Karl Harrer
Karl Harrer (alman. Karl Harrer; 1890 yılnıñ 8 oktäbre, Alman imperiäse, Baylngris — 1926 yılnıñ 5 sentäbre, Münxen, Veymar cömhüriäte) — Almaniä sport jurnalistı häm säyäsätçese. Alman eşçelär firqäsenä nigez saluçılarnıñ berse (Anton Dreksler häm Gotfrid Feder belän bergä), annan Natsional-sotsialistik alman eşçelär firqäse (NSDAP) barlıqqa kilgän.
Karl Harrer | ||||
| ||||
|---|---|---|---|---|
| däwamçısı: | Anton Dreksler | |||
| Firqä: | Tule cämğiäte | |||
| Hönär: | jurnalist, säyäsätçe | |||
| Tuu: | 8 oktäber 1890 | |||
| Tuu urını: | Baylngris, Alman imperiäse | |||
| Ülem: | 5 sentäber 1926 (35 yäş) | |||
| Ülem urını: | Münxen, Veymar cömhüriäte | |||
Tärcemäi xäle үзгәртү
Alman eşçelär firqäsenä nigez salu үзгәртү
1913 yılda ul baliğ bulğan irekle sıyfatında 2-nçe Bavariä pexota polkına kergän. Harrer 1914 yılda Berençe bötendönya suğışı waqıtında Vermandovillersta (Fransiä) yaralanğan. Annan soñ frontta bulmağan häm 1918 yılnıñ iyün axırında armiädän azat itelgän.
Harrer Tule cämğiätenä qarağan häm «milli häm säyäsi tormışnıñ bäysez gazetası» bularaq pozitsiälängän «Münxen küzätüçese»neñ sport jurnalistı bulğan. Tule cämğiäteneñ baş möxärrire häm nigezläwçese Rudolf fon Zebottendorf isemennän Harrer suğıştan soñ kommunistik häm sotsial-demokratik moxit eşçelärenä yoğıntı yasarğa tieşle Alman eşçelär firqäsen buldıruğa kereşkän. Firqä alarnıñ käyeflären antisemit häm millätçe yunäleşkä küçerergä tieş bulğan. 1919 yılnıñ 5 ğinwarında ul Alman eşçelär firqäseneñ berençe räise bulğan. Anton Dreksler Münxen törkeme räise bulğan. Ul waqıtta firqädä 24 keşe, nigezdä Dreksler tiräsendäge timer yulçılar bulğan.
Dreksler häm Hitler belän köräş үзгәртү
Karl Harrer Alman eşçelär firqäsen Tule cämğiäte ürnägendä oyıştırılğan yäşeren cämğiät bularaq oyıştırırğa telägän. Bu Adolf Hitler (1919 yılnıñ 19 oktäbrendä firqäğä kergän) häm Anton Dreksler niätlärenä qarşı kilgän. Alarnıñ fikerençä, firqä massalarğa çığarğa tieş bulğan. 1919 yılnıñ axırına Harrer häm Hitler arasında köndäşlek kiskenläşkän (ul Hitlernı böyeklek maniäsendä ğäyeplägän). Harrer 1920 yılnıñ başında Hitlernıñ massaküläm çaralar ütkärü niätlären tuqtatırğa tırışqan, läkin ul barıp çıqmağan. Harrer 1920 yılnıñ 24 fevralendä uñışsız omtılışınnan soñ barlıq firqä uçrejdenielärennän otstavkağa kitkän. Firqädä räislek Drekslerğa, ä berazdan Hitlerğa tapşırılğan.
Karl Harrer 35 yaşendä 1926 yılnıñ 5 sentäbrendä Münxenda kinät yöräk tuqtap ülgän.
Ädäbiät үзгәртү
- Roger Repplinger: Karl Harrer. Wie die NSDAP den Gründer der DAP aus dem Gedächtnis löschte. In: Zeitschrift für Geschichtswissenschaft. 62 (2014), S. 997—1012.
- Wolfram Selig: Harrer, Karl, in: Handbuch des Antisemitismus, Band 2/1, 2009, S. 331f.
- Гейден К. История германского фашизма. — М.—Л.: Госсоцэкономиздат, 1935.