Wikipedia

«Калейдоскоп» балалар паркы

«Калейдоскоп» балалар паркы — Казан шәһәрендә урнашкан паркларның берсе, Совет чорында барлыккан килгән.

«Калейдоскоп» балалар паркы
Гарифҗанов һәм Сыртланова урамнары ягыннан «Калейдоскоп» балалар паркына керү (октябрь, 2018 ел)
Гарифҗанов һәм Сыртланова урамнары ягыннан «Калейдоскоп» балалар паркына керү (октябрь, 2018 ел)
 (T)
ИлРоссия Россия
ТөбәкТатарстан
ШәһәрКазан шәһәре байрагыКазан
Нигезләү датасы1979
МетроГорки
Мәйдан2,95 га
«Калейдоскоп» балалар паркы (Татарстан)
[[commons:Category: Kaleidoscope (children's park) Викиҗыентыкта|«Калейдоскоп» балалар паркы]] Викиҗыентыкта

Территориаль урнашу

үзгәртү

«Калейдоскоп» балалар паркы Казанның көньяк өлешендә, Идел буе районы территориясендә, Горки торак районында урнашкан. Төньяк һәм көнчыгыш яктан аның территориясен Сыртланова урамы салмак кына сүндерә, көньяктан парк Гарифҗанов урамы белән чикләнгән, ә көнбатыш яктан — «Зилант» универсаль спорт комплексы һәм «Өч баһадир» торак комплексы территориясе белән чикләнгән.

Парк территориясенең мәйданы якынча 2,95 га тәшкил итә[1].

Атамасы

үзгәртү

1979 елда оешканнан бирле, парк рәсми рәвештә Сыртланова урамы буенча Балалар паркы дип аталган, ләкин сөйләм телендә аны еш кына Балалар паркы дип йөрткәннәр.

Үзенең хәзерге исемен — «Калейдоскоп» балалар паркы — ул 2017 елда капиталь реконструкциядән соң алган. Әлеге исем реконструкция проекты авторларының төрле төстәге парк объектларында, полигон фигураларында, бизәкләр характерында һәм парк юлларының капламалары структурасында чагылдырылган төп идеясен чагылдыра.

 
Калейдоскоп паркының схемасы урнаштырылган мәгълүмат такта (июнь, 2019 ел)

Сыртланова урамында балалар паркын төзү идеясе 1970 елларда Горки торак районының беренче микрорайоннарын төзү барышында барлыкка килә.

1977 елда «Казан» юл күрсәткечендә Хөсәен Мәүлетов һәм Профессор Камай урамнары киселешендәге районда балалар паркы, Хезмәт саклау институты бинасы һәм базар төзү аша Горкиның иҗтимагый үзәген ясау планлаштырылуы искә алына[2]. Күрсәтелгән барлык объектлардан бу урында балалар паркы гына ясала, шул ук вакытта Хезмәт саклау институты төзелмәгән, ә базар 1980 елларда башка урында — Җиңү проспекты һәм Рихард Зорге урамы киселешендә барлыкка килгән.

Балалар паркы 1979 елда Хөсәен Мәүлетов һәм Сыртланова урамнары белән чикләнгән 4,5 гектарлы бушлыкта салынган. Паркның көньяк чиге 1993 елда Гарифҗанов урамының көнбатыш участогында машиналар йөрү өлеше салынганнан соң тулысынча рәсмиләштерелә. 1970 еллар ахырында Хөсәен Мәүлетов һәм Сыртланова урамнары чатындагы парк территориясендә чыгарылган Ту-124 самолёты урнаштырыла[3]. Аны балалар кинотеатры буларак кулланырга ниятлиләр, әмма соңрак алып куялар. 1980—1981 елларда кече архитектура формалары, шул исәптән җирле балалар арасында танылган кирпеч ныгытмасы төзелә. Шулай ук паркның бер мәйданында мәктәп теплицасы торгызыла, ул советлардан соңгы чорда эшләүдән туктый һәм соңрак җимерелә[4].

