Ústí atuı

(Usti atuı битеннән юнәлтелде)

Ústí atuı, Ústí ütereşe (Çexça: Ústecký masakr) ul suğıştan soñğı Çexoslovakiädä Ústí nad Labem şähärendä (Almança: Aussig an der Elbe) sivil almannarnı Lynch'çä ütereşe. Faciğa 1945 yılnıñ 31 iyüldä bulğan.

31 iyüldä, 15:30-da Ústí nad Labem'neñ Krásné Březno rayonında yaña Daimler-benz DB 605 oçqıç etärgeçläre saqlanğan xärbi keläte şartlıy. 27 keşe hälâk bula, yözlär yaralanğan. Şartlatuda cirle Sudet almannarın ğäyeplilär.

Çex ğäskärlär ciñdä N xärefe bulğan keşelärne (dimäk Němcy - Almannar) üzär mäydanğa häm Laba aşa küpergä quıp ciyalar. Keşelärne atıp häm batırıp üterälär. 80-100 alman üterelä (tik 43 ülem raslanğan). Bu sannar Vladimir Kaiser xezmätendä bilgelängän, ä başqa çığanaqlarça 200-400 yä 600-700 keşe üterelgän. Berniqädär Sudet Almannar äytkänçä berniçä meñ ir üterelä. 1 avgustta Ústíğa general Ludvík Svoboda citäkçelegendä komissiä cibärelä. Şartlaw säbäben açıqlamıyça alman sabotajçılarğa - wehwolflarğa - awdaralar.

Mäyetläreneñ ber öleşen Elbada batırtalar, ä qalğannarnı elekke Terezin (Theresienstadt) konslagere krematoriendä yandıralar. Ütereşlärdä cirle Cexloar qatnaşmadılar, üterüçelärneñ küpçelege Revolütsion Gvardiädän buldı. Çexlar uylawınça, ütereştä Sovet soldatları da qatnaştı, läkin dälillär yuq.

Şartlatu häm ütereş Çexoslovakiädän Almannarnı sörü öçen sıltawı xäzmät itä (Beneš dekretlären qara). 1989 yılğa qädärge Çexoslovakiädä bu tema yabıq bula, Çexlar küpçelegenä açıq tügel. Xäzer dä çexlar arasında bu tema populär tügel. Bärxet İnqilabıdan soñ şähär arxivçı Vladimir Kaiser räsmi bulmağan tikşerü ütkärä. Bu tikşerüdän kelätne çex soldatı Bedřich Pokorný şartlattı, almannarğa açu tudıru öçen yä çexoslovak armiäsenä başqa etärgeçlär satu öçen konkurent citeşterüçelär bu soldatnı satıp aldı. Ämma publitsist Jiří Loewy fikerençä, Kaiser bunı üze uylap çığardı.

Monı da qara

үзгәртү