Геодезия

Геодезия (бор. грек. γεωδαισία — җирне бүлү, γῆ — җирдә һәм δαΐζω — бүлү) — киңлекне үлчәү турында фән. "'Геодезия"' — төзелеш эшләренең алыштыргысыз өлеше. Геодезия ярдәмендә йортлар, биналар һәм проектлар кәгазьдән дөньяга миллиметрлы төгәллек белән күчерелә, материал күләме исәпләнә, булачак корылмаларның геометрик параметрлары тикшерелә. Русиядә геодезистлар әзерли торган махсус уку йортлары бар (Мәскәү дәүләт геодезия һәм картография университеты, Себер геодезия академиясе, Мәскәү геодезия көллияте).

Мөһәндис геометрик параметрларның дөреслеген тикшерә

nikon 520 теодолиты

электрон теодолит

дөньяда беренче теодолитлар

теодолит, 1840 ел

Геодезиянең бурычлары

Геодезиядә "мәңгелек" һәм "киләсе ел" максатлары аерыла. "'мәңгелек: "'

• Җирнең гравитацион кырын, зурлыгын исәпләү
• бердәм координаталар системасын төзү (һәр дәүләткә түгел, бөтен Җир шары өчен бердәм булган)
• Җирнең тектоникасын өйрәнү

Русиядә "'киләсе ел"' максатлары:

• дәүләт һәм локаль кадастрлар тнв: җир, күчемсез мөлкәт дәүләт кадастры, су кадастры, урман һәм шәһәр кадастры һәм башка;
• РФ-ң читлекне һәм демаркация топограф-геодезия тикшеренү (табуы);
• электрон хариталар төзү өлкәсендә кагыйдәләләр булдыру;
• электрон хариталар һәм геоинформацион системалар төзү;
• координаталарны спутник ысуллары белән казу турында дәүләт программасын төзү

Геодезия бүлекләре

• Топография — яру(?) сурәтләү турында фән
• Гидрография — су киңлеге турында фән
• Мөһәндис геодезиясе (кулланма геодезия) — геодезия алымнарын һәм ысулларын мөһәндис эшләрендә куллану. Төзелештә кулланыла.
• Галәми геодезия (иярчен геодезиясе) — ясалма иярченнәр ярдәмендә Җир өстен күзәтү, Җир шарында зурлыкларны исәпләү.
• Югары геодезия — астрономогеодезия челтәрен төзү, үткен һәм югары үлчәүләр алып бару
• Аэрофония — аэрофототөшерү сүрәтләре карталар буенча тнв
• Геодезия гравиметриясе — Җир шары буенча авырлык кс үзгәрүне табу
• Маркшейдер эше — тау сәнәгате хезмәтләндергән геодезия бүлеге
• Кадастр — исемлек. Мәсәлән яру кулланучылар исемлеге (салымнар алу сн).

Шулай ук карагыз

• География
• Картография

Сылтамалар

• Башкорт энциклопедиясендә мәкалә 2016 елның 5 март көнендә архивланган.
• [1]
• Себер геодезия академиясенең рәсми сайты(үле сылтама)
• геодезия сайт турында 2013 елның 20 гыйнвар көнендә архивланган.
• геодезия нигезләре