Baydabäk Tölepbayev
Baydabäk Tölepbayev, Baydabäk Äxmät ulı Tölepbayev (qaz. Байдабек Ахметұлы Төлепбаев; 1921 yılnıñ 10 oktäbre, xäzerge Ordabası rayonı, Törtkül — 2011 yılnıñ 18 iyüne, Qazaqstan, Almatı[1]) — qazaq sovet tarixçısı häm partiä eşleklese, RFA äğza-korrespondentı (1991 yıldan); SSRB Fännär Akademiäseneñ äğza-korrespondentı (1981 yıldan)[2].
Baydabäk Tölepbayev qaz. Байдабек Төлепбаев | |
Tuu datası | |
---|---|
Tuu urını |
xäzerge Ordabası rayonı, Törtkül |
Ülem datası | |
Ülem urını | |
İl | |
Fänni sfera | |
Fänni däräcä |
tarix fännäre doktorı |
Fänni iseme |
professor |
Büläklär |
Biografiäse
үзгәртү1939 yılda Urta Aziä däwlät universitetı qarşındağı eşçe fakultetın tämamlağan.
Xezmät eşçänlegen Bugen rayonınıñ tulı bulmağan urta mäktäbe uqıtuçısı sıyfatında başlağan. 1939—1945 yıllarda Qızıl Armiädä xezmät itkän, Almaniä-Sovet suğışında qatnaşqan. Annarı 4-nçe Taşkänt käsep uquxanäse direktorı urınbasarı. 1949 yılda Üzbäkstan KP(b) Üzäk Komitetı qarşındağı partiä mäktäben häm Taşkänt pedagogiä institutın tämamlağan.
1949—1952 yıllarda — Üzbäkstan Kompartiäse Üzäk Komitetı instruktorı, Üzbäkstan KP Üzäk Komitetı sekretare yärdämçese, 1952—1953 yıllarda — Üzbäkstan KP(b) Üzäk Komitetınıñ partiä organnarı bülege mödireneñ berençe urınbasarı.
1960—1973 yıllarda SBKP Üzäk Komitetı apparatında eşlägän. 1960 yılda kandidatlıq, ä 1967 yılda doktorlıq dissertatsiäsen yaklağan. 1967—1973 yıllarda KPSS Üzäk Komitetı qarşındağı İctimaği fännär akademiäsendä uqıtqan.
1973—1976 yıllarda SBKPnıñ Almatı ölkä komitetı sekretare, Qazaqstan KP Almatı ölkä komitetı äğzası.
1975 yılda QazSSR Fännär Akademiäse akademigı itep saylanğan, 1976—1984 yıllarda — Qazaq SSR Fännär akademiäseneñ vitse-prezidentı, Qazaq SSRnıñ «Belem» cämğiäte räise.
1984—1991 yıllarda — Ç. Wälixanov isemendäge tarix, arxeologiä häm etnografiä institutı, Qazaqstan KP Üzäk Komitetı qarşındağı partiä tarixı institutı direktorı. 1991 yıldan Tarix häm etnologiä institutınıñ baş fänni xezmätkäre. 200dän artıq fänni xezmät, şul isäptän 9 monografiä yazğan.
Büläkläre häm isemnäre
үзгәртү- Lenin ordenı
- Xezmät Qızıl Bayrağı ordenı
- İke I däräcä Watan suğışı ordenı
- Xörmät Bilgese ordenı
- Parasat ordenı[kk]
- RSFSR Yuğarı Sovetı Prezidiumınıñ Maqtaw gramotası
- Üzbäk SSR Yuğarı Sovetı Prezidiumınıñ ike Maqtaw gramotası
- Qazaq SSRnıñ atqazanğan fän eşleklese
Töp eşläre
үзгәртү- «Компартия Узбекистана в борьбе за крутой подъём сельского хозяйства» (1959)
- «Осуществление ленинской аграрной политики партии в республиках Средней Азии» (1967)
- «Торжество ленинских идей социалистического преобразования сельского хозяйства Средней Азии и Казахстана» (1971)
- «Аграрные преобразования в республиках Советского Востока» (1972, на арабском языке)
- «Великий Октябрь и развитие науки в Казахстане» // «Известия АН КазССР. Серия общественных наук», 1978, № 1
- «Добровольное присоединение Казахстана к России и его историческое значение» // «Вопросы истории», 1981, № 9
- «Социалистические аграрные преобразования в Средней Азии и Казахстане» (1984; 2-е изд. 1986)
- «Историческая наука в Казахстане в 1935—1945 гг.» // «Великий Октябрь и социально-экономический прогресс Казахстана: историография, опыт и проблемы» (1987)
- «Д. А. Кунаев — выдающийся государственный и политический деятель» (2006; 2-е изд. 2011; в соавт. с К. Тулепбаевой)
- «Д. А. Кунаев и развитие экономики и культуры Казахстана» // «Актуальные проблемы исторической науки Казахстана» (2009)
- «Великая Отечественная война и вклад Советского Востока в победу» // «Навеки в памяти: члены РАН о Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.» (2010)
İskärmälär
үзгәртү- ↑ Байдабек Ахмедович Тулепбаев. 10 noyäber 2023 тикшерелгән.
- ↑ Тулепбаев Байдабек Ахмедович (1921). www.unesco.kz.
Sıltamalar
үзгәртү- Россия фәннәр академиясе рәсми сайтында шәхес профиле.
- Биографические сведения
- Статья на сайте «Зал славы Казахстана»
- Историческая справка на сайте Архива РАН
- Некролог на портале «ЦентрАзия»
- Несипбаева К. Р. Академик Б. А. Тулепбаев — учёный-историк
- Байгунаков Д. С., Сабденова Г. Е. Научное наследие историка Б. А. Тулепбаева
- Отчёт о научно-практической конференции «Отечественная историческая наука: приоритетные направления исследований» (2011)