Күбәләкләр
(Lepidoptera битеннән юнәлтелде)
Күбәләкләр (тәңкәканатлылар) — канатлары ике пар, төрле төстәге тәңкәләр белән капланган бөҗәкләр отряды. Якынча 200 гаиләсе, 150 мең төре билгеле. Канат җәеме 3 мм дан 300 мм га кадәр. Зур фасет күзле. Авыз аппараты суыра торган (кортларыныкы кимерә торган). Нектар, җимеш суы, үсемлекләр бүлеп чыгарган шикәрле сыекча белән туеналар. Кайберләре тукланмый. Күпчелегенең кортлары үсемлекләр белән туклана, кайберләре ерткыч һәм паразит. Татарстан Республикасында 1000 нән артык төре очрый. Күбесе үсемлекләрне серкәләндерә, кортлары авыл хуҗалыгы һәм урман хуҗалыгы культураларына, азык-төлек запасларына, йон һәм мех әйберләргә зарар китерә.
| Күбәләкләр | |
 | |
| ХФӘ билгесе | ˈlɛpɪdˈɑptɚ.ə |
|---|---|
| Халыкара фәнни исем | Lepidoptera L., 1758[1] |
| Таксономик ранг | тәртип[1] |
| Югарырак таксон | насекомые с полным превращением[d], Amphiesmenoptera[d][2][3][4] һәм Holometabola[d][5] |
| Таксонның халык атамасы | Butterflies and Moths[6], leòmann[7][8], can[7][8], canna[7][8], cruimheag[7][8], cù[7][8], cù-fionn[7], cuibhle-mhór[7][8], deadhman[7][8], dùradan[7][8], leamhan[7][8], mial-chrìon[7][8], reudan[7][8], tarbh-nathrach[7][8], laomann[8][7], leòman[8][7], cuidhle-mhór[8][7], လိပ်ပြာနှင့် ပိုးဖလံများ[8][7], sommerfugler, lepidopteran һәм metulji |
| Башлану вакыты | 200000 тысячелетие до н. э. |
| Кайда өйрәнелә | лепидоптерология[d] |
 | |
| Тәүлек циклы | көндез актив[d][9] |
 Күбәләкләр Викиҗыентыкта | |
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 Integrated Taxonomic Information System — 2005.
- ↑ Fossilworks — 1998.
- ↑ таксономическая база данных Национального центра биотехнологической информации США / National Center for Biotechnology Information
- ↑ Kjer K. M. Progress, pitfalls and parallel universes: a history of insect phylogenetics // J. R. Soc. Interface — Royal Society, 2016. — ISSN 1742-5689; 1742-5662 — doi:10.1098/RSIF.2016.0363 — PMID:27558853
- ↑ Integrated Taxonomic Information System — 1996.
- ↑ BugGuide — 2003.
- ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 https://faclair.com/
- ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 http://www.cairnwater.co.uk/gaelicdictionary/index.aspx?Language=en
- ↑ Kawahara A. Y., Plotkin D., Emmanuel F.A. Toussaint et al. Phylogenomics reveals the evolutionary timing and pattern of butterflies and moths // Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. / M. R. Berenbaum — [Washington, etc.], USA: National Academy of Sciences [etc.], 2019. — ISSN 0027-8424; 1091-6490 — doi:10.1073/PNAS.1907847116 — PMID:31636187
