Шаухал дәүләте
Шаухал дәүләт (ком. Таргъу Шавхаллыкъ, Шавхаллыкъ ) - комык[1] феодаль төзелешле дәүләте.
| Шаухал дәүләте юкка чыккан | ||||
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Башкала | Джулат, Тарки | |||
| Зур шәһәрләр | Эндирей, Бойнак, Казанище | |||
| Тел(ләр) | комык теле, кыпчак теле | |||
| Халык | комыклар, нугайлар | |||
| Шевкал | ||||
Тарих
үзгәртү
Шаухал дәүләте X-нче (яки VIII-нче) гасырда нигезләгән. Джулат - беренче башкаласы [2]. Монголлар 1240 елда яулап алгач Тарки һәм Джулат Алтын Урда составына керә. Комыклар үз нәселен кипчәк һәм Алтын Урдадан алып баралар. [3] 1395 елда Тимер дәүләте тарафыннан яулап алына. 1443да Темир дәүләте составыннан аерылып чыга [4]. Мәскәү дәүләте еш кына Шаухал дәүләте эшләренә тыкшынган. 1605 тә комыклар гаскәре аларның берләштерелгән көчләрен җиңә (Караман бәрелеше) [5].
Шәһәрләр
үзгәртүЧыганыклар
үзгәртү- Проблема образования средневекового кумыкского государства Шаухальство 2016 елның 30 март көнендә архивланган.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Пилипчук Я.В. КИН, Взаимоотношения Крымского Ханства с Тюрко-Татаркскими Государствами Северного Кавказа, Астраханским ханством и Ираном. Известия Национального Центра Археографии и Источниковедения, Астана, 2017
- ↑ Ханмурзаев И. И., Идрисов Ю. М. Проблема образования средневекового кумыкского государства Шаухальство в контексте политического наследия Улуса Джучи на Северном Кавказе. // Золотоодынская цивилизация: сборник статей. — Казань: Институт истории им. Ш. Марджани АН РТ, 2008. — Т. 1. — С. 122-136.
- ↑ Броневский С. Новейшие географические и исторические известия о Кавказе. М., 1823.
- ↑ Gulbin-i-Hanan. XVII y. (Ahmet Cevdet. Kirim ve Kafkas Tarihcesi // Emel, № 221. Temmuz-Agustot. 1997. S. 28)
- ↑ Н. М. Карамзин. История государства Российского. Т.XI. Кн. III.
