Николай Гумилёв

(Nikolay Gumilöv битеннән юнәлтелде)

Николай Степан улы Гумилёв (1886-1921) - Көмеш гасырның рус шагыйре, акмеизм шигъри мәктәбен нигезләүче, тәрҗемәче, әдәби тәнкыйтьче, сәяхәтче, әфисәр.

Николай Гумилёв
Туган телдә исем Николай Степанович Гумилёв
Туган 3 апрель 1886(1886-04-03)
Кронштадт, Россия империясе
Үлгән 26 август 1921(1921-08-26) (35 яшь)
билгесез
Үлем сәбәбе утлы коралдан ату ярасы[d][1]
Ватандашлыгы Россия империясе
Әлма-матер Париж университеты[d]
Һөнәре шагыйрь, тәрҗемәче, әдәби тәнкыйтьче, сәяхәтче
Җефет Anna Axmatova[1][2][3] һәм Анна Николаевна Энгельгардт[d]
Балалар Лев Гумилев
Катнашкан сугышлар/алышлар Беренче бөтендөнья сугышы
Бүләк һәм премияләре Геогий хачы (3), Георгий хачы (4)

 Николай Гумилёв Викиҗыентыкта

Шагыйрә Анна Ахматованың ире, бөек тарихчы Лев Гумилёвның әтисе.

Тормыш юлы

үзгәртү
 
Николай Гумилёв белән хатыны Анна Ахматова һәм улы Лев Гумилёв

Абиссиниягә берничә сәфәр ясаган һәм Африкага күп әсәрләр багышлаган.

1914 елда үз теләге белән Беренче Бөтендөнья сугышына бара. 1915 елда Георгий хачы орденына лаек булган. Аның хатыны Анна Ахматова бәләкәй улы Левка яза:

Долетают редко вести
К нашему крыльцу.
Подарили белый крестик
Твоему отцу.

6 июльдә Гумилёв дошман һөҗүмен кире кайтару операциясендә катнаша, берничә пулемётны коткара, шуның өчен янә Георгий хачы белән бүләкләнә. 1916 елда каһарман буларак Ватанга кайта.

1921 елда Гумилёв бәлшәвикләр хакимияте тарафыннан кулга алына. Шагыйрь фетнә оештыруда гаепләнгән һәм 24 августта атып үтерелгән. Максим Горький аны коткара алмаган.

Үтерү һәм кабер урыны әлегә билгесез.

Анна Ахматова ире истәлегенә болай язган:

Муж в могиле, сын в тюрьме, Помолитесь обо мне.

Николай Гумилёв 1992 елда гына акланган (реабилитацияләнгән).

Әсәрләр

үзгәртү

Николай Гумилёвның иң танылган әсәрләре:

  • Горы и ущелья (рукописный) (Тифлис, 1901)
  • Путь конквистадоров (1905)
  • Романтические цветы (Париж, 1908)
  • Жемчуга (1910)
  • Чужое небо (СПб, 1912)
  • Колчан (1916)
  • Костёр (1918)
  • Фарфоровый павильон (1918)
  • Шатёр (1921)
  • Огненный столп (1921)
  • К синей звезде (1923)

ЖИРАФ

Сегодня, я вижу, особенно грустен твой взгляд,
И руки особенно тонки, колени обняв.
Послушай: далеко, далеко, на озере Чад
Изысканный бродит жираф.

Ему грациозная стройность и нега дана,
И шкуру его украшает волшебный узор,
С которым равняться осмелится только луна,
Дробясь и качаясь на влаге широких озер.

Вдали он подобен цветным парусам корабля,
И бег его плавен, как радостный птичий полет.
Я знаю, что много чудесного видит земля,
Когда на закате он прячется в мраморный грот.

Я знаю веселые сказки таинственных стран
Про черную деву, про страсть молодого вождя,
Но ты слишком долго вдыхала тяжелый туман,
Ты верить не хочешь во что-нибудь, кроме дождя.

И как я тебе расскажу про тропический сад,
Про стройные пальмы, про запах немыслимых трав...
- Ты плачешь? Послушай... далеко, на озере Чад
Изысканный бродит жираф.

ПЯТЬ БЫКОВ

Я служил пять лет у богача,
Я стерег в полях его коней,
И за то мне подарил богач
Пять быков, приученных к ярму.

Одного из них зарезал лев,
Я нашел в траве его следы,
Надо лучше охранять крааль,
Надо на ночь зажигать костер.

А второй взбесился и бежал,
Звонкою ужаленный осой,
Я блуждал по зарослям пять дней,
Но нигде не мог его найти.

Двум другим подсыпал мой сосед
В пойло ядовитой белены,
И они валялись на земле
С высунутым синим языком.

Заколол последнего я сам,
Чтобы было, чем попировать
В час, когда пылал соседский дом
И вопил в нем связанный сосед.

Шулай ук карагыз

үзгәртү

Әдәбият

үзгәртү
  1. 1,0 1,1 Magnusson M. Chambers Biographical DictionaryW & R Chambers, 1990. — ISBN 978-0-550-16041-6
  2. Гумилев, Николай Степанович // Писатели современной эпохи: Био-библиографический словарь русских писателей XX века / мөхәррир Б. П. КозьминМосква: 1928. — 287 бит
  3. Ахматова, Анна // Писатели современной эпохи: Био-библиографический словарь русских писателей XX века / мөхәррир Б. П. КозьминМосква: 1928. — 287 бит