Motoyuki Takabatake
Motoyuki Takabatake (yap. 高畠素之; 1886 yılnıñ 4 ğinwarı, Maebaşi — 1928 yılnıñ 23 dekäbre, Yaponiä) — Yaponiä jurnalistı häm säyäsi aktivistı. Karl Marksnıñ «Kapital» berençe tulı yapon tärcemäsen tämamlağan.
| Motoyuki Takabatake yap. 高畠素之 | |
 | |
| Tuu datası | |
|---|---|
| Tuu urını | |
| Ülem datası |
23 dekäber 1928 (42 yäş) |
| Ülem urını | |
| Watandaşlıq | |
| Eşçänlek töre |
tärcemäçe, jurnalist, säyäsi aktivist |
Biografiäse
үзгәртүEşçe ğailäsendä tuğan, xristian bulğan, ämmä soñınnan xristian universitetın taşlağan. Yäş çağında ul keçkenä Yaponiä anarxist xäräkäte äğzası bulğan. 1908 yıldan sotsialistik eşçänlege öçen ezärlekläwlärgä duçar bulğan. Anarxistik häm (şulay uq antietatistik) ortodoksal’-marksistik ütkänenä qaramastan, Räsäy inqilabı waqıtında ul däwlät sotsializmın[en] xuplap awışa başlağan. Kürenekle marksistlar Sovet Räsäyendä däwlätne kommunistik cämğiät (sıynıfsız häm däwlätsez) tözü öçen kiräkle waqıtlı häm qotılğısız yawızlıq dip sanasalar da, Takabatake inqilabnı näq menä ul köçle üzäkläşterelgän däwlätkä kiteräçäk dip xuplağan. Bu anıñ häm başqa Yaponiä marksistları arasında kierenkelekkä säbäp bulğan.
Takabatake Yaponiädä sotsialistik millätçelekneñ[en] berençe teoretiklarınıñ berse bulğan. Ul «Kokka şakay şugi» terminın kertkän, ul milli häm däwlät komponentları bulğan sotsializmnı añlata. 1918 yılda yäş radikallar İkki Kita[en] häm Şumey Okava[en] belän bergä İske köräşçelär cämğiate (Rosokay) diskussiä klubı oyıştırğan. Bu klub millätçe orientatsiäle «uñ» häm «sul» radikallarnı berläşterergä çaqırılğan. Şul uq yılnıñ ğinwarında ul «Säyäsi xäräkät häm iqtisadi xäräkät» dip atalğan xezmäten bastırğan. Ul 1924 yılda «Kapital»nıñ yapon telenä berençe tärcemäsen tämamlağan, ämmä 1926 yılğa ul tulısınça marksizmnı qaldırğan, Kenkokukai[en] faşist oyışmasına nigez salğan häm natsional-sotsialistik partiäne[en] oyıştıruğa äzerlängän[1][2].
1928 yılda üz eşçänlegeneñ pikında Takabatake kinät qatı awırğan. Ul 23 dekäberdä öydä wafat bulğan[3]. Cirläwgä Toşixiko Sakai[en] kebek küp kenä sul säyäsätçelär, şulay uq Şinkiçi Uesugi[de], Bin Akao[en] häm Kanbey Umezu kebek uñ dairä wäkilläre cıyılğan[4].
İskärmälär
үзгәртү- ↑ Takabatake, Motoyuki | Portraits of Modern Japanese Historical Figures.
- ↑ Hoston, Germaine A. (1984). «Marxism and National Socialism in Taishō Japan: The Thought of Takabatake Motoyuki». The Journal of Asian Studies 44 (1): 43–64. DOI:10.2307/2056746.
- ↑ 服部敏良『事典有名人の死亡診断 近代編』付録「近代有名人の死因一覧」（吉川弘文館、2010年）17頁
- ↑ 堺利彦『高畠素之君を懷ふ』