авылындагы урам Анатолий Чехов исемен йөртә.
  • Дәүләт «Сталинградская битва» музей-панорамасының даими күргәзмәсендә Анатолий Ивановичның фотосурәтләре, хәрби бүләкләр һәм аларга таныклыклар, «Гвардия» һәм «Снайпер» күкрәк билгеләре, гимнастеркасы урнашкан.
  • Волгоград телевидение студиясенең «Снайпер Чехов жив» һәм Казан кинохроника киностудиясенең «Помнит мир спасённый» документаль фильмнары.
  • 1965 елгы газета басмалары: «Снайпер из легенды», «Всем смертям назло», «20 лет спустя».
  • Рәссам А. М. Байбеков «Снайпер А.И. Чехов портретын» язган, ул хәзерге вакытта Татарстан Республикасы сынлы сәнгать Дәүләт музее фондларында саклана.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Калып:Подвиг Народа
  2. Панов Е. {{{башлык}}}(рус.) // Время и Деньги. — № 33-34 (3227-3228).
  3. Гатауллин Р. {{{башлык}}}(рус.) // Республика Татарстан. — № 18 (26135). Архивировано из первоисточника 29 июль 2014.
  4. 4,0 4,1 Jacinto A. (2014-01-26). Vasili Záitsev: «Mataba a cuatro o cinco alemanes todos los días». El País. 2014-07-29 тикшерелгән.
  5. Самые знаменитые снайперы ВОВ. Искусство снайпера. Русские снайперы. 2014-07-29 тикшерелгән.
  6. Им было не больше 25-ти. Региональный информационно-аналитический центр (2012-12-13). әлеге чыганактан 2014-07-29 архивланды. 2014-07-29 тикшерелгән.
  7. Черепанов М. (2014-02-04). Казанцы в битве на Волге. Казанские ведомости. 2014-07-30 тикшерелгән.

Әдәбият үзгәртү

  • Бивор Э. Сталинград / Пер. с англ. А. Жеребилова, А. Коноплёва, А. Марченко, А. Фельдшерова. — Смоленск: Русич, 1999. — (Мир в войнах). — ISBN 5813800565.
  • Гроссман В., Липкин С. Глазами Чехова // Рассказы. Повести (1931—1945). Собрание сочинений в 4-х томах. — Вагриус, 1998. — Т. IV.
  • Исаков И. Командиры мужают в боях. — Воениздат, 1968. — 288 с. — 100 000 экз. Тут произошла ошибка! Во всплывающей ссылке на "Исакова И." размещены данные на ПОЛНОГО ТЁЗКУ АВТОРА книги - Героя Советского Союза, командира взвода управления артиллерийской батареи 197-го артполка, 92-й гвардейской стрелковой  дивизии 37 армии степного фронта - старшего сержанта Ивана Ивановича Исакова.  А автором книги чвляется совсем другой Иван Иванивич Исаков! А именно: комбат 39-го гвардейского стрелкового полка 13-й гвардейской стрелковой дивизии генерала Родимцева. Они были однополчанами со снайпером Анатолием Ивановичем Чеховым! Автор книги родился 21 декабря 1920 года. К началу Великой Отечественной войны окончил военное училище, став кадровым офицером Красной Армии. Свой первый бой принял в августе 1941 года, а уже к лету следующего, 1942 года, будучи старшим лейтенантом, командовал стрелковым батальоном в 39-м гвардейском стрелковом полку 13-й гвардейской стрелковой дивизии генерала Родимцева. Именно там, в 39-м гвардейском стрелковом полку, в 3-й стрелковой роте 1-го батальона и служил снайпер Анатолий Иванович Чехов.  Участвуя в тяжёлых оборонительных боях на Сталинградском направлении, батальон под командованием гвардии старшего лейтенанта Исакова выполнил чрезвычайно важную задачу – захватил и в течение нескольких дней удерживал Мамаев Курган – господствующую высоту, имевшую чрезвычайно важное значение в системе обороны города Сталинграда. По 10-15 атак хорошо вооружённого противника, с поддержкой танков, артиллерии и авиации отбивали в день бойцы батальона Исакова. Когда защитников высоты сменила свежая часть, то оказалось, что из семисот бойцов и командиров батальона уцелели лишь несколько десятков раненых, обессиленных, но непокорённых.  В июле 1943 года батальон гвардии капитана Исакова принимал участие в ожесточённых боях против пехоты и танков противника уже в другой битве – на Курской Дуге, в составе войск Воронежского фронта. Только за один день боёв его батальон уничтожил 10 танков врага и отразил 8 контратак. Боевой опыт, полученный в Сталинградской битве, был вновь успешно использован комбатом.=Это ссылка на информацию о нём и его фотография, которая размещена и в книге! Пожалуйста, откорректируйте информацию об авторе! http://www.nevskye.narod.ru/germany/infantry/isakov.htm}}   На этом сайте находится и фотография полковника И. И. Исакова идентичная той, что напечатана в книге "Командиры мужают в боях"!)На этом сайте находится и фотография полковника И. И. Исакова идентичная той, что напечатана в книге "Командиры мужают в боях"!)
  • Корень Л. Есть на Волге утёс…: Записки фронтового политработника. — Воениздат, 1969. — 213 с. — 100 000 экз.

Сылтамалар үзгәртү