1990 еллар башында Сыртланова урамындагы балалар паркы территориясе ике тапкырга кимегән. Чөнки 1991 елда Хөсәен Мәүлетов урамы янындагы 2,33 гектар мәйданлы участок Казанның «Тан» хоккей клубы өчен ябык боз аренасы төзүгә бүлеп бирелгән. Клубның иганәчесе С.П. Шашурин булган[5]. Әмма бу проектны ахырына кадәр җиткерә алмаганнар. Озак еллар төзелеп бетмәгән аренаның каркасы хәрәкәтсез торган (шугалак бары тик кышкы вакытта гына кулланылган), тик 2000 елларда аны сүтәләр. Казанны 2013 елгы XXVII Бөтендөнья җәйге Универсиадага әзерләү барышында әлеге кишәрлекнең бер өлеше 2008—2009 елларда төзелгән «Зилант» универсаль спорт комплексы төзелешенә бүлеп бирелә[6]. Аның янәшәсендә 2014 елда «Өч баһадир» торак комплексы төзелә башлый.

Балалар паркының калган территориясе 1990 елларда акрынлап кими бара. Шуңа да карамастан, парк эшләп тора. 2000 һәм 2012 елларда ул реконструкцияләнә, эш барышында парк территориясе төзекләндерелгән һәм балалар мәйданчыклары яңартылган.

Әмма Сыртланова урамындагы балалар паркын капиталь төзекләндерү ике архитектура бюросы — AD studio (О. Колебанов, В. Герке) һәм «Архитектура десанты» (җитәкчесе — Дарья В. Толовенкова) белгечләре тарафыннан эшләнгән проект нигезендә 2017 елның җәендә башкарыла. Реконструкция 2015 елдан бирле эшләп килүче «Парклар һәм скверлар» республика программасы кысаларында башкарылды. Аның нәтиҗәсе булып бөтен парк киңлеген кардиналь яңарту, яңа инфраструктура булдыру, шулай ук паркның яңа исемен — «Калейдоскоп» буларак раслау узды. Яңартылган паркның рәсми ачылышы 2017 елның 30 августында булды[7].

  •  
    Сыртланова урамындагы балалар паркындагы уен мәйданчыгы (сентябрь, 2012 ел). 2017 елда паркны реконструкцияләү вакытында сүтелгән
  •  
    Сыртланова урамы буендагы балалар паркында карусель (сентябрь, 2012 ел). 2017 елда паркны реконструкцияләү вакытында сүтелгән
  •  
    Ныгытма — Сыртланова урамындагы балалар паркының иң борынгы объектларының берсе (2013 елның октябре). 2017 елда реконструкцияләү вакытында ул өлешчә сүтелә һәм «Лабиринт» уен комплексы буларак торгызыла
  •  
    Арыслан скульптуралары (июнь, 2019 ел)

Планлаштыру структурасы, паркның төп объектлары

үзгәртү

Паркны реконструкцияләү концепциясендә функциональ яктан бай һәм якты архитектура-пространство мохите булдыру (калейдоскоп идеясе) каралган. Шул ук вакытта реконструкциягә кадәр булган парк юллары челтәре яңартылган архитектура-планлаштыру структурасының нигезе булып тора. Аның төп бәйләүче элементы булып дөрес булмаган дүртпочмак формасына ия булган Үзәк мәйдан тора. Аның периметры буенча, ләкин төрле яктан паркның төп объектлары урнашкан, шул исәптән:

  • тактиль юл булган 4 яшькә кадәрге балалар өчен уен мәйданчыгы;
  • 4 яшьтән алып 12 яшькә кадәрге балалар өчен уен мәйданчыгы;
  • тренажёрлар урнаштырылган спорт мәйданчыгы;
  • сәхнә;
  • амфитеатр;
  • «Лабиринт» уен комплексы;
  • «Аҗдаһа оясы» уен комплексы.

Паркның үзәк мәйданыннан билгеле бер ераклыкта урнашалар:

  • кафе;
  • бәдрәф, әни һәм бала өчен бүлмә;
  • футбол мәйданчыгы.
  •  
    Паркның үзәк мәйданындагы күренеш (июнь 2019 ел)
  •  
    4 яшькә кадәрге балалар өчен уен мәйданчыгы (июнь, 2019 ел)
  •  
    4 яшьтән 12 яшькә кадәр балалар өчен уен мәйданчыгы (июнь, 2019 ел)
  •  
    «Аждаһа оясы» уен комплексы (июнь, 2019 ел)
  •  
    Спорт мәйданчыгы (июнь, 2019 ел)

Реконструкцияләнгән «Калейдоскоп» паркы урбанистиканың заманча таләпләргә туры килә торган балалар парк мәйданын булдыруның уңышлы мисалы буларак карала. 2018 елның мартында Казанның «ИНДЕ» интернет-басмасы паркны Татарстанның иң яхшы тугыз уен мәйданчыгы исемлегенә кертте, түбәндәге объектларны аерым билгеләп үтте:

