Юнысовлар йорты - Татар ратушасы бинасы
Юнысовлар йорты-Татар ратушасы бинасы - Казанда тарихи бина, Иске Татар бистәсендә, Париж Коммунасы һәм Мәскәү (57/13 йорт) урамнары почмагында урнашкан. XIX гасырның беренче яртысында төзелгән. Ачыкланган мәдәни мирас объекты[1].
| Юнысовлар йорты - Татар ратушасы бинасы | |
| Дәүләт |
 Россия |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмлек | Казан |
| Мирас статусы | Россиянең мәдәни мирас объекты[d] |
 | |
Тарихы үзгәртү
Башта сәүдәгәр Г.И. Ибраһимовның XIX гасырның беренче яртысында төзелгән йорты булган, шул ук вакытта Владимир (хәзерге Мәскәү) урамы буендагы күрше бина, мөгаен, сәүдәгәр Абдул-Кәрим Юнысовныкы була. 1818 елга ул бу йортны да Сенная урамы (хәзерге Париж Коммунасы) буйлап сатып алган. 1825 елда аның вафатыннан соң йорт энесе Гобәйдулла Юнысовка күчә. Тиздән ул Татар ратушасының шәһәр башлыгы була (Татар бистәләре сәүдәгәрләре һәм мещаннары эшләре белән идарә итүче учреждение) һәм канцелярияне үз йортына күчерә. Ул анда, һич югы, 1842 елга кадәр, Г. Юнысов вафат булгач та кала. Бина 2013-2014 елларда төзекләндерелә[1].
Архитектура үзгәртү
Йорт классицизм стилендә төзелгән. Хәзерге мансарда катлы ике катлы кирпеч бина, Париж Коммунасы урамы буйлап сузылган, түгәрәкләнгән почмагы бар. Йортның түбән каты сәүдә функциясен үтәгән, югары каты торак һәм административ булган (нәкъ менә анда Татар ратушасы урнашкан). Тәрәзә уемнары йозак ташлары һәм турыдан-туры профильле сандриклар белән тәэмин ителгән өске каты аеруча сакланып калган. Почмакка таба ишек алдына чыгу өчен арка урнашкан. Беренче кат баштан ук чуен баганаларда арка металл түшәмәләре белән ябыла, соңрак аларны эре витрина тәрәзәләре белән алыштыралар. Икенче катта 20 тәрәзә фасадында (аларның 4се салынган), йорт 5 тәрәзә белән 4 секциягә бүленгән, һәм һәрберсе һәр секциянең уң ягында, шул исәптән почмак сегменты да үз ишеге белән тәэмин ителгән[2].
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 . — ISBN 978-5-902156-43-7.
- ↑ Дом Юнусовых, где размещалась Татарская ратуша // Объекты культурного наследия Республики Татарстан: Казань. Иллюстрированный каталог / гл. ред. Тарунов А. М.. — М.: НИИЦентр, 2018. — С. 584. — 984 с. — ISBN 978-5-902156-43-7.