Masatoşi Gündüz İkeda
Masatoşi Gündüz İkeda (yap. マサトシ・ギュンデュズ・イケダ; 1926 yılnıñ 25 fevrale, Yaponiä imperiäse, Tokio — 2003 yılnıñ 9 fevrale, Törkiä, Ankara) — yapon çığışlı Törkiä matematigı, algebraik sannar teoriäse ölkäsenä kertkän öleşe belän bilgele[1].
| Masatoşi Gündüz İkeda yap. マサトシ・ギュンデュズ・イケダ | |
 | |
| Tuğan waqıttağı isem |
Masatoşi İkeda |
|---|---|
| Tuu datası | |
| Tuu urını | |
| Ülem datası | |
| Ülem urını | |
| İl | |
| Fänni sfera | |
| Alma-mater |
Osaka universitetı (1953) |
Biografiäse
үзгәртүMasatoşi İkeda 1926 yılnıñ 25 fevralendä Tokioda iminiät kompaniäseneñ statistika bülege citäkçese Cunzo İkeda häm anıñ xatını Yaeko İkeda ğailäsendä tuğan. Mäktäptä uqığanda ul matematika häm matematiklarnıñ biografiäse buyınça kitaplar satıp alğan. Masatoşi İkedağa Fransiä matematiğı Evarist Galua zur tä’sir qaldırğan[2].
1948 yılda Masatoşi İkeda Osaka universitetın[en] tämamlağan. 1953 yılda fälsäfä doktorı däräcäsen alğan, 1955 yılda assotsiatsiälängän professor bulğan. 1957—1959 yıllarda Hamburg universitetında[en] Helmut Hasse[en] citäkçelegendä fänni eş belän şöğellängän. Hasse kiñäşe buyınça 1960 yılda İkeda Törkiägä kilgän häm İzmirnıñ Ege universitetında[en] eşlägän. 1961 yılda ul fänni fakultetta çit il belgeçe wazifasın alğan[2][3][4].
1964 yılda İkeda Hamburgta oçratqan Törkiä bioximigı Emel Ardorğa öylängän. Cefetlär xatınnıñ tuğan ilenä küçengännär. Törkiädä İkeda naturalizatsiälängän häm Gündüz törek isemen alğan. 1968 yılda İkeda ber yıl däwamında Ankaradağı Yaqın Könçığış texnik universitetına[en] (METU) çaqırılğan professor[en] sıyfatında uqıtırğa çaqırıla. Kontrakt waqıtı tämamlanğannan soñ İkedeğa tulı professor wazifasında uqıtunı däwam itärgä täqdim itkännär[2][4].
1976—1978 yıllarda İkeda Hacettepe universitetında matematika kafedrası belän citäkçelek itkän, annarı METU’ğa qaytqan. 1992 yılda otstavkağa kitkän[2][4].
2003 yılnıñ 9 fevralendä Ankarada wafat bulğan. Kocatepe mäçetendä dini seremoniädän soñ İkedanıñ gäwdäse Karşiäka ziratında cirlängän[3].
Ğailäse
үзгәртүİkeda Törkiä watandaşı Emel Ardorğa öylängän, anıñ belän ul 1964 yılda Hamburg universitetında uqığanda tanışqan. Masatoşinıñ ike ulı bulğan, Sinan häm İlhan. İlhan İkeda da matematik[5].
İskärmälär
үзгәртү- ↑ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Masatoshi Gündüz Ikeda", MacTutor History of Mathematics Archive, University of St Andrews
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Uzakdoğulu Bir Matematikçi-Gündüz İkeda. Biltek. әлеге чыганактан 2012-06-28 архивланды. 2013-10-21 тикшерелгән.
- ↑ 3,0 3,1 Prof. Dr. Gündüz İkeda vefat etti (Turkish) (2003-02-10). 21 октябрь 2013 тикшерелде.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Oğhan, Şehriban. Japon doğdu, Türk öldü (Turkish) (2003-02-13). 21 октябрь 2013 тикшерелде. (үле сылтама)
- ↑ Masatoshi Gündüz İkeda 2023 елның 27 сентябрь көнендә архивланган.. matefil.