«Раньше на Сыртлановой был полуразрушенный и потому опасный для маленьких посетителей детский городок (пик славы этого места с мозаичными башенками и качелями-аистами пришелся на 1990-е, с тех пор все только ветшало). Архитекторы бюро AD studio решили сохранить концепцию территории как преимущественно детской, в итоге парк “Калейдоскоп” стал игровым комплексом: старую крепость переделали в лабиринт с интерактивными элементами, вместо рассыпающихся стен на холме появилось “Логово дракона” с горками и лесенками, стены со сквозными арками преобразили в “Цветной городок”, где теперь расположены домики звездочета, механика, художника и музыканта. Для самых маленьких поставили песочницу с цветниками. Достопримечательность парка – первая и пока единственная в Казани “тактильная дорожка” из мелкой и крупной гальки, травы, дерева, камней и щепы, служащая для развития моторики и выносливости детей.»[8]

Паркның иң мөһим объектларның берсе булып сугышка кадәрге Совет ПО-2 (У-2) самолёт-бипланының гомумиләштерелгән макеты булган «Самолёт» скульптура формасы тора. Нәкъ менә ПО-2 дә Бөек Ватан сугышы елларында (1941—1945) Советлар Берлеге Каһарманы, 46 нчы гвардиянең Таман хатын-кызлар авиация полкының төнге бомбардировщикларның эскадрилья командиры урынбасары М. Г. Сыртланова очкан. Шулай итеп, «Самолёт» парк композициясе танылган очучының үзенчәлекле һәйкәле булып тора.

«Калейдоскоп» балалар паркының өч керү урыны бар: төньяк (Сыртланова урамы ягыннан), көнчыгыш (Сыртланова һәм Гарифҗанов урамнары чатыннан) һәм көньяк (Гарифҗанов урамы ягыннан). Керү юлларының һәркайсы «Билгеләр» скульптура формалары белән тамгаланган: төньяк — @ («эт») билгесе, көнчыгыш — сорау билгесе, көньяк — өндәү билгесе.

Парк буенча хәрәкәт итү асфальтланган, я бизәкле брусчатка белән капланган юллар буенча башкарыла. Яшел зона аша агач капланмалы юллар салынган. Шулай ук велоюллар да бар. Юл буйларындагы куп кенә урыннарда мәгълүмати стендлар һәм хайваннарның полигональ скульптуралары урнаштырылган.

  •  
    Паркка төньяк керү ягында урнаштырылган @ («эт») тамгасы виртуаль чынбарлыкны символлаштыра (июнь, 2019 ел)
  •  
    Амфитеатр (июнь, 2019 ел)
  •  
    Паркның Үзәк мәйданына таба баручы юлларның берсе (июнь, 2019 ел)
  •  
    Агач капланмалы җәяүлеләр юлы (июнь, 2019 ел)
  •  
    Төсле галерея (июнь, 2019 ел)

Парк белән идарә итү

үзгәртү

«Калейдоскоп» балалар паркы Казан шәһәренең «Парклар һәм скверлар дирекциясе» 2021 елның 16 гыйнвар көнендә архивланган. муниципаль бюджет учреждениесе идарәсе астында урнашкан.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ Перечень парков. Kzn.ru. әлеге чыганактан 2021-01-23 архивланды. 2021-01-08 тикшерелгән.
  2. ↑ Кузьмин В.В., Смыков Ю.И., Халиков А.Х. Казань (путеводитель). – Казань: Татарское книжное издательство, 1977. – 224 с. – С.184.
  3. ↑ Самолет в детском парке на Сыртлановой.
  4. ↑ «У нас на районе»: Микрорайон Горки-1, где копируются «Белые Росы» и был популярным еврейский магазин
  5. ↑ Артемьев А. (19 октября 2017). «Депутат-хулиган» Сергей Шашурин снова в казанском суде. Реальное время. әлеге чыганактан 2020-09-23 архивланды. 2021-01-08 тикшерелгән.
  6. ↑ Состоялось открытие «Зиланта» на Мавлютоваархив күчермәсе, Archived from the original on 2019-10-20, retrieved 2021-01-08 
  7. ↑ Казанда Шәһәр һәм республика көнендә “Калейдоскоп” балалар паркы ачылды
  8. ↑ Юсупов С. (14 марта 2018). Урбанистика на вырост. Девять лучших игровых площадок Татарстана. ИНДЕ.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=«Калейдоскоп»_балалар_паркы&oldid=4219831