Alaş militsiäse
Alaş militsiäse (qaz. Алаш милициясы, الاش ميليتسياسى) — Alaş-Urda[kk] qorallı köçläre, İkençe bötenqazaq qorıltayında[kk] oyıştırılğan. Räsäydä watandaşlar suğışında qatnaşqannar.
| Alaş militsiäse qaz. Алаш милициясы, الاش ميليتسياسى | |
Alaş yözläreneñ berse bayrağı | |
| Yäşäw yılları |
1917 yılnıñ dekäbre — 1920 yıl |
|---|---|
| İl | |
| Soldatlar sanı |
maksimal’ sanı 5000 keşedän artıq |
| Dislokatsiä | |
| Qatnaşu | |
| Komandirlar | |
| Tanılğan komandirlar |
Xämit Toqtamışev[kk] |
Başlıça kavaleriä polklarınnan torğan, 5000 keşegä qädär citkän[1].
Tarixı häm sostavı
үзгәртү- Şulay uq qara: İkençe bötenqazaq qorıltayı.
.jpg)
«Alaş militsiäse» dip atalğan Alaş-Urda armiäse buldıru proyektı İkençe bötenqazaq qorıltayında uq äzerlängän. Xökümät yaña oyışqan däwlätneñ qorallı köçlärenä 13 500 keşene çaqırırğa planlaştırğan. Bükäy gubernasınnan[kk] 1000 keşe, Turğay ölkäsennän 3000, Cayıq ölkäsennän 2000, Aqmola ölkäsennän 4000, Cidesu ölkäsennän 2000 häm Simäy ölkäsennän 1500 20 yäştän 35 yäşkä qädärge çaqırıluçı.
1918 yılnıñ iyünendä, Qazaqstannı Alaş-Urdaçılar häm kazaklar azat itkännän soñ, militsiä buldıru buyınça plannı global’ ğämälgä aşıru başlanğan. Simäy şähär xärbi ştabı yanında möselman bülege oyıştırılğan, anıñ başlığı bulıp RİA kapitanı häm Berençe bötendönya suğışında qatnaşuçı Xämit Toqtamışev[kk] torğan. 1918 yılnıñ avgustında Alaş atlı polkı, ä dekäberdä tağın berse cäyelderelgän.
Militsiägä 20 yäştän 35 yäşkä qädärge, xezmät itärgä yaraqlı ir-atlarnı çaqırğannar. Militsiäne Alaş-Urda milli fondı qoral belän tä’min itkän. Alaş-Urdanıñ könbatış öleşe citäkçeläre Cahanşa[kk] häm Xälil Dusmöxämmätovlar Komuçtan 1 pulemöt häm 600 vintovka, Turğay Alaş-Urdası 20 meñ patron häm 300 vintovka alğan. Ataman Aleksandr Dutov[ru] yärdämendä Qostanay häm Irğız öyäzlärendä 2 atlı polk oyıştırılğan.
Avgust ayında oyıştırılğan polkta 750 soldat häm 38 ofitser isäplängän[1].
Alaş-Urdaçılarnıñ xärbi oyışmasınıñ üzençälekläreneñ berse bulıp «zapas keşe» bularaq bilgele bulğan tınıç xalıqnıñ daimi buluwı torğan. Alar suğış xäräkätlärendä qatnaşmağannar, läkin ozın teşle tayaqlar belän qorallanğannar, alar möhim armiä höcüme küreneşen tudırğan häm doşmannı çitkä yunältkän. Näq menä yaqın-tirädäge awıllardan 120 şundıy caydaqnıñ batırlıqları Saratovka häm Antonovka yanında 350 qızıl armiäçe belän bäreleştä[ru] ciñü kitergän[2].
İskärmälär
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 #АЛАШ100. Хамит Тохтамышев и создание армии Алаш.
- ↑ Аманжолова Д.А. На изломе. Алаш в этнополитической истории Казахстана. — Научное. — Алматы: Таймас, 2009. — С. 412. — ISBN 9965-806-90-X.
Ädäbiät
үзгәртү- Аманжолова Д. Казахский автономизм и Россия. История движения «Алаш». Москва, 1994.
- Абдыгалиулы Б. Военные формирования Алаш-Орды (1918-1920 гг.) Астана: “Ғылым” баспасы, 2017.