Алексей Болотов
Алексей Павлович Болотов ( 1803 — 1853 ) — Россия геодезисы, топографы, тәрҗемәчесе; Император хәрби академиясенең геодезия һәм топография профессоры (хәзерге Россия Кораллы Көчләренең Генераль штабының Хәрби академиясе ), Россия Император Армиясенең генерал-майоры .
| Алексей Болотов | |
|---|---|
 | |
| Туган | 17 (29) март 1803 яки 1803[1] Кромы өязе[d], Орёл губернасы, Россия империясе[2] |
| Үлгән | 6 (18) март 1853 яки 1853[1] Марсель[2] |
| Әлма-матер | Училище колонновожатых[d] |
| Һөнәре | тәрҗемәче, армия, землемер |
| Эш бирүче | Училище колонновожатых[d] һәм РФ КК Генераль штабы хәрби академиясе[d] |
| Фән өлкәсе: | геодезия |
| Эш урыны: | Училище колонновожатых[d] һәм РФ КК Генераль штабы хәрби академиясе[d] |
Биографиясе
үзгәртүА. Т. Болотовның оныгы. Алексей Болотов 1803 елның 17(29) мартында Орел губернасының Кромск өязендә [3] туган; дворяннар. Коллеж асессоры һәм масон Павел Андреевичның (1771-1850) һәм Марья Федоровнаның (кыз фамилиясы Ошанина) (1778-1858), улы.
Башлангыч белемен өйдә алган. 1819 елда ул Мәскәү Университетының пансионында, 1820 елдан — колонножатыйлар училищесында белем ала.
1819 елда ул, атасы да әгъзасы булып торган Мәскәүнең «Ищущих манны» ложасында масонлыкка алына.
1821 елда Муравьев колонновожатыйлар училищесында укуын тәмамлаганнан соң, Император патшасы свитасы прапорщигы дәрәҗәсе бирелә, үз училищесында фортификация укытучысы итеп билгеләнә. 1824 елда ул анда ук математика укытучысы итеп билгеләнә. Мәктәп бетерелгәч, ул баш штабка күчерелә һәм 1828 елда аны Европа Төркиясендә гамәлдәге армиягә җибәрәләр. Бу вакыт эчендә, ул үз инициативасы белән, дәүләт төшерүләрендә геодезия һәм топография белән җентекләп таныша, һәм ул тулы теоретик һәм практик күнегүләр ала, бу командование тарафынан билдәләнә[4] .
1832 елда ул Император хәрби академиясендә бу фәннәр буенча профессорлык кафедрасын ала. Бу вазифаны ике дистә ел калдырмыйча, А. П. Болотов үз курсын яхшырту һәм популярлаштыру турында гел кайгырта, монда зур уңышларга ирешә [5] .
А.Болотовның «Руководство к производству хозяйственной съемки, межевания и нивелирования» (1842 һәм 1856) әсәре Санкт-Петербург Фәннәр академиясенең мактаулы рецензиясенә лаек була[5]. Шулай ук аның хезмәтләре IV класс Изге Георгий Ордены белән бүләкләнә.
Моннан тыш, Болотов француз галиме Луи-Бенжамен Франкерның " Тулы математика курсы «н тәрҗемә итә (1838-1839) [5] .
Ул майор генерал дәрәҗәсенә тиклем күтәрелә. 1852 елдан ул шулай ук Хәрби-фәнни комитетның Генераль штаб бүлеге мөдире булып эшләде.
Географик җәмгыять әгъзасы. 1847 елдан Ирекле икътисадый җәмгыять әгъзасы. 1840-нчы елларда ул классик музыканың үзешчән концертларында катнаша.
Алексей Павлович Болотов 1853 елның 6 мартында Марсель шәһәрендә үлә [3] .
Аның көле 1869 елда Новгород өязенең Любань авылына күчерелгән (янәшәдә аның Горки именисы булган), анда Петропавлов чиркәве диварлары янында җирләнгән.
Принцесса София Евграфовна Мишецкая белән никахыннан аның өч улы (Евграф, Павел, Владимир) һәм ике кызы (Элизабет һәм Мария) булган.
Сайланган библиографиясы
үзгәртү- «Руководство к геодезии», 1836,
- «Руководство к производству хозяйственной съемки, межевания и нивелирования», 1842—1856,
- «Руководство к производству хозяйственной съемки, межевания и нивелирования» (1842 и 1856)[5].
Шулай ук карагыз
үзгәртү- Корпус военных топографов Русской императорской армии
- Военно-топографическое депо
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 CERL Thesaurus — Consortium of European Research Libraries.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Болотов Алексей Павлович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 3,0 3,1 [ Алексей Болотов] — ЗСЭ
- ↑ Алексей Болотов // Хәрби энциклопедия : в 18 т. / Василий Новицкий һәм башкалар мөхәррирлек кылу астында. — СПб. : Т-во И. В. Сытина, 1911—1915.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Болотов, Алексей Павлович // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
Әдәбият
үзгәртү- Глиноецкий Н. П. Исторический очерк Николаевской академии генерального штаба.
- Новокшанова-Соколовская З. К. Картографические и геодезические работы в России в XIX — начале XX века. — М., 1967.
- Серков А. И. Русское масонство. 1731—2000 гг. Энциклопедический словарь. — Российская политическая энциклопедия, 2001. — 1224 с. — 3000 экз. — ISBN 5-8243-0240-5.
- Иностранные члены Российской академии наук XVIII−XXI вв.: Геология и горные науки. / Отв. редактор И. Г. Малахова. М.: ГЦ РАН, 2012. − 504 с. ISBN 978-5-904509-08-8 (эл. версия).