Анатолий Савченко
Анатолий Михайлович Савченко (1924 елның 30 июне, Новочеркасск, ССРБ — 2011 елның 18 августы, Мәскәү, Россия) — совет һәм Россия аниматоры һәм балалар китаплары рәссам-иллюстраторы. Анатолий Савченконың күренекле эшләре арасында «Мойдодыр», «Бала һәм Карлсон», «Карлсон кайтты», «Юлдан азган тутый кошның әйләнеп кайтуы» һәм башкалар бар.
| Анатолий Савченко | |
|---|---|
| Туган | 30 июнь 1924 Новочеркасск, РСФСР, СССР |
| Үлгән | 18 август 2011 (87 яшь) Мәскәү, Россия |
| Күмү урыны | Ваганьков зираты[d] |
| Ватандашлыгы |  СССР Россия |
| Әлма-матер | С. А. Герасимов исемендәге Бөтенрусия дәүләт кинематография институты[d][1] |
| Һөнәре | рәссам-мультипликатор, рәссам, иллюстратор |
Тормыш юлы
үзгәртүАнатолий Савченко 1924 елның 30 июнендә Новочеркасскта — ССРБ Көньяк-Көнчыгыш өлкәсенең Дон округында фармацевт булып эшләүче үзлегеннән өйрәнгән рәссам гаиләсендә туа. Яшь Анатолийга көчле тәэсир ясаган беренче мультфильмнарны булачак мультипликатор 1930 елларда ук күрә[2].
17 яшьтән җәяүле гаскәрләрдә Бөек Ватан сугышында катнаша, Төньяк Кавказдагы сугышларда аягына яралана. «Ватан сугышы» ордены һәм берничә медаль белән бүләкләнә. 1947 елда демобилизацияләнә[3]. Демобилизациядән соң Анатолий Савченко Мәскәүгә китә һәм ВГИКка укырга керә, 1953 елда аны тәмамлый.
Институтны тәмамлагач, «Союзмультфильм» киностудиясенә бүленеш буенча эшкә урнаша, анда ул 1990 елда пенсиягә чыкканчы 37 ел рәссам-куючы булып эшли. Эш башлаучы аниматор катнашкан беренче мультфильм «Урман концерты» була, аны Иван Иванов-Вано эшкә чакырган. Компаниядә аның белән бер елдан соң Савченко «Мойдодыр» өстендә эшли, шуннан соң Евгений Райковский һәм Борис Степанцев төркеменә китә. Режиссёр Борис Степанцев белән бергә Анатолий Савченко күп мультфильмнарын иҗат иткән. Тандем хезмәтләре арасында — «Петя и Кызыл Калфак», «Вовка Тридевятое патшалыгында», «Карлсон», «Щелкунчик». Барлыгы Савченко 25 кә якын мультфильм ясаган[2]. Карлсон турындагы мультфильмнар өчен Савченко баш персонаж образын үзе эшләгән һәм ул шулай ук Фрекен Бок ролен яңгыратуга Фаина Раневскаяны чакырырга тәкъдим иткән[4].
Анатолий Савченконың соңгы эше «Тутый кош Кешаның батырлыгы» мультфильмы була, ул аны 20 еллык тәнәфестән соң Елизавета Жарова белән бергә ясаган[5].
Үз эшләре турында Анатолий Савченко болай сөйләгән[3]:
|
... мин нәкъ менә күңелле фильмнарда эшләргә бик яраттым. Үз персонажларымны көлкеле, җылы һәм, иң мөһиме, игелекле ясарга тырыштым. Мультфильм геройлары һичшиксез игелекле булырга тиеш | 
|
Пенсиягә чыкканнан соң һәм үлеменә кадәр Савченко балалар китапларын, шул исәптән Шарль Перроның «Бармак кадәр малай» һәм «Кызыл Калфак», рус халык әкиятләре — «Казлар-аккошлар», «Шалкан» һ. б. рәсемләү белән шөгыльләнә[6].
Анатолий Савченко 2011 елның 18 августында Мәскәүдә 88 нче яшендә вафат була[7][8].
Фильмография
үзгәртүХудожник-куючы
үзгәртү- 1953 — «Урман концерты» (мультфильм)
- 1954 — «Мойдодыр» (мультфильм)
- 1956 — «Мурзилка маҗаралары» (мультфильм)
- 1957 — «Тагын икел» (мультфильм)
- 1958 — «Петя һәм Кызыл Калфак» (мультфильм)
- 1960 — «Мурзилка спутникта» (мультфильм)
- 1962 — «Хәзер генә түгел» (мультфильм)
- 1962 — «Без бардык, бардык...» (мультипликацион кертемнәр)
- 1964 — «Әтәч һәм буяулар» (мультфильм)
- 1965 — «Вовка Тридевятое патшалыгында» (мультфильм)
- 1966 — «Тәрәзә» (мультфильм)
- 1967 — «Лачын турында җыр» (мультфильм)
- 1968 — «Бала һәм Карлсон» (мультфильм)
- 1970 — «Карлсон кайтты» (мультфильм)
- 1971 — «Йөрәк» (мультфильм)
- 1971 — «Пионер скрипкасы» (мультфильм)
- 1973 — «Щелкунчик» (мультфильм)
- 1976 — «Чебен-Цокотуха» (мультфильм)
- 1978 — «Ал җилкәннәр» («Ассоль» фильмына сынау төшерүләр)
- 1979 — «Нигә ишәк киреләнә?» (мультфильм)
- 1982 — «Ассоль» (телефильм)
- 1984—1988 — «Юлдан азган тутый кошның әйләнеп кайтуы» (мини-мультсериал)
- 1984 — «Канава» (Фитиль № 271 киножурналда) (мультипликацион)
- 1985 — «Дереза» (мультфильм)
- 2002 — «Тутый кош Кеша иртәсе» (мультфильм)
- 2005 — «Кеша — балык тотучы» (мультфильм)
- 2005 — «Тутый кош Кешаның батырлыгы» (мультфильм)
Художник
үзгәртү- 1955 — «Гадәти булмаган матч» (мультфильм)
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Эстон Википедиясе — 2002.
- ↑ 2,0 2,1 «Я люблю рисовать» — интервью с Анатолием Савченко
- ↑ 3,0 3,1 Интервью Сергея Капкова, «Газета» 18 июля 2004 года
- ↑ Мультфильмы «Малыш и Карлсон» и «Карлсон вернулся» на сайте «Детский мир»
- ↑ «Мужество попугая Кеши» на сайте на сайте «Баюн»
- ↑ Информация об Анатолии Савченко на сайте Детская Иллюстрация
- ↑ Умер создатель мультфильма «Малыш и Карлсон» «Комсомольская правда»
- ↑ В Москве умер художник-мультипликатор Анатолий Савченко «Коммерсант»
Әдәбият
үзгәртү- Сергей Капков. Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — С. 563—564. — 816 с. — 3000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4.
Сылтамалар
үзгәртү- Анатолий Савченко белән интервью һәм аның турында фикерләр
- Приз «За выдающийся вклад в профессию» вручен легендарному художнику Анатолию Михайловичу Савченко 2008 елның 28 феврале
- Анатолий Савченко мультфильмнары җыентыгы
- Анатолий Савченко — «Энциклопедия кино» википроектында мәкалә 2020 елның 17 февраль көнендә архивланган.
- В Москве ушел из жизни выдающийся художник Анатолий Савченко 2011 елның 18 августы