Törek tele
(Törekçä битеннән юнәлтелде)
Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.
Törekçä ul Törki tellärneñ berse. Söyläşüçeläreneñ 70 millionı Törkiädä yäşi.
Törekçä (Türkçe) | |
---|---|
İllärdä: | Törkiä |
Töbäklär: | |
Tulayım söyläşä: | 85 million |
Däräcä: | 10 |
Tel ğäiläse: | Altay telläre (bäxäsle)
|
Räsmi xälät | |
Räsmi tel sanala: | Törkiä, Kípr |
Küzätüdä tora: | - |
Tel kodları | |
ISO 639-1 | tr |
ISO 639-2 | tur, ota |
SIL | TRK |
Dönyada taralu Үзгәртү
Räsmi tel bulu Үзгәртү
Söylämnär Үзгәртү
Yanğırış Үзгәртү
Yazu Үзгәртү
Törek tele tatar tele belän çağıştıru Үзгәртү
Sayılar / İsäp Үзгәртү
Kaç? / Niçä, küpme? Үзгәртү
1 | bir | ber |
2 | iki | ike |
3 | üç | öç |
4 | dört | dürt |
5 | beş | biş |
6 | altı | altı |
7 | yedi | cide |
8 | sekiz | sigez |
9 | dokuz | tuğız |
10 | on | un |
11 | onbir | unber |
12 | oniki | unike |
13 | onüç | unöç |
14 | ondört | undürt |
15 | onbeş | unbiş |
16 | onaltı | unaltı |
17 | onyedi | uncide |
18 | onsekiz | unsigez |
19 | ondokuz | untuğız |
20 | yirmi | yegerme |
21 | yirmibir | yegerme ber |
30 | otuz | utız |
40 | kırk | qırıq |
50 | elli | ille |
60 | altmış | altmış |
70 | yetmiş | citmeş |
80 | seksen | siksän |
90 | doksan | tuqsan |
100 | yüz | yöz |
200 | ikiyüz | ike yöz |
1000 | bin | meñ |
10000 | onbin | un meñ |
1000000 | milyon | million |
37 | otuzyedi | utız cide |
125 | yüzyirmibeş | yöz yegerme biş |
1.5 | birbuçuk | ber yarım |
2/3 | üçte iki | öçtän ike |
1/2 | yarım | yartı, yarım |
1% | yüzde bir | ber prosınt, yözdä ber |
1+1 | bir çift | ber par |
(1+1)+(1+1) | iki çift | ike par |
Kaçıncı? (Hangisi?) / Niçänçe? (Qaysı?) Үзгәртү
1 | birinci | berençe |
2 | ikinci | ikençe |
3 | üçüncü | öçençe |
4 | dördüncü | dürtençe |
5 | beşinci | bişençe |
6 | altıncı | altınçı |
7 | yedinci | cidençe |
8 | sekizinci | sigezençe |
9 | dokuzuncu | tuğızınçı |
10 | onuncu | unınçı |
11 | onbirinci | unberençe |
20 | yirminci | yegermençe |
31 | otuzbirinci | utız berençe |
Renkler / Töslär Үзгәртү
beyaz, ak | aq |
lacivert | zäñgär |
mavi (gök) | kük |
yeşil | yäşel |
sarı | sarı |
kırmızı, kızıl | qızıl |
kahverengi | körän |
turuncu | qızğılt-sarı |
alacalı (alaca bulaca) | çuar |
pembe | al, alsu |
gümüş | kömeş |
gri, boz | sorı |
mor | miläwşä |
açık | aqsıl |
koyu | qarañğı |
parlak | yap-yaqtı, açıq |
açık mavi | aqsıl-zäñgär |
parlak kırmızı | cete qızıl |
koyu sarı | bik sarı |
siyah, kara | qara |
leylak, eflatun | miläwşä, şämäxä |
Sıfatlar / Sífatlar Үзгәртү
büyük | böyek |
yüce (ulu) | olı, zur |
yüksek, üstün | biek, yuğarı |
sicak, kaynar | esse, qaynar |
kirli, pis | pıçraq, şaqşı |
koyu, yogun | quyı |
ucuz | arzan |
sert, katı | qatı |
canlı, diri | canlı, tere |
sıvık, açık (çay için) | sıyıq (çay öçen) |
yağlı(semiz) | simez, maylı |
ekşi | äçe |
kısa | qısqa |
güzel | matur, çibär, güzäl |
yuvarlak | tügäräk |
hafif | ciñel |
küçük | keçkenä, bäläkäy |
genç | yäş |
sulu | yüeş, sulı |
karanlak, bulutlu | qarañğı, yamansu |
yumuşak | yomşaq |
aşağı, alçak | tübän, tebenek |
yeni | yaña |
keskin, sivri | ütken |
kötü, çaresiz | naçar |
dolu | tulı |
boş | buş |
taze | saf, yaña |
zayıf, güçsüz | zäğif, köçsez |
tatlı | tatlı, ballı |
yaşli, kart | qart, olı |
eski | iske |
kuru, susuz | qorı, susız |
tuzlu | tozlı |
gülünç, komik | kölkele, qızıq, komik |
çiğ, pişmemiş | yüeş, dımlı, peşmägän |
yürekli, bahadır | qíu, batır |
karanlık | qarañğı |
ılık | cılı |
ağır | awır |
iyi | yaxşı, äybät |
soğuk, serin | suıq, salqın |
temiz, pak | çista, päq |
saf | saf |
geniş | kiñ |
ışık, aydın | yaqtı, açıq |
Zamirler / Almaşlıqlar Үзгәртү
Ben | Min |
Sen | Sin |
O | Ul |
Biz | Bez |
Siz | Sez |
Onlar | Alar |
Benim, benimki | Minem, mineke |
Senin, seninki | Sineñ, sineke |
Onun, onunku | Anıñ, anıqı |
Bizim, bizimki | Bezneñ, bezneke |
Sizin, sizinki | Sezneñ, sezneke |
Onların, onlarınki | Alarnıñ, alarnıqı |
Kendimi /özüme | Üzemne |
Kendini/ özüne | Üzeñne |
Kendi/özü | Üzen |
Kendimizi | Üzebezne |
Kendinizi | Üzegezne |
Kendileri/ özleri | Üzlären |
en | iñ |
bütün, tam | böten, barlıq, barça |
her | här, törle |
Türlü kişiler var | Törle keşelär bar |
o | tege |
bu değil | bu tügel |
hiçkimse | berkem dä, hiçkem |
Burada hiçkimse yok | monda berkem dä yuq |
hiçbirşey | hiçnärsä, hiçbernärsä |
hiçkimseye söyleme | Berkemgä dä äytmä (söylämä) |
o hiçbirşey bilmiyor | ul bernärsä dä belmi |
onun hiçbirşeyi yok | anıñ bernärsäse dä yuq |
o bugün boş | Ul bügen buş |
Ben hiçbirşeye hayret etmiyorum | Min bernärsägä dä ğäcäplänmim |
hiçkimseninki, hiç birininki | berkemneke dä |
sorulacak kimse yok | soraşırğa berkem dä yuq |
onu düşünmeye gerek yok | bu turıda uylap torası da yuq |
mazaret yok | aqlanası yuq |
kimdir | kemder |
kim olursa | kem dä bulsa |
bir kimse | berär kem |
ne olursa | närsä dä bulsa |
birkaç | berniçä |
kaç? ne kadar? | niçä? ni qädär? niçäw? |
Dil / Tel Үзгәртү
konuş /söyle | söyläş |
Maalesef ben tatarca bilmiyorum | Qızğanıç, min Tatarça belmim (söyläşmim) |
Ben tatarca sözleşmeyi öğrenmek istiyorum | Min Tatarça söyläşergä öyränergä telim |
Lütfen(zinhar) ağır konuşunuz | Aqrınraq söyläşegezçe, zínhar |
O ne söyledi? | Ul ni söyläde? (Ul närsä äytte?) |
anla | añla |
Siz beni anlıyormusunuz? | Sez mine añlísızmı? |
Ben sizi anladım (anlamadım) | Min sezne añladım (añlamadım) |
Ben sizin söylediklerinizin hepsini anladım. | Min sez äytkännärneñ häresen (barısın) da añladım. |
Lütfen, tekrar ediniz! | Zínhar, qabat äytep itegez. |
söyleyiş | äyteleş |
Bana tatarcanın söyleyişi zor geliyor. | Miña Tatarça äyteleş qíın kilä (birelä). |
söz, kelime | süz |
Bu kelimenin tatarcası nedir? | Bu süzneñ Tatarçası niçek? |
Siz Başkırtça biliyor musunuz? | Sez Başqortça beläsezme? |
Selâmlaşma / Sälâmläşü Үзгәртү
Selâm! | Sälâm! |
Merhaba! | İsänme(sez)! |
Hayırlı günler (sabahlar, akşamlar)! | Xäyerle kön (irtä, kiç)! |
Hoşgeldiniz, değerli dostlar (arkadaşlar)! | Räxim itegez (Xuş kildegez), qäderle duslar (arqadaşlar)! |
Sizi gördüğüme memnunum(şad oldum). | Sezne kürüemä şatmın. |
Hakkınızda çok şey işittim/duydum. | Xaqığız (Sezneñ turında) bik küp işettem. |
Haliniz niçe? / Nasılsın(ız)? | Xällär(egez) niçek? |
İyiyim. | Äybät. |
Akrabalarınız nasıl? | Tuğannarığız niçek yäşi? |
Hepsi iyiler. | Härese (barısı) isän-saw. |
Tanışmak / Tanışu Үзгәртү
İzninizle tanışabilir miyiz? | Sezneñ belän tanışırğa röxsät itegez. |
Sizinle tanıştığımıza çok memnunum. | Sezneñ belän tanışuğa bik şatmın |
Ben sizi bir yerde görmüş gibiyiym. | Min sezne qaydadır kürgän kebek. |
ad, isim | isem, at |
soyad, soyisim | näsel (iseme), famili |
İsminiz nedir/nicedir? | İsemegez niçek? |
İsmim... | İsemem... |
Siz nerede yaşıyorsunuz? | Sez qayda yäşisez? |
Ben Kazan şehrinde yaşıyourum. | Min Qazan şähärendä yäşim. |
Siz nereden geldiniz? | Sez qaydan kildegez? |
İstanbul'dan geldim. | Ístanbuldan kildem. |
Teşekkür / Räxmät Үзгәртү
Teşekkür ederim, teşekkürler! | Räxmät! |
İlginiz için teşekkürler! | İğtibarığız öçen räxmät! |
Çok teşekkürler! | Bik zur räxmät! |
Ben size çok borçluyum. | Min sezgä bik burıçlımın. |
Rica ederim. | Räxmät äytmäsägez dä bula. |
Çok memnunum. | Bik qänäğätmen. |
Vedalaşma, dilek bildirme / Xuşlaşu, teläk belderü Үзгәртү
Hoşçakal(ınız)! | Xuş, saw bul(ığız)! İsän-saw qalığız! |
Yeniden görüşmek üzere! | Yaña oçraşularğa qädär! |
Hayırlı geceler! | Tınıç yoqı! |
Hayırlı yolculuklar! | Xäyerle yul! |
Selam söyle(yiniz)! | Säläm äyt(egez), tapşır(ığız)! |
Görüşürüz! | Kureşerbez! |
Yarına kadar!/Irağa kadar | İrtägägä qädär! |
Vücut organları / Tän öleşläre (organnarı) Үзгәртү
saç | çäç |
saç tara | çäçne tara |
göz | küz |
kara gözler | qara küzlär |
diş | teş |
diş fırçalamak | teşlärne tazartu |
ayak | ayaq |
ayağa giy | ayaqqa ki |
baş | baş |
başım ağrıyor | başım awırta |
burun | borın |
ağız | awız |
parmaq | barmak |
el | qul |
tokalaşalım | qullarnı qısíq |
kulak | qolaq |
bıyık | míıq |
bıyığı traş et | míıqnı qır |
dil | tel |
İç organlar / Eç orğannar Үзгәртү
ciğer | bawır |
böbrek | böyer |
bağırsaklar | eçäklär |
kalp(yürek) | yöräk |
mide | aşqazan |
Özür dilemek / Ğafu ütenü Үзгәртү
Lütfen affediniz | Zínhar öçen ğafu itegez |
Sona kaldığım için özür dilerim | Soñğa qalğanım öçen ğafu itegez |
Çok üzgünüm | Bik qızğaniç |
Affedersiniz, ben farklı düşünüyorum | Ğafu itegez. min ikençe törle uylím |
Affedersiniz, ben size mani oluyor muyum? | Ğafu itegez, min sezgä qomaçawlímmı? |
Monı da qara Үзгәртү
Tışqı sıltamalar Үзгәртү
- http://tugan-tel.at.tt/suezlek/tt-tr 2004 елның 12 июль көнендә архивланган. – Tatarça-Törekçä süzlek
Bu bit mäqälä töpçege genä. Sez anı tulılandırıp, Wikipediägä yärdäm itä alasız